Er worden enorme stappen gezet in hernieuwbare energie, elektrificatie en slimme infrastructuur, maar we zijn er nog (lang) niet. Achter de schermen zien we een minder zichtbaar, maar minstens zo urgent knelpunt: een tekort aan de juiste mensen met de juiste vaardigheden. Zonder de benodigde vakmensen en digitale kennis duurt de energietransitie langer dan zou moeten.
Technologie is er al, maar de mensen niet
Volgens recente cijfers kan 70% van de benodigde CO₂-reductie al bereikt worden met bestaande technologieën. Maar implementatie vraagt om mensen die in staat zijn om deze systemen te implementeren, onderhouden en optimaliseren. Juist daar wringt de schoen. Het World Economic Forum berekende dat er miljoenen werknemers met de juiste vaardigheden nodig zijn om netto-nul te bereiken in 2050, terwijl nu al 80% van de Europese MKB-bedrijven aangeeft niet de juiste mensen te kunnen vinden.
Digitalisering en AI veranderen het tempo van verandering. Nieuwe technologieën vragen om nieuwe skills – en dat op een moment waarop de beroepsbevolking in Europa langzaam maar zeker afneemt. We moeten dus slimmer omgaan met het aanwezige talent.
Om vooruit te komen, moeten we radicaal anders kijken naar arbeid. Dat begint met het loslaten van klassieke carrièrepaden en functieprofielen. In plaats van diploma’s of ervaring centraal te stellen, moeten we een skills-first benadering hanteren: wat iemand kan leren en bijdragen, is belangrijker dan wat op het cv staat.
Bedrijven kunnen daarin een sleutelrol spelen. Denk aan de implementatie van digitale ontwikkelingsprogramma’s, een nauwere samenwerking met het onderwijs en een grotere focus op technologische geletterdheid.
Het belang van de bedrijfscultuur
De bereidheid om te veranderen, te leren en te experimenteren hangt nauw samen met de bedrijfscultuur. Daarom is het minstenst zo belangrijk om te investeren in de eigen organisatiecultuur die nieuwsgierigheid, inclusie en zingeving centraal stelt. Niet alleen omdat het goed voelt, maar omdat het werkt: onderzoek toont aan dat inclusieve en betrokken teams innovatiever zijn, beter presteren en langer blijven.
Een toekomstbestendige energievoorziening vraagt dus niet alleen om investeringen in technologie en netcapaciteit, maar ook in leerbudgetten, mentoring en psychologische veiligheid.
Van klimaatbeleid naar mensbeleid
De energietransitie zal geen succes worden als we alleen blijven denken in kilowatturen, emissienormen en technologie. Wat we nodig hebben, is een mensgerichte benadering van duurzaamheid. Dat betekent dat klimaatbeleid ook arbeidsmarktbeleid moet zijn – met alle ruimte voor ontwikkeling, her- en bijscholing en sociale innovatie.
De urgentie is al enige tijd aanwezig, de technologie is inmiddels ook gearriveerd. Nu is de hoogste tijd om te investeren in de mensen die de transitie moeten dragen.
Mohamed Loutfi, VP Human Resources bij Schneider Electric België & Nederland
