Volgens onderzoek van onder andere SOMO blijkt dat twintig grote bedrijven actief in Nederland de miljarden winst die ze maken voor 92 procent uitkeren aan hun aandeelhouders. Winst die ruim voldoende zou moeten zijn om te investeren in een duurzame toekomst van deze bedrijven.
De belastingbetaler draagt tegelijk voor miljarden bij in de vorm van miljardensubsidies aan de klimaatmaatregelen van deze bedrijven. Geld dat niet meer beschikbaar is voor sociale woningbouw, onderwijs of zorg. Om bedrijven meer te stimuleren zelf te investeren in verduurzaming van de onderneming kwam de Tweede Kamer op 21 september 2023 met plannen om belasting te heffen op de inkoop van eigen aandelen. De belasting zou gelijk zijn aan de andere vorm van winstuitkering; de dividendbelasting.
Zoals te verwachten, is het bedrijfsleven daar fel op tegen. In de ‘race to the bottom’ worden landen door bedrijven tegen elkaar uitgespeeld op jacht naar zo laag mogelijke belastingen op de winsten voor aandeelhouders. De investeringen die bedrijven zouden moeten maken voor hun klimaatmaatregelen, komen daarmee steeds meer bij de belastingbetalers te liggen.
In de Verenigde Staten (VS) wordt sinds begin 2023 een hele kleine belasting van één procent doorgevoerd. Maar Biden wil deze verhogen naar 4 procent. Canada denkt ook na over een vergelijkbare belastingheffing.
Deze belasting op inkoop eigen aandelen in de VS en Canada moet bedrijven ook stimuleren meer te investeren in het eigen bedrijf en de eigen werknemers in plaats van het belastingvrij uitkeren aan aandeelhouders.
Piet Sprengers, Manager Duurzaamheidsstrategie en Beleid bij ASN Bank