Als ontwerper ben ik ervan overtuigd dat veel van de noodzakelijke veranderingen voor een duurzamere wereld er niet gaan komen tenzij we laten zien hoe die prachtige, regeneratieve toekomst eruit kan zien. Veel duurzaamheidsexperts hebben hier weliswaar ideeën over, maar die blijven vaak beperkt tot teksten in rapporten – helaas weinig inspirerend, meestal. Maar budget en planning laten niet bij elk project toe om een ontwerper of illustrator in te huren. Hier brengt AI verandering in. Visualisatie van hoge kwaliteit wordt toegankelijk voor iedereen, en dat is belangrijk: niets spreekt zo tot de verbeelding als een beeld, zeg maar.
Bij Kode21 zijn we in augustus 2022 begonnen met het experimenteren met Midjourney en andere AI applicaties, en al snel zijn we het in projecten gaan gebruiken. Ons rapport ‘Fashion Regeneration’ voor ASN Bank was in juli 2023, voor zover wij weten, het eerste onderzoeksrapport over duurzaamheid waarin alle beelden met AI zijn gecreëerd, en die beelden hebben enorm geholpen om enthousiasme te genereren voor de oplossingen die erin worden genoemd.
“Het rapport ‘Fashion Regeneration’ geeft inzicht aan de bijdrage die wij als bank kunnen leveren, en biedt inspiratie aan iedereen die een bijdrage wil leveren aan de transitie van een oneerlijk vervuilend systeem naar een industrie waar mensenrechten en milieu beschermd worden.” – Kirsten Kossen, Hoofd Mensenrechten bij ASN Bank
Maar het gaat niet vanzelf goed.
Eén uitdaging is de wisselende kwaliteit van de beelden. Hoewel het waarschijnlijk niet lang meer duurt voordat elk AI-beeld niet van echt te onderscheiden is – als je dat wil – is het nu nog vaak een kwestie van het gebruiken van de juiste ‘prompts’. Een grappig trucje is, dat als je specifiek vraagt om een meesterwerk van fotografische kwaliteit, het resultaat ineens verbluffend kan zijn.
Belangrijker nog is de gekozen creatieve richting. Soms zijn beelden die té realistisch lijken erger dan beelden die duidelijk nep zijn, bijvoorbeeld als je bedrijf de voorgestelde ideeën nog niet heeft geïmplementeerd en daar verwarring over zou kunnen ontstaan. Je kunt je AI app dan ook vragen om schetsen, lijntekeningen of isometrische illustraties te maken. Die zulen helpen om aan te geven dat je het hebt over conceptuele ideeën, in tegenstelling tot daadwerkelijk geïmplementeerde producten en maatregelen.
In de beelden in dit artikel hebben we duurzame concepten bijvoorbeeld gevisualiseerd als houten speelgoed (onderaan dit artikel staat de link om dit zelf te proberen). Maar ieder bedrijf en ieder project is anders, dus het zou niet raar zijn als in de nabije toekomst per situatie een ‘bot’ ontwikkeld wordt die voor passende beelden zorgt. Overigens is het inmiddels vanzelfsprekend dat, bij twijfel, AI-beelden als zodanig benoemd moeten worden. Juist als je werkzaam bent in duurzaamheid, wil je geen desinformatie op je geweten hebben.
En dan is er nog de kwestie van bias, een heikel onderwerp binnen AI. Als je niet wilt dat je duurzame wereld voornamelijk bevolkt wordt door witte fotomodellen, en dat doktoren en CEO’s altijd mannen zijn, dan moet je helaas vaak nog specifieke instructies geven om dit te voorkomen.
Het energieverbruik van AI is een ander onderwerp dat vaak terugkomt. Hoewel het lastig is om hier eenduidige cijfers bij te geven, vergelijk ik het graag met het aanzetten van een flinke bureaulamp. Als het, net als de lamp, bijdraagt aan beter (duurzaam) werk, dan is het de moeite waard. Maar zet die lamp niet zomaar aan.
AI gaat ongetwijfeld nog veel meer innovaties opleveren in de duurzaamheidswereld, en we gaan de komende maanden en jaren zien hoe dat uitkristalliseert. Hier en hier licht ik een tipje van de sluier op. Maar dit is hét moment om na te denken over hoe je met behulp van AI – of nog beter, met een ontwerper die AI gebruikt – een duurzame strategie effectief kunt visualiseren.
P.S. De beelden bij dit artikel zijn gegenereerd met Woodenmodelmaker, een custom GPT ontwikkeld door Kode21. Probeer ‘m (als je toegang hebt tot ChatGPT 4) hier uit.
Michiel is aangesloten bij het duurzame ZZP-Collectief De Zwerm