Bij AFAS zijn we dol op muziek. Daarom zijn ze trotse sponsor van bijvoorbeeld AFAS Live en de AFAS Edisons. Een andere grote liefde is duurzaamheid. “We willen de aarde mooier en beter maken.” AFAS Live, Ziggo Dome en MOJO Concerts zijn daar ook hard mee bezig. Kees Lamers, duurzaamheidsmanager van die drie bedrijven, vertelt over de uitdagingen en de aanpak.

Jullie hebben jezelf nogal een ambitieus doel gesteld.

‘Klopt. Wij willen dat onze festivals, grote concerten en concertzalen uiterlijk in 2030 klimaatneutraal en circulair zijn. Dat vinden we ook echt nodig. Festivals en concerten spelen een grote rol in het leven van veel mensen, maar hebben ook impact op de aarde. Met miljoenen bezoekers tikken het energieverbruik, de CO2-uitstoot en de afvalproductie snel aan. Wij zien natuurlijk ook de enorme problemen op onze planeet. En we voelen de verantwoordelijkheid om het anders te doen. We zijn een van de grotere spelers in de Nederlandse muzieksector. Als wij een bepaalde kant opgaan, kunnen we anderen daarin meenemen, zoals onze leveranciers. Dat vergroot onze gezamenlijke impact.’

Hoe pakken jullie duurzaamheid aan?

‘We zijn begonnen met heel veel data verzamelen. Die hadden we nodig om een goed beeld te krijgen van waar de grootste impact eigenlijk zat. Daarnaast hielp het om doelen concreter te maken, én om de komende jaren te meten of maatregelen het juiste effect hebben. Zo hebben we de ecologische voetafdruk in kaart gebracht, die willen we verkleinen met behulp van vijf pijlers: Energie, Grondstoffen & Materialen, Mobiliteit & Transport, Water, en Eten & Drinken.’

Kan je dat concreet maken?

‘Neem onze festivals. Bijna 40 procent van de totale afvalproductie van alle festivals en grote buitenconcerten die we organiseren, wordt door kampeerders achtergelaten op slechts drie van onze festivals: Pinkpop, Down The Rabbit Hole en Lowlands. Dat is voor een deel camping gear: partytenten, tentjes, luchtbedden en koelboxen die kampeerders laten liggen. En dan is er nog het gewone huisvuil, zoals je dat ook hebt als je vier dagen thuis bent. Komende zomer wordt de boodschap: prima als je je eigen kampeerspullen meeneemt, maar neem ze ook weer mee naar huis.’

En het afval dat je dan nog wel hebt?

‘Dat gaan we samen met de bezoeker scheiden. Tot vorig jaar kreeg iedereen bij binnenkomst op het festivalterrein één vuilniszak, en wij voerden alles af als restaval. Dit jaar krijgen bezoekers vier recyclezakken, voor verschillende soorten grondstoffen. En er komt een heel nieuwe infrastructuur met recyclezones en communicatie. Want we willen natuurlijk dat alle grondstoffenstromen ook daadwerkelijk gescheiden op de goede plek komen.’

We hebben het nu over festivals. Hoe is het in de zalen?

‘AFAS Live en Ziggo Dome gebruiken geen gas en draaien helemaal op energie uit zon en wind. Dat is mooi. Toch blijft het een uitdagende sport om het energieverbruik, juist als er géén show is, terug te dringen. En de grootste uitdaging zijn de vervoersbewegingen. Bijna 90 procent van de CO2-uitstoot komt van de bezoekers die met de auto komen.’

Dan moeten er dus minder mensen met de auto komen.

‘Ja, maar daar hebben we geen directe invloed op. De parkeerplaatsen zijn bijvoorbeeld van particuliere bedrijven of de gemeente en niet van ons, dus dat biedt geen knoppen waaraan we kunnen draaien. Daar komt bij: als iedereen met het OV komt, dan kunnen de NS, het station en het gemeentelijk vervoerbedrijf dat helemaal niet aan, en levert dat gevaarlijke situaties op qua crowd control. Bovendien is de beleving van bezoekers ook heel wat waard. Zij waarderen het heel erg als ze makkelijk kunnen komen, én snel weer weg kunnen. De komende tien jaar is er ook nog allemaal nieuwbouw gepland in de gebieden rond de concertzalen. Dat alles bij elkaar maakt het op zijn zachtst gezegd een enorme uitdaging.’

Okay, wat zou dan wel kunnen werken?

‘Onlangs hebben we samen met de Hogeschool van Amsterdam een pilot gedaan met georganiseerd busvervoer naar een show in AFAS Live en de Ziggo Dome, om te kijken of ze bezoekers konden verleiden om uit de auto te stappen. Die bussen gingen van Helmond, via Oss naar Amsterdam en van Hengelo via Apeldoorn. Het goede nieuws is dat bezoekers inderdaad úít de auto gingen. Maar er zijn ook nog veel vragen te beantwoorden: is dit schaalbaar, hoe zit het met de kosten, en wat is het effect op de uitstoot dan precies? Waar moeten tientallen bussen parkeren? We evalueren die pilots nu om die vragen te beantwoorden.’

Dit is een veelkoppig monster. Wat helpt om dat te lijf te gaan?

‘We zijn voor het succes afhankelijk van heel veel partijen, van gemeenten en afvalverwerkers tot vervoersmaatschappijen, leveranciers en netbeheerders. Ik merk in die gesprekken dat het helpt dat we onze doelen in beleid hebben opgeschreven en gevisualiseerd hebben. Als we dat in een presentatie laten zien aan anderen, zijn er gemakkelijker haakjes voor samenwerkingen te vinden. Veel organisaties doen al iets met duurzaamheid, en hebben daar budget en mensen voor. Hoe sneller je overeenkomsten ziet, hoe gemakkelijker je samen aan de slag kunt.’

Dat klinkt constructief.

‘Maar dat wil niet zeggen dat alles meteen lukt. Het is ook een kwestie van de tijd nemen en volhouden. Voor een nieuw festival nemen we soms ook meerdere jaren. In het begin is het vooral investeren. De eerste editie van Lowlands in 1993 was een financieel fiasco. Maar een paar mensen binnen MOJO geloofden echt in het concept, dus ging men ervoor en werd het risico genomen. Hetzelfde geldt voor Down The Rabbit Hole. Zo zien we onze duurzaamheidsdoelen: we geloven erin en we gáán ervoor. Dat doen we ook met Nederlandse artiesten waar de MOJO NL boekersafdeling mee werkt. Een plan maken voor de lange termijn, meedenken over wanneer wel en wanneer niet optreden en soms risico’s nemen.’

Zijn artiesten eigenlijk bezig met duurzaamheid?

‘Het zijn net mensen, dus ja. Maar tegelijk zijn ze heel erg voorzichtig met zich daarover uitspreken. Ze willen hun fanbase natuurlijk niet verliezen. Dat is wereldwijd zo. Een paar hele grote acts als Billie Eilish en Coldplay daargelaten. Die terughoudendheid maakt het soms ingewikkeld om met duurzaamheid aan de slag te gaan, het is zoeken naar de juiste toon. En toch doen we het wel. Zo hebben we onlangs voor de artiesten die we met het boekingskantoor van MOJO NL vertegenwoordigen, een document met tips om duurzaam te toeren opgesteld.’

Dit interview is eerder geplaatst op de website van AFAS