Waarschuwingen voor een lawine, zandstorm of orkaan; die komen in Nederland toch niet voor? Dat werd ook gedacht van aardbevingen, tot bleek dat de mens ze zelf kan veroorzaken. Stroomversnellingen klinken heel wat positiever: in natuurlijke zin zien we ze graag in ons landschap terugkomen en is er enige elektriciteit uit te winnen. In maatschappelijke zin zijn ze hard nodig voor het tijdig bereiken van de doelen. In deze jubileumblog (nummer 50 in 3 jaar) wordt gekeken of het is gelukt.
De jaarlijkse metingen van het CBS tonen aan dat de afstand tot de einddoelen en de snelheid om daar te komen tekortschieten. Stroomversnellingen zijn dus nodig. In een polderlandje dat bij alles naar consensus streeft is de beeldspraak eerder modder dan stroom. Aan instituties en multistakeholderakkoorden geen gebrek. Het tegenovergestelde polarisatie en populisme dan maar? Op de flanken kennen we die. Bij gebrek aan absolute meerderheden in ons land leidt dat tot verzuiling en algehele stilstand.
Bij de implementatie van de SDGs is een andere weg ingeslagen: tussen al die bestaande instituties, akkoorden en procedures is een netwerk gesponnen. Ieder behoudt de eigen bevoegdheden, het eigen personeel en de eigen financiën, en gooit daarmee het roer om. En versnelt zo de koers naar de SDGs. Dat is een mooi statement, maar waar blijkt dat uit?
Ten eerste: jaarlijks verschijnt na het CBS-bericht een unieke jaarrapportage aan de Tweede Kamer, waarin partijen hun verhalen samen en ieder voor zijn eigen deel uitschrijven. Dit druppelt door naar het microniveau van de aparte organisaties: bedrijfsverslagen, universiteitsplannen, overheidsbegrotingen.
Ten tweede: het sterk versnipperde Nederlandse landschap is gegroepeerd rondom de 17 SDGs en de coördinatoren daarvan zijn vrijdag voor het eerst bijeen geweest. Daardoor zien de kleine lokale spelers eenvoudiger hoe zij geen zandkorrel in de woestijn zijn, maar onderdeel van samenhangende platforms, tafels en coalities met een gemeenschappelijk doel in 2030.
Ten derde: de mainstream wordt SDG-proof gemaakt, zoals uitbreiding van het Integraal Afwegingskader voor nieuwe regels met gender en OS (in de wandelgangen samengevat als de SDG-toets) en de Export Krediet Verzekering met een jaarverslag.
In 2016 hadden nog weinig partijen van de SDGs gehoord, in 2017 wisten nog maar weinig partijen wat ze ermee aan moesten, maar in 2018 blijken de doelen uit de bubbel te zijn ontsnapt. Dat mag gerust een stroomversnelling heten.