Earth Overshoot Day is de dag in het jaar waarop we wereldwijd het ‘natuurlijk budget’ hebben verbruikt van wat de aarde in een jaar kan regenereren. Dit jaar valt deze dag al op 29 juli. Dat wil zeggen dat we na 29 juli de natuurlijke hulpbronnen van moeder Aarde overschrijden en we aanspraak maken op haar reserves. Zo’n vijftig jaar geleden kon de natuur zichzelf nog herstellen om onze menselijke consumptie te compenseren. Sinds het begin van de jaren ’70 niet meer. Op welke datum valt de dag voor Benelux? En wat zijn tips om ervoor te zorgen dat we deze dag met elkaar opnieuw terugdringen?
Earth Overshoot Day valt al op 29 juli 2021
‘Global Footprint Network’ is een onafhankelijke onderzoeksorganisatie die ieder jaar Earth Overshoot Day vaststelt. In 2019 viel Earth Overshoot Day op 29 juli. Mede door de omstandigheden van COVID-19 viel de datum in 2020 later, namelijk op 22 augustus. Dit was goed nieuws, aangezien we de afgelopen jaren Earth Overshoot Day juist ieder jaar al eerder in het jaar constateerden.
Dit jaar hadden we de hoop dat de datum nog verder op zou schuiven, maar de datum is weer gelijk aan die in 2019. Dit jaar valt de dag net als in 2019 ook op 29 juli 2021. In een ideale duurzame wereld zou er natuurlijk helemaal geen Earth Overshoot Day zijn. We kappen nu meer bomen dan er jaarlijks kunnen bijgroeien, we ontginnen meer grondstoffen dan de aarde kan aanvullen, we stoten meer CO² uit dan de aarde kan absorberen en ga zo maar door.
Bron: https://www.overshootday.org/newsroom/country-overshoot-days/
Bij het bepalen van de Earth Overshoot Day wordt er naar diverse factoren gekeken, waarbij de belangrijkste twee de menselijke ecologische voetafdruk en de biocapaciteit van de planeet zijn. De belangrijkste oorzaken van de vervroegde datum waren onze CO2-uitstoot (toename met 6,6% in 2021) en de afname van de wereldwijde biocapaciteit van de bossen (afname met 0,5% in 2021). Kortom, onze menselijke voetafdruk is gestegen, terwijl tegelijk de biodiversiteit afneemt. Er is meer ontbossing, bodemerosie en CO2 in de atmosfeer dan onze aarde aankan. Dit is een onhoudbare situatie.
We kappen nu meer bomen dan er jaarlijks kunnen bijgroeien, we ontginnen meer grondstoffen dan de aarde kan aanvullen, we stoten meer CO2 uit dan de aarde kan absorberen en gaan zo maar door.
Hoeveel verschilt de ecologische voetafdruk per land?
De datum waarop Earth Overshoot Day valt verschilt erg per land. Dit heeft te maken met de biodiversiteit in een land versus de ecologische voetafdruk. Slechts enkele landen hebben een minder grote voetafdruk dan wat deze landen in theorie zouden aan kunnen, ofwel van wat een land aan grondstoffen bezit. Helaas is deze verhouding bij circa 80% van de andere landen precies andersom. Zij verbruiken meer dan wat een land aan grondstoffen bezit. Ook de ecologische voetafdruk van Benelux is bijzonder groot. Wij hebben met onze levensstijl maar liefst circa drie ‘aardes’ nodig.
💡 TIP: bent u benieuwd wat uw eigen ‘Overshoot Day’ is? Bereken hem nu!
Een aangenaam leven binnen de mogelijkheden van onze planeet ligt niet buiten bereik. Er zijn tal van oplossingen om duurzaamheid te verbeterenop de volgende vijf belangrijke gebieden: planeet, steden, energie, voedsel en bevolking.
Vijf aandachtspunten om de datum op te schuiven
De grootste dreiging voor onze aarde, is het geloof dat iemand anders het gaat oplossen. Iedereen kan echter duurzamer te werk gaan, zowel bedrijven als consumenten. Het is goed om niet alleen minder te consumeren, maar ook onze aanpak te veranderen.
1. De biodiversiteit van onze planeet
Als mensheid zijn we volledig afhankelijk van de gezondheid van de aarde, denk aan gezonde oceanen, een vruchtbare bodem, gezonde lucht en schoon water. Het is daarom van belang om de biodiversiteit te vergroten. Hierbij zijn onder andere onze bossen van cruciaal belang. Wist u bijvoorbeeld dat herbebossing van 350 miljoen hectare bos de datum van Overshoot Day met 8 dagen zou opschuiven? Bomen zijn ook essentieel in de strijd tegen onze CO2-uitstoot. Bomen houden gemiddeld per jaar circa 22kg CO² vast. Bij het verbranden van deze bomen komt die CO2 echter weer vrij. Ook oceanen zijn van belang om onze CO²-uitstoot te compenseren. Momenteel wordt maar liefst 30% van onze CO2-uitstoot geabsorbeerd door de oceanen.
Om de biodiversiteit te vergroten is het van belang om natuurbehoud te stimuleren en ecosystemen in verschillende gebieden te herstellen. Ook zijn duurzame visserij en regeneratieve landbouwmethoden cruciaal, om de mensheid te voeden en de gezondheid van oceanen, de bodemkwaliteit, het grondwaterpeil, de waterkringlopen en de (genetische) diversiteit in stand te houden en verontreiniging te vermijden.
2. Hoe we omgaan met onze voeding
Dring voedselverspilling en het eten van vlees en vis terug door vaker voor plantaardige alternatieven te gaan. Voor dierlijke producten zijn aanzienlijk meer grondstoffen nodig dan voor plantaardige producten. U heeft veertien keer meer landbouwoppervlakte nodig om 1 ton rundsvlees te produceren, in vergelijking met 1 ton graan. Bovendien is de globale veestapel verantwoordelijk voor 9% van alle menselijke CO2-uitstoot .
De helft van de biocapaciteit van de aarde wordt gebruikt om ons te voeden. Wilt u het helemaal goed doen? Op de groenten- en fruitkalender ontdekt u de milieuscore van groente en fruit. Zo is het bijvoorbeeld beter om lokale groenten en fruit te kopen, die in de regio groeien. Voorkom verder voedselverspilling. Zeker een derde van al het eten dat wordt geproduceerd gaat nu verloren. Als we de voedselverspilling wereldwijd halveren, zouden we Overshoot Day met dertien dagen opschuiven.
3. Hoe we omgaan met onze steden
Een duurzamere samenleving wordt volgens ‘Global Footprint Network’ gewonnen of verloren in steden. Naar verwachting zal in 2050 tussen de zeventig en tachtig procent van alle mensen in stedelijke gebieden wonen. Het is om die reden van groot belang om slimme stadsontwikkelingsstrategieën op te zetten en te implementeren, die ervoor zorgen dat er voldoende natuurlijk kapitaal beschikbaar is zodat buitensporige menselijke vraag voorkomen wordt. Voorbeelden hiervan zijn energiezuinige gebouwen, geïntegreerde zonering, compacte steden en effectieve opties voor door mensen aangedreven en openbaar vervoer.
Vooral stadsplanning kan een belangrijke rol spelen bij het vormgeven van onze behoefte aan auto’s. Het is van belang gezien persoonlijke mobiliteit 17% van de CO2-voetafdruk van de mensheid omvangt. Door de auto en het vliegtuig te vermijden, stoten we veel minder CO2 uit. Vaker kiezen voor de fiets of openbaar vervoer is essentieel. Ook kan thuiswerken, vooral in de zomer, diverse milieuvoordelen bieden. Zeker wanneer hiermee internationale zakenreizen worden teruggedrongen. In de winter is dit voordeel lastiger te bepalen, aangezien we dan alle individuele huizen moeten verwarmen.
4. De vorm van energie die we gebruiken
Onze CO2-uitstoot is goed voor een aandeel van 57% van onze ecologische voetafdruk. Als we de CO2-uitstoot van de mensheid met 50% kunnen verminderen, zouden we niet 1,6 aardes meer verbruiken maar 1,1 aarde. Dit komt overeen met het verplaatsen van de datum van Overshoot Day met 93 dagen, oftewel ongeveer drie maanden.
Om de CO2-uitstoot te verlagen is, naast ons voedingspatroon en mobiliteit, ook het verlagen van ons energieverbruik essentieel. Dit kan bijvoorbeeld door het isoleren van gebouwen, enkel overdag ruimtes te verwarmen, korter te douchen, apparaten niet onnodig op stand-by te laten staan en de was op te hangen in plaats van de droger te gebruiken. Mochten we toch energie verbruiken, dan is het van belang om gebruik te maken van groene energie. Voor groene energie kunnen bijvoorbeeld zonnepanelen of windmolens worden ingezet.
5. De wereldbevolking blijft groeien
De bevolking wereldwijd blijft groeien, waardoor de druk op onze aarde toeneemt. We hebben bijvoorbeeld meer voeding en water nodig, betrekken meer woningen en ook onze afvalberg groeit. De Verenigde Naties voorspellen dat er in 2100 tussen de 7,3 en 15,6 miljard mensen op aarde zullen leven. Het is goed om te bekijken hoe we de ecologische voetafdruk per persoon kunnen verkleinen. Naast ecologische investeringen doen, is het tevens van belang onze gewoonten te veranderen.
Het is bijvoorbeeld van belang om zoveel mogelijk afval te voorkomen, te recyclen en te hergebruiken. Hiermee verminderen we de uitputting van de natuurlijke bronnen van de aarde. Plastic tassen zijn hier een voorbeeld van. Door steeds een tasje zelf mee te nemen, voorkomt u het gebruik van vele plastic tasjes. Ook ons waterverbruik wordt steeds groter. Een eenpersoonshuishouden gebruikt gemiddeld 46.100 liter water per jaar in Nederland. Echter kunt u op diverse manieren het waterverbruik verminderen. Vang bijvoorbeeld het water op wanneer u groenten of fruit wast, maak gebruik van een regenton en zet de kraan uit tijdens het tanden poetsen.
Hopelijk hebben we u geïnspireerd om mee te helpen de datum terug te dringen #MoveTheDate. Bang dat duurzaamheid altijd ‘duur’ is? Lees hier hoe duurzaamheid juist geld kan opleveren.
Denise van Keulen, Digital Marketing Manager Benelux Tarkett