De Europese Commissie stelt vandaag gerichte oplossingen voor om bedrijven, wereldwijde belanghebbenden, derde landen en lidstaten te ondersteunen bij een soepele uitvoering van de EU-ontbossingsverordening (EUDR).
Met het voorstel van vandaag wil de Commissie ervoor zorgen dat het IT-systeem volledig operationeel is om de bijdrage van de EU aan de wereldwijde uitdaging van ontbossing aan te pakken. Tegelijkertijd vereenvoudigt het voorstel de rapportageverplichtingen, met name voor micro- en kleine primaire exploitanten uit landen met een laag risico wereldwijd, terwijl een robuust traceringsmechanisme behouden blijft.
De EUDR is een belangrijk initiatief in de strijd tegen ontbossing. De Commissie zet zich in om de doelstellingen ervan te verwezenlijken.
Belangrijkste maatregelen
Rekening houdend met de feedback van belanghebbenden in het kader van de vereenvoudigingsinspanningen van de Commissie gedurende het jaar, introduceert het voorstel van de Commissie gerichte vereenvoudigingen om de verplichtingen te verminderen voor:
Operators en handelaren die de relevante EUDR-producten commercialiseren nadat deze op de EU-markt zijn gebracht. Dit kunnen bijvoorbeeld detailhandelaren of grote EU-productiebedrijven zijn. Deze bedrijven bevinden zich in het downstream-gedeelte van de relevante waardeketens. De upstream-exploitant zal passende zorgvuldigheid blijven betrachten.
Micro- en kleine primaire marktdeelnemers uit landen met een laag risico wereldwijd die hun goederen rechtstreeks op de Europese markt verkopen. Deze groep omvat bijna 100% van de boeren en bosbouwers in de EU.
Om het IT-systeem efficiënter te kunnen gebruiken, stelt de Commissie voor dat downstream marktdeelnemers en handelaren niet langer verplicht zijn om zorgvuldigheidsverklaringen in te dienen. Door deze stroomlijning is er slechts één indiening in het EUDR IT-systeem bij binnenkomst op de markt vereist voor de gehele toeleveringsketen. De rapportageverplichtingen en de verantwoordelijkheid zouden zich richten op de marktdeelnemers die de producten als eerste op de markt brengen. Zo hoeven cacaobonen slechts één zorgvuldigheidsverklaring in te dienen door de importeur die ze op de EU-markt brengt, maar downstream fabrikanten van chocoladeproducten hoeven geen nieuwe zorgvuldigheidsverklaring in het IT-systeem in te dienen.
Met de vandaag voorgestelde zinvolle vereenvoudiging zouden micro- en kleine primaire marktdeelnemers slechts een eenvoudige, eenmalige verklaring in het EUDR IT-systeem indienen. Wanneer de informatie al beschikbaar is, bijvoorbeeld in een databank van een lidstaat, hoeven de marktdeelnemers zelf geen actie te ondernemen in het IT-systeem. Deze vereenvoudiging vervangt de eerdere noodzaak van het regelmatig indienen van due diligence-verklaringen.
Overgangsperiode voor bedrijven om het IT-systeem te versterken
De Commissie stelt ook overgangsperiodes voor om een soepele overgang te garanderen en het IT-systeem te versterken.
Concreet betekent dit dat de EUDR op 30 december 2026 van toepassing wordt voor micro- en kleine ondernemingen. Voor grote en middelgrote ondernemingen blijft de datum 30 december 2025, maar om een geleidelijke invoering van de regels te garanderen, krijgen zij een respijtperiode van zes maanden voor controles en handhaving.
De Commissie implementeert het IT-systeem sinds de lancering in december 2024 in nauwe samenwerking met belanghebbenden, zoals voorzien in de wetgeving. In het kader van deze dialoog hebben nieuwe prognoses over het aantal verwachte transacties en interacties tussen marktdeelnemers en het IT-systeem geleid tot een substantiële herbeoordeling van de verwachte belasting van het IT-systeem – die veel hoger is dan verwacht. Het systeem moet in staat zijn om alle due diligence-verklaringen te verwerken voor producten die onder de wet vallen en die door alle marktdeelnemers worden ingediend.
De nieuwe toepassingsdata, gecombineerd met de vereenvoudiging van de verplichtingen voor actoren in de toeleveringsketen, moeten ervoor zorgen dat het IT-systeem de verwachte belasting kan dragen.
De Commissie werkt ook aan noodplannen, zodat marktdeelnemers aan hun verplichtingen kunnen voldoen, mocht dit wetgevingsvoorstel niet tijdig door de medewetgevers worden aangenomen. In dat geval treedt de EUDR op 30 december 2025 in werking.
Volgende stappen
Het Europees Parlement en de Raad zullen het voorstel van de Commissie nu bespreken. Zij moeten de beoogde wijziging van de EU-ontbossingsverordening formeel goedkeuren voordat deze in werking kan treden.
De Commissie roept het Europees Parlement en de Raad op om het voorstel voor een verlengde uitvoeringsperiode vóór eind 2025 snel goed te keuren.
