Deze week ben ik in Geneve bij het UN-forum over bedrijfsleven en mensenrechten. Het internationaal platform waar jaarlijks zo’n 2.300 deelnemers uit het bedrijfsleven, overheden, ngo’s en vakbonden vanuit de gehele wereld bijeen komen om de belangrijkste lessen te delen op gebied van Ruggie-principles.
Deze internationale principes over hoe bedrijven verantwoord met mensenrechten om zouden moeten gaan, moeten van papier naar praktijk worden gebracht. En gezien het belang dat CNV Internationaal hecht aan sociaal verantwoord ondernemen is het dus ’the place to be’.
Wat meteen opvalt in de discussies is dat mensenrechten en zaken doen niet meer te scheiden zijn. Bedrijven ‘moeten er iets mee’. Of op vrijwillige basis of omdat het moet vanwege nationale wetgeving, zoals daar in Engeland de UK anti-slavery-act is en in Europa het EU-reporting initiative, of vanwege investeerdersbeleid.
Volgens Dante Pesce, van de VN werkgroep Human Rights & Business kan niet ieder bedrijf een leider zijn op dit thema, maar wel een goede volger! Bedrijven doen er goed aan serieuzer werk van mensenrechten te maken, want de trends op gebied van mensenrechten zijn niet mis te verstaan: er komt meer nationale wetgeving en er komen meer benchmarks (een manier om de prestaties van bv. organisaties met elkaar te vergelijken). Ook de druk vanuit investeerders op dit thema neemt toe.
Financiële beloningen en potentiële reputatieschade zijn voor veel bedrijven de drijfveren om meer op het gebied van mensenrechten te doen. Maar deze dagen valt me op in verschillende discussies dat de roep van bedrijven om wetgeving ook toeneemt. Zij hebben steeds meer behoefte aan een gelijk speelveld.
Afgelopen dagen wordt er ook veel gesproken over genoegdoeningsmechanismes voor slachtoffers van mensenrechtenschendingen. Het is enorm belangrijk dat bedrijven en de overheid hier de helpende hand bieden.
Het belang van een lokaal maatschappelijk middenveld en lokale vakbonden in het bewaken en tegengaan van mensenrechtenrisico’s is enorm groot, zo hoor ik hier.
Genoegdoening aan werknemers / slachtoffers kan overigens ook een goede start zijn voor het beter begrijpen van elkaar.
Bedrijven moeten rechtszaken willen voorkomen en genoegdoening aan slachtoffers zien als start van een betere onderlinge verstandhouding en als kans om herhaling te voorkomen.
Of dit in de keten door bedrijfsjuristen als kans voor maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt gezien, is natuurlijk nog maar de vraag.
Karen Bouwsma, MVO-adviseur voor CNV Internationaal
Overgenomen met toestemming van www.cnvinternationaal.nl