De luchtvaartsector groeit sterk en stoot steeds meer CO₂ uit. Om de klimaatdoelen te halen moet het roer om, stelt voormalig directeur duurzaamheid bij KLM Karel Bockstael in een internationale oproep: minder vliegen is een deel van de oplossing. Een kleine groep kan daarbij een groot verschil maken: uit nieuwe cijfers van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid blijkt dat slechts 9% van de Nederlanders verantwoordelijk is voor de helft van alle vliegkilometers. Bockstael: ‘Bepaalde groepen moeten minder vliegen. Vier keer per jaar naar je huisje op een ander continent… Is dat nodig?’ Bekijk de aflevering Wat houdt ons tegen? – Aflevering 2 ‘Veelvliegers’ op dinsdag 6 mei, 21:00 uur, HUMAN, NPO 2 en NPO Start.
Uit een nieuw rapport van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) blijkt dat 9% van de Nederlanders verantwoordelijk is voor 50% van alle gevlogen kilometers. Afstand hangt sterk samen met klimaatimpact: hoe verder de vlucht, hoe meer uitstoot. Uit eerdere KiM-cijfers bleek al dat 13% van de Nederlanders verantwoordelijk is voor de helft van alle vliegreizen. Nu blijkt dus dat een nóg kleinere groep de meeste klimaatimpact heeft. Daartegenover vliegt de helft van de mensen in een periode van een jaar überhaupt niet.
De wereldwijde luchtvaart heeft zich tot doel gesteld om in 2050 netto nul CO₂ uit te stoten. Maar de uitstoot neemt sinds de coronacrisis juist weer toe. Afgelopen jaar werd in de EU zelfs de hoogste luchtvaartuitstoot ooit bereikt, en volgens voorspellingen zal het aantal vliegtuigpassagiers wereldwijd de komende 25 jaar ruim verdubbelen.
Om de klimaatdoelen te halen is fundamentele verandering nodig, bepleit Karel Bockstael. Hij werkte ruim dertig jaar bij KLM, en was tussen 2019 en 2022 directeur duurzaamheid. In ‘Wat houdt ons tegen?’ lanceert hij een oproep die wereldwijd luchtvaartprofessionals bij elkaar brengt. Zij stellen dat de luchtvaart toe moet naar een verdienmodel dat niet meer afhankelijk is van groei. Bockstael: “Als je de mensen spreekt in de sector, dan kennen ze de urgentie en importantie. Maar ze houden tegelijkertijd een systeem in stand van groei en lage marges. Wat wij met onze beweging een kans willen geven, is dat dit doorbroken wordt.”
Zita Schellekens, huidig hoofd duurzaamheid bij KLM, vertelt in de uitzending hoe het bedrijf de klimaatdoelen probeert te halen en wat de obstakels zijn. KLM zet volop in op technologische innovaties. Dat is de tactiek van de hele sector. Volgens Bockstael en andere experts gaan die ontwikkelingen echter niet snel genoeg om ‘net zero’ in 2050 te halen, als niet ook de wereldwijde vraag naar luchtvaart beheerst wordt.
In de uitzending pleit econoom Paul Schenderling voor een progressieve vliegbelasting, waarbij het belastingpercentage oploopt naarmate burgers meer kilometers vliegen. Zo blijft een vliegvakantie voor de gemiddelde Nederlander betaalbaar, en krijgen vooral veelvliegers een prikkel om minder te vliegen. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat schriftelijk weten dat het kabinet niet van plan is een dergelijke belasting in te voeren. “De snelste route naar een meer duurzame luchtvaart is via het stimuleren van gebruik van duurzame brandstoffen en door in te zetten op technologische innovatie”, aldus het ministerie. Wel komt er voor verre vluchten een hogere belasting per ticket. Hoe die wordt ingevuld, wordt nog onderzocht.
Wat houdt ons tegen? – Aflevering 2 ‘Veelvliegers’
Dinsdag 6 mei, 21:00 uur, HUMAN, NPO 2 en NPO Start
