Op 26 april heeft de Provincie Overijssel een Memorandum of Understanding (MOU) getekend met Ikwileerlijkezuivel.nl, met als doel de transitie naar natuur-inclusieve zuivel uit Natura 2000-gebieden in samenwerking met melkveehouders te realiseren. Het is een “Contract for Change” voor zuivel waarmee melkveehouders in Natura 2000-gebieden weer perspectief krijgen. De Provincie Overijssel subsidieert dit keteninitiatief. Ikwileerlijkezuivel.nl leidt de innovatieprogramma’s voor verduurzaming en nieuwe verdienmodellen, en produceert de natuur-inclusieve zuivel. Voor de afname van zuivelproducten is met Superunie een MOU-Deelovereenkomst gesloten, waarbij Superunie de intentie heeft om zuivelproducten af te nemen als aan de afgesproken voorwaarden is voldaan.

Van boer tot winkel – transitie van de gehele zuivelketen

Verduurzaming van melkveelhouderbedrijven in Natura 2000-gebieden vergt zware transitie inspanningen van minimaal drie tot vijf jaar. Zo’n transitie zal voor melkveehouders een aanzienlijke inkomensdaling tot gevolg hebben, die zij niet alleen kunnen dragen. In dit initiatief, welke tot stand gekomen is door Ikwileerlijkezuivel.nl, wordt de gehele keten van boer tot winkel bijeengebracht. Deelnemende melkveehouders krijgen hogere melkopbrengsten en de intentie tot een commitment dat hun Natura 2000-zuivel wordt afgenomen. Daar staat tegenover dat de deelnemende melkveehouders zich committeren om stapsgewijs natuur-inclusief te gaan werken en bewezen innovaties toe te passen op het boerenerf. Het doel van de innovatie is om op andere manieren verdienvermogen te creëren voor deelnemende melkveehouders. Door de subsidie van de Provincie Overijssel is het mogelijk de projectorganisatie in te richten en het innovatieprogramma op te zetten en uit te voeren.

Kracht van samenwerking binnen de keten

“Dit initiatief sluit goed aan bij onze Landbouwvisie, die erop gericht is boeren duurzaam toekomstperspectief te geven en nieuwe verdienmodellen te laten ontwikkelen“, aldus Gert Harm ten Bolscher, gedeputeerde Landbouw, Natuur en Vergunningverlening van de provincie Overijssel. “Het is een mooi voorbeeld van een initiatief van de keten waarmee perspectief voor de agrarische sector wordt geboden. Juist de samenwerking binnen de keten is de kracht van dit initiatief. Als provincie willen we graag lokale kennis en kunde bij elkaar brengen en samen op zoek te gaan naar oplossingen die passen bij specifieke gebieden. Er is een duurzame koers voor de landbouw nodig zodat deze sector toekomstbestendig is en blijft. Daarnaast is het van belang dat we naast hoogwaardige voedselproductie ook bijdragen aan manieren om biodiversiteit te versterken, koolstof vast te leggen, water vast te houden, de landschappelijke kwaliteit en culturele identiteit te versterken en een gezonde leefomgeving te bieden (ecosysteemdiensten). Dit initiatief van Ikwileerlijkezuivel.nl is kansrijk omdat de markt in principe betrokken is en de intentie tot commitment heeft uitgesproken en omdat het integraal werkt, van stikstof en biodiversiteit tot de brede Natura 2000-uitdagingen op het gebied van water en klimaat.”

Perspectief voor melkveelhouders in Natura 2000-gebieden

“Wij willen boeren rond Natura 2000-gebieden een perspectief bieden”, aldus Rik Hoogenberg, CEO van Ikwileerlijkezuivel.nl. “Het verdienvermogen van boeren komt steeds verder onder druk te staan. Door de keten bijeen te brengen helpen we de boeren en natuur. Melkveehouders die meedoen krijgen meer opbrengsten. We werken samen als gebied aan de natuurontwikkeling en passen demonstratieprojecten van werkende innovaties toe op het boerenerf. Ook gaan we zelf Natura 2000-zuivel produceren in eigen super efficiënte zuivelfabrieken.”

Ikwileerlijkezuivel.nl realiseert lage productiekosten door een hoogwaardig, maar beperkt assortiment te produceren in meerdere ‘super efficiënte zuivelfabriek(en)’ De provincie Overijssel ondersteunt dit initiatief met financiële middelen, kennis en expertise met het oog op gebiedsgerichte monitoring van biodiversiteit. Het draagt bij aan het Detailontwerp van het gezamenlijke transitieprogramma (Contract for Change) en de gebiedsgerichte biodiversiteitsmonitoring. Het Detailontwerp zorgt voor de schaalbaarheid en herhaalbaarheid van dit initiatief. Tevens wordt een concrete beloningssystematiek uitgewerkt op basis van doelstellingen die worden geïmplementeerd in een verbrede, gebiedsgerichte biodiversiteitsmonitor. Er zullen verdere vervolg subsidies voor Ikwileerlijkezuivel.nl van de Provincie Overijssel komen, na toekenning van de transitiegelden vanuit het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Duurzame bijdrage

Door de intentie tot afname door een inkooporganisatie is er ook commitment vanuit de markt. Said Belhassan Chief Procurement Officer van Superunie: “Verduurzaming van zuivel is ontzettend belangrijk voor Superunie. Deze verduurzaming vormt echter een complex domein, waarbinnen diverse maatschappelijke en politieke onderwerpen een rol spelen. Voor Superunie draait het vooral om de drie elementen: dierenwelzijn, klimaat en biodiversiteit. Een initiatief als Ikwileerlijkezuivel.nl past binnen onze ambitie om verder te verduurzamen. Het is een toevoeging aan het palet van initiatieven en samenwerkingen die we al in gang hebben gezet zoals het vergroten ons aandeel On The Way To Planet Proof of vergelijkbaar naar 75% in 2025.”