Het ene rapport na het andere waarschuwt dat zorg onhoudbaar en onbetaalbaar wordt en er keuzes gemaakt moeten worden. ‘Dat weten we nu wel, het wordt tijd om aan de slag gaan’, aldus Cornelis Boersma, hoogleraar Duurzame zorg en innovatie. In zijn oratie getiteld ‘Duurzame zorgtransformatie door ondernemerschap en innovatie’, pleit hij voor meer aandacht voor preventie, meer ‘groene’ zorg, en steun voor de ondernemende ambassadeurs voor een zorgtransformatie. De oratie vindt plaats op vrijdag 22 oktober 2021 om 16.00 uur bij de Open Universiteit in Heerlen.

Kijk verder dan de zorg zelf

Steeds maar weer verschijnen er nieuwe rapporten. Die kijken vooral naar demografische ontwikkelingen en stellen vast dat de zorg onbetaalbaar wordt. Om dat op te lossen kijkt de sector vervolgens vooral naar zichzelf, aldus Cornelis Boersma. ‘Zorginstellingen en zorgverzekeraars kijken naar bedden, fte’s en efficiëntie. Beleidsmakers en zorgbetalers kiezen voor korte-termijn maatregelen om zorguitgaven te beheersen. Maar er wordt niet gekeken naar lange-termijn investeringen in gezondheidsuitkomsten. Terwijl dat juist cruciaal is. Nú ontstaan de problemen van de toekomst. Denk bijvoorbeeld aan de jongeren van nu: ze groeien op in een prestatiemaatschappij, studeren met schulden en werken maar kunnen onmogelijk een huis kopen… De stress van nu leidt tot een toename van psychosociale problemen en daaraan gekoppeld een verhoogd risico op chronische aandoeningen. Problemen met zorg, maatschappelijke en economische impact, die je nú misschien kunt voorkomen. Maar die oplossing ligt niet alleen bij de zorg zelf.’

Groene zorg: minder afval, minder CO2 uitstoot

Boersma is ook een groot pleitbezorger voor duurzaamheid in de zorg: groene zorg. ‘Dan gaat het om zaken als minder afval produceren of CO2-uitstoot verminderen of bijvoorbeeld door het organiseren van zorg op afstand. Hiermee reduceer je niet alleen de CO2-footprint van de zorg, maar kunnen we nu en in de toekomst de druk op de zorg verminderen. Vanwege een direct effect op de leefomgeving en de gezondheid, maar ook omdat je andere, nieuwe problemen voorkomt. Als bijvoorbeeld de temperatuur stijgt, kunnen nieuwe, exotische ziektedragers als muggen en teken ons land gaan gedijen. Met gevolgen voor onze gezondheid.’

Innovatie in de zorg: geen praters maar doeners

Innovatie kan veel bijdragen aan een efficiëntere en betaalbaardere zorg. Maar kijk dan niet alleen naar machines of nieuwe gebouwen, aldus Boersma. Hij pleit ook voor meer steun voor ondernemend denken in de zorg. ‘Zorgmedewerkers die ondernemend denken en komen met voorstellen voor verandering, worden nauwelijks gesteund. Terwijl daar heel goede ideeën vandaan komen. Voor een zorgtransformatie hebben we geen praters nodig, maar een coalitie van doeners die echt aan de slag willen om iets te veranderen in de zorg’, concludeert hij.

Over Cornelis Boersma

Cornelis Boersma (1978) promoveerde in 2009 aan de Rijksuniversiteit Groningen op het gebied van gezondheidseconomie en gezondheidszorgbeleid. Naast zijn internationale onderzoeks- en (corporate) ondernemerschapservaringen (onder meer bij GSK) is hij als wetenschapper, adviseur en ondernemer actief betrokken bij diverse (inter)nationale initiatieven, organisaties, netwerken en projecten op het gebied van de gezondheidszorg. In 2020 werd hij aangesteld als bijzonder hoogleraar Duurzame zorgtransformatie door ondernemerschap en innovatie bij de Open Universiteit. De leerstoel werd ingesteld in het kader van een samenwerking met stichting VEROZ.