Schoonmaak is overal en raakt iedereen, want deze sector zorgt voor een schoner, gezonder en hygiënischer Nederland. Er liggen volop kansen om de branche groener én socialer te maken, maar bedrijven lopen nog te vaak tegen regels en beleid aan die vooruitgang belemmeren. Hierdoor krijgen voorlopers soms te maken met obstakels, terwijl achterblijvers niet worden aangespoord om mee te bewegen. Het wordt tijd om dat te veranderen, vindt Niels van Geenhuizen, Manager Duurzaamheid bij Total Care (CSU, Tzorg, Zizo). In deze blog bespreekt Niels zes maatregelen om de verduurzaming in deze sector te versnellen.

Meer werken moet meer lonen (en gestimuleerd worden)

Veel van onze collega’s in de thuiszorg en schoonmaak werken parttime. Veel medewerkers willen graag meer uren werken, maar worden daarin beperkt door het toeslagenstelsel. Bij extra werken kan het zijn dat ze toeslagen terug moeten betalen, wat onzekerheid en stress veroorzaakt. Wij pleiten ervoor om het verschil tussen inkomen uit werk en toeslagen te vergroten, vereenvoudiging van het toeslagensysteem en meer garanties om terugbetalingen achteraf te voorkomen. Aan de andere kant zien we ook dat mensen soms bang zijn om meer uren te gaan werken, uit angst om toeslagen te verliezen. Bij CSU hebben we hier een oplossing voor bedacht: de Werkurenberekenaar. Met de handige rekentool van Nibud kunnen medewerkers direct berekenen wat een wijziging betekent voor hun inkomen en toeslagen.

Ongezonde schoonmaakmiddelen kunnen écht niet meer

In de winkelschappen en op de professionele markt zijn nog steeds veel ongezonde, onveilige en niet-duurzame schoonmaakmiddelen te verkrijgen, zoals chloor. Professioneel gebruik van deze middelen is al verboden vanuit de Arbo- en milieuwetgeving. De vraag is waarom particulieren ze nog wel mogen gebruiken? Wist je bijvoorbeeld dat chloor of dikke bleek geen enkele functie heeft in het toilet? Chloor maskeert vervuiling en ontsmet de binnenkant van een toiletpot, maar pakt kalk en urinesteen niet aan. Als Manager Duurzaamheid bij CSU roep ik bedrijven, groot of klein, op om nu te stoppen met chloorgebruik. En neem je ook het gootsteenkastje thuis mee in je verduurzamingsslag?

Laten we duurzame mobiliteit toegankelijker maken

Veel werknemers die aan de basis van de arbeidsmarkt staan hebben geen goede mobiliteitsregeling om van en naar het werk te gaan. E-bikes en OV zijn ontzettend duur voor deze doelgroep en zouden we moeten stimuleren. Hier ligt een taak voor de werkgever om duurzame mobiliteit beter te faciliteren, maar ook voor het nieuwe kabinet. We roepen daarom op tot een OV-korting van 60 procent voor medewerkers die aan de basis van de arbeidsmarkt staan en buiten de spits reizen, en dit ook te laten gelden voor privéritten (met verrekening via het brutosalaris). Daarnaast moet het mogelijk worden dat werkgevers e-bikes kunnen verstrekken zonder dat medewerkers daar bijtelling over moeten betalen.

Kies voor ergonomische schoonmaakmiddelen

De Spaanse mop, ook wel ‘strengenmop’ genoemd, is een voorbeeld van een achterhaald schoonmaakhulpmiddel: niet ergonomisch, ineffectief en waterintensief. Met een Spaanse mop wordt vuil enkel verplaatst en er is veel water nodig. Daarnaast is het werken met deze mop intensief voor polsen, rug en spieren door vaak een te korte steel en de harde druk die nodig is. Daarom pleiten we voor een verplichting tot ergonomische schoonmaakmiddelen, zoals verstelbare stelen, ozonwater en de microvezeldoek. Werkgevers kunnen hierin zelf het voortouw nemen door in ergonomische schoonmaakmiddelen te voorzien.

Laten we combinatiebanen stimuleren

In de huishoudelijke hulp komen we handen tekort. Wij hebben een oplossing: medewerkers die in de schoonmaak werken, zouden hun baan moeten kunnen combineren met werkzaamheden in de thuiszorg. Op dit moment is dat vaak niet mogelijk, als beide organisaties onder dezelfde holding vallen, vanwege verschillende cao’s en regelgeving.

Bij Total Care lopen we hier ook tegenaan. Binnen onze holding hebben we drie bedrijven: CSU voor schoonmaak, Tzorg voor thuishulpen en Zizo voor schoonmaakhulp aan huis. Onze collega mag wel een cliënt bij de concurrent bezoeken, maar niet werken voor twee bedrijven die onder dezelfde holding vallen. Het gevolg: twee banen, een andere belastingaangifte, gedoe met pensioenpremies en sociale zekerheid. Dit maakt het voor medewerkers onnodig ingewikkeld. En onze collega was al wat minder goed in lezen en schrijven. Zullen we het deze doelgroep én de maatschappij niet gewoon eens makkelijker maken? Wij pleiten voor meer flexibiliteit en eenvoud, zodat combinatiebanen mogelijk worden en administratie eenvoudiger wordt.

Maak dagschoonmaak de norm

Veel schoonmaakwerkzaamheden vinden plaats in de vroege ochtend of late avond, zodat werkplekken de volgende dag schoon zijn. Dit zijn echter juist de momenten waarop veel medewerkers tijd met hun gezin willen doorbrengen. Ongeveer 50 procent van onze collega’s kan hierdoor niet bij het gezin zijn tijdens het ontbijt, of om kinderen te helpen met huiswerk of aanwezig zijn bij sportactiviteiten. Wij pleiten ervoor dat dagschoonmaak de standaard wordt, tenzij het niet anders kan. Dit komt niet alleen de mentale gezondheid van medewerkers ten goede, maar verlaagt ook het energieverbruik van gebouwen, beperkt woon-werkbewegingen en vergroot de kans dat medewerkers hun uren en taken kunnen uitbreiden.

Handen uit de mouwen

Met deze zes veranderingen kan de schoonmaakbranche naar verwachting jaarlijks 125.000 ton CO₂ besparen en duizenden medewerkers een beter perspectief bieden. Nu is het moment voor politiek Den Haag om schoonmaak en thuishulp serieus te nemen: eerlijk, duurzaam en met beleid dat werkt voor mensen én het klimaat. Wil je als schoonmaakorganisatie zelf aan de slag met verduurzaming? Download onze Pocket Duurzaamheid voor slimme inzichten en praktische tips.