Bedrijven moeten duurzaamheid integreren in hun productontwerpprocessen als ze naar netto nul uitstoot willen gaan. Dit geldt met name voor scope 3-emissies. Meer dan twee derde van de bedrijven met duurzame productontwerpstrategieën konden hun CO2-uitstoot verminderen en bijna driekwart boekte een omzetstijging. Dit blijkt uit het laatste rapport van het Capgemini Research Institute, Rethink: Why sustainable product design is the need of the hour. Het onderzoek wijst op de noodzaak om meer actie te ondernemen: organisaties kunnen hiermee starten door prioriteit te geven aan duurzaamheid voor productontwerpteams.

Ontwerpbeslissingen hebben een grote invloed op de ecologische en sociale impact van producten. Ongeveer 80% van het milieueffect van producten kan worden toegeschreven aan beslissingen in de ontwerpfase. Cruciaal is dat duurzaam productontwerp een belangrijke hefboom is die organisaties kan helpen bij de overgang naar netto nul uitstoot. Productemissies kunnen een groot deel van de totale emissies van organisaties uitmaken. Duurzame ontwerpstrategieën zijn van vitaal belang om deze te beperken. Toch heeft maar 22 procent van de bedrijven duurzaamheid tot prioriteit gemaakt in hun productontwerp. Slechts een kwart van de bedrijven wereldwijd voert regelmatig milieu-effectrapportages uit (26%), dan wel sociale impact-metingen (25%) bij de ontwikkeling van nieuwe producten.

“Om hun CO2-reductiedoelstellingen te behalen, moeten organisaties het systeem als geheel beschouwen en verder denken dan geïsoleerde ontwerpproblemen: van de eerste fase van het productontwerp tot de selectie van materialen en het beheer aan het einde van de levensduur van het product. Dit vraagt een verschillende benadering voor de gehele productlevenscyclus, waaronder systeemdenken, circulair ontwerpdenken en regeneratieve benaderingen”, zegt Roshan Gya, Global Head of Intelligent Industry bij Capgemini. “Organisaties moeten ook in gedachten houden dat veel duurzaamheidsinitiatieven worden gekenmerkt door pijn op korte termijn, gevolgd door winst op de lange termijn, zoals investeringen vooraf om grotere kosten in de toekomst te vermijden.”

Druk toezichthouders is een belangrijke motivator

Druk van toezichthouders is de belangrijkste drijfveer voor 61% van de organisaties die momenteel duurzame productontwerpen toepassen of van plan zijn dit in de toekomst te doen. Nu de regelgeving in de toekomst zal worden aangescherpt, moeten bedrijven die nog geen duurzaam ontwerp toepassen, hun koers wijzigen. Bijvoorbeeld met betrekking tot de verlenging van de levensduur van producten en het gebruik van gerecycleerde materialen in producten of verpakkingen.

Duurzaam ontwerp leidt niet altijd tot hogere kosten

Er wordt vaak gedacht dat duurzaam ontwerpen te duur is. Deze perceptie vormt een belangrijk obstakel voor implementatie. Capgemini ontdekte echter dat in alle sectoren 23% van de bedrijven die ten minste één duurzame ontwerpstrategie hebben geïmplementeerd, een daling van de kosten hebben ervaren, terwijl 37% van de organisaties zegt dat de kosten gelijk zijn gebleven.

Voordelen op lange termijn

Volgens het rapport moeten organisaties investeringen in duurzaam productontwerp door een langetermijnbril bekijken. Voor veel bedrijven werpen deze investeringen al vruchten af; van de organisaties die een kostenstijging hebben gemeld, zegt 51% dat deze is gecompenseerd door een toename van de voordelen. Organisaties hebben een grotere omzetgroei (73%), een grotere klanttevredenheid (70%) en een grotere betrokkenheid van werknemers (79%) ervaren, naast een vermindering van de CO2-uitstoot (67%).

Duurzaam ontwerpen biedt ook mogelijkheden voor kostenvermindering in de hele waardeketen door middel van strategieën zoals “dematerialisatie” en “lichtgewicht”, die erop gericht zijn de hoeveelheid materialen die in een product worden gebruikt te verminderen. Andere voordelen zijn een grotere productie-efficiëntie, bijvoorbeeld door een lager energie- en waterverbruik en een kortere assemblagetijd. Tot slot zijn er lagere transportkosten door een geoptimaliseerd product- en verpakkingsontwerp.

Het rapport concludeert ten slotte dat bedrijven van duurzaamheid een prioriteit in hun ontwerp moeten maken en de noodzaak van systeemverandering moeten benadrukken, om de vruchten ervan te plukken. Een data-gestuurde aanpak is van cruciaal belang: organisaties moeten de gevolgen van producten holistisch beoordelen door de ecologische en sociale gevolgen gedurende de hele levenscyclus van het product te meten. Ze moeten ook samenwerken met stakeholders in de hele waardeketen om gezamenlijk duurzame ontwerpbeslissingen te nemen op basis van impact en haalbaarheid en investeren in partnerships om nieuwe competenties op te bouwen. Daarnaast moet er ook worden geïnvesteerd in diensten om de verlenging van de levensduur van producten en het beheer aan het einde van de levensduur te vergemakkelijken, de kringloop van product- en materiaalstromen te sluiten en ervoor te zorgen dat producten gedurende hun hele levenscyclus werkelijk duurzaam zijn. Bovendien opent de technologische vooruitgang talrijke mogelijkheden voor duurzaam productontwerp. Organisaties moeten ervoor zorgen dat zij technologie efficiënter en uitgebreider gebruiken om hun initiatieven op het gebied van duurzaam productontwerp te ondersteunen.

Methodologie

Het Capgemini Research Institute ondervroeg in april en mei 2022 zo’n 900 senior leidinggevenden op het gebied van productontwerp en engineering van grote organisaties in sectoren als consumer products, automotive, industriële productie, lucht- en ruimtevaart en defensie, hightech en medische apparatuur. Ook werden 15 senior executives uit de industrie en academici geïnterviewd. In dit rapport richtte het Capgemini Research Institute zich op organisaties die voornamelijk fysieke producten vervaardigen. Sommige van deze producten kunnen software-elementen bevatten of begeleidende apps hebben. Daarom komen ook duurzame productontwerpstrategieën voor digitale producten aan bod.