Wat wordt van werkgevers verwacht?
Het is je vast niet ontgaan: er komt een wet aan die werkgevers verantwoordelijk maakt voor de CO2-uitstoot van woon-werk- en zakelijke mobiliteit. De regeling zou op 1 januari 2023 ingaan, maar de invoering is uitgesteld – naar verwachting met een jaar. Dat betekent dat werkgevers meer tijd kunnen steken in de voorbereiding. In dit artikel lees je wat de regeling inhoudt en hoe je je erop kunt voorbereiden. (Én hoe je medewerkers kunt stimuleren om duurzamer te reizen).
Wat betekent de regeling voor werkgevers?
Als werkgever met 100 werknemers of meer ben je straks verplicht om gegevens aan te leveren over de zakelijke ritten en de woon-werk mobiliteit van jouw werknemers in Nederland. Het gaat om alle reizen woon-werk en zakelijk, dus niet enkel over de reizen waarvoor je je werknemers een financiële vergoeding, voertuig of vervoersbewijs ter beschikking stelt. Je rapporteert over (de jaartotalen van) het aantal kilometers, het gebruikte vervoermiddel en het soort brandstof. Je levert dus geen cijfers aan over de daadwerkelijke CO2-emissies; die worden automatisch berekend door een tool van RVO.
Het gaat om alle reizen woon-werk en zakelijk, dus niet enkel over de reizen waarvoor je je werknemers een financiële vergoeding, voertuig of vervoersbewijs ter beschikking stelt.
Het huidige concrete doel van deze regeling: 1 megaton CO2-winst in 2030. In december is een motie aangenomen in de Tweede Kamer om deze ambitie te verhogen. Liggen organisaties goed op koers? Dan blijft het bij rapporteren. Lukt het niet, dan worden ze vanaf 2025 verplicht om slimmer en zuiniger te reizen.
Gegevens registeren, hoe doe je dat?
Ik zie dat veel ondernemingen in het licht van deze regeling hun mobiliteitsbeleid vast aanpassen. Mijn advies: zorg dat je manier van registreren aansluit op de eisen die de nieuwe regeling stelt. Maak daarbij vooral gebruik van oplossingen uit de markt. Zo zijn er al veel handige apps ontwikkeld, waarmee medewerkers kunnen invoeren met welk vervoermiddel zij reizen, of bijvoorbeeld een thuiswerkdag hebben. Apps zijn er onder meer van NS Go, Shuttle, Fynch, Reisbalans en PwC.
Wat ook kan: voor woon-werk mobiliteit eens per jaar een enquête houden onder je medewerkers over hun reisgedrag. Deze enquête en handreiking met praktische handvatten zal de overheid ook ter beschikking stellen.
Hoe zit het met die invoerdatum?
Daar is wat verwarring over. De regeling is onderdeel van de Omgevingswet, die is uitgesteld omdat gemeenten er nog niet klaar voor zijn. De regeling zou aanvankelijk vanaf 1 januari 2023 gelden. Naar verwachting wordt de wet nu op 1 januari 2024 ingevoerd. Het is echter goed nu al de gegevens te gaan verzamelen. Omdat je de gegevens over 2023 waarschijnlijk achteraf alsnog moet invullen. Dus maak je klaar, het platform van RvO is klaar voor gebruik.
Naar verwachting wordt de wet nu op 1 januari 2024 ingevoerd. Het is echter goed nu al de gegevens te gaan verzamelen.
Norm wordt ambitieuzer: motie aangenomen
D66 vindt dat het collectieve besparingsdoel van 1 megaton CO2 ambitieuzer moet en diende daartoe een motie in. Die is aangenomen door de gehele Tweede Kamer. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkt het voorstel nu verder uit. Wellicht komt ook het vliegverkeer onder de regeling te vallen. Gezien discussie over uitstoot door internationaal reizen, zou dat geen gekke gedachte zijn.
Hoe kun je duurzaam reizen stímuleren?
Registreren en rapporteren is een mooie eerste stap om je als werkgever bewust te worden van het reisgedrag van je medewerkers. Maar je kunt ook duurzame reiskeuzes stimuleren. Dat begint met een goed reisbeleid, waarin je ‘zoete’ en ‘zure’ maatregelen combineert. Wil je daarmee aan de slag, dan zijn dit goede basismaatregelen om mee te starten:
- De locatie van je kantoor is cruciaal voor de keuzes die je medewerkers hebben. Daarom zou ik altijd starten met een analyse: waar wonen je medewerkers? En als de kans zich voordoet (bijvoorbeeld bij een aflopend huurcontract), zorg dat je kantoor zich bij een ov-knooppunt bevindt.
- Bied een goede thuiswerkregeling en -vergoeding. Daarmee stimuleer je dat medewerkers minder vaak de weg op gaan.
- Zorg voor een goede fietsregeling. 50% van de medewerkers woont in een straal van 10 kilometer van hun werk. Daar liggen dus enorme kansen.
- Pas de reiskostenvergoeding aan, en bied een hogere vergoeding voor duurzame reismogelijkheden. Stimuleer medewerkers om het ov te nemen, door dit volledig te vergoeden. En ken bijvoorbeeld alleen parkeerplaatsen toe aan medewerkers die geen deelalternatief hebben.
Meer handvatten en tips voor een duurzaam reisbeleid vind je hier.
Hugo Houppermans, Directeur Coalitie Anders Reizen