Zorgprofessionals van de toekomst worden er nog weinig op voorbereid, maar de intentie voor implementatie van duurzaam zorgonderwijs is groot. LUMC-onderzoekers Evelyn Brakema, Eva Visser en Lea Wiggers presenteren op 1 maart 2022 samen met expertgroep GREENER, in opdracht van het Programma Duurzame Zorg van VWS, een rapport over de aandacht voor duurzaamheid in universitaire opleidingen in de gezondheidszorg. Een zeer actueel onderwerp in het licht van het nieuwste IPCC rapport dat verscheen op 28 februari. Dit IPCC rapport benadrukte nogmaals dat de aanpassing van mensen aan de klimaatcrisis te traag gaat, met grote gevolgen voor de gezondheid.

Ondanks deze duidelijke link tussen klimaatverandering en gezondheid blijkt uit het rapport dat nog weinig universitaire opleidingen in de gezondheidszorg duidelijk aandacht besteden aan duurzaamheid. Voor dit onderzoek stuurden de onderzoekers vragenlijsten naar studenten en faculteiten van de acht grootste universitaire opleidingen in de gezondheidszorg (totaal 65 bachelors en masters) en doorzochten zij van de opleidingen de onderwijs- en examenreglementen of curricula op duurzaamheid. Daarnaast voerden zij 12 interviews en focus groepen met totaal 27 deelnemers, van student tot opleidingsdirecteur en beroepsvereniging.

Onderzoeker Eva Visser vertelt: “Planetary Health en duurzaamheid bleken nog nauwelijks aan bod te komen in de opleidingen. Zo bleken slechts 6 van de 58 onderzochte onderwijsregelingen en curricula duurzaamheid te noemen. Wel zagen we dat het draagvlak groot is om het thema op korte termijn in te bedden. Alleen de kennis ontbreekt nog hoe.” Daarom zijn er gesprekken gevoerd met studenten, docenten, opleidingsdirecteuren en andere stakeholders en zijn inspanningen en randvoorwaarden omschreven om duurzaamheid op te nemen. Hierbij kan worden gedacht aan het verplicht stellen dat duurzaamheid onderdeel is van de opleiding, maar ook trainingen voor docenten over klimaatverandering en gezondheid, en landelijke samenwerking over dit thema zijn van belang.

Uit deze ideeën is een praktische agenda met vervolgstappen gekomen die studenten, docenten, opleidingen en overkoepelende instanties kunnen gebruiken om op korte termijn onderwijs over duurzaamheid (Education for Sustainable Healthcare /Planetary Health Education) in het curriculum te implementeren. Deze inventarisatie sluit aan bij de roep vanuit zorgprofessionals die op 1 februari dit jaar als brief is aangeboden aan Rob Jetten, minister voor Klimaat en Energie.

Projectleider Evelyn Brakema: “De agenda met aanbevolen vervolgstappen helpt de universiteiten, studenten, en overkoepelende organisaties om te zien wat er van hen verwacht wordt, en hoe ze het inbedden van duurzaamheid kunnen aanpakken. Met Planetary Health in de opleiding kunnen zorgprofessionals van de toekomst ook daadwerkelijk op hun toekomstige rol worden voorbereid.”