De Nederlandse economie is de afgelopen 15 jaar ‘groener’ geworden. Van zes verschillende thema’s rond vergroening van de economie lieten er vijf een verbetering zien. Zo wordt de Nederlandse economie steeds milieu-efficiënter. Ten opzichte van andere Europese landen scoort Nederland op dit thema echter relatief laag. Dit blijkt uit de CBS publicatie Green growth in the Netherlands 2015.
Groene groei wordt gemeten aan de hand van een raamwerk van milieu-economische indicatoren dat is opgesteld door de OESO. Binnen dit kader worden zes thema’s onderscheiden: milieu-efficiëntie, grondstoffenefficiëntie, natuurlijke hulpbronnen, milieukwaliteit, groene beleidsinstrumenten en economische kansen. Binnen deze thema’s worden in totaal 36 indicatoren onderscheiden.
In de periode 2000-2014 ontwikkelden in Nederland 22 van de indicatoren zich in een positieve richting en 8 in een negatieve richting. Hierdoor zijn bij vijf van de zes thema’s meer verbeteringen waarneembaar dan verslechteringen. Ondanks deze verbetering scoort Nederland op vier van de zes thema’s in de onderste helft van de ranglijst van Europese landen. De positie van Nederland ten opzichte van andere Europese landen verbeterde de laatste jaren niet. Ook in andere landen is de economie minder belastend voor het milieu dan voorheen.
Milieu-efficiëntie verbeterd, maar Nederland laag op ranglijst van Europa
De economie is in de periode 2000-2014 gegroeid, terwijl de uitstoot van vervuilende stoffen is afgenomen. De uitstoot van broeikasgassen liep terug, waardoor er per verdiende euro minder CO2 werd uitgestoten. In Europa neemt Nederland een gemiddelde positie in. Zo is in Nederland de meeste energie nog afkomstig van fossiele brandstoffen en dat gaat gepaard met aanzienlijke uitstoot van broeikasgassen. Een andere indicator binnen dit thema, de koolstofvoetafdruk per inwoner, bleef gelijk.
Ondanks dat de Nederlandse economie steeds milieu-efficiënter wordt, staat Nederland voor dit thema betrekkelijk laag op de ranglijst van Europese landen. Nederland heeft bijvoorbeeld ten opzichte van andere landen een grotere koolstofvoetafdruk door een relatief hoge consumptie en hogere stikstofoverschotten door intensieve veeteelt.
Ontwikkelingen van natuurlijke hulpbronnen blijven achter
De hoge welvaart en bevolkingsdichtheid in Nederland leggen nog steeds een forse druk op de natuurlijke hulpbronnen. Bij deze indicatoren is het beeld gemengd. Positief is dat de visstanden in de Noordzee zijn verbeterd en dat onze mondiale ecologische voetafdruk geleidelijk afneemt. De biodiversiteit in Nederland blijft onder druk, maar laat recent wel een lichte verbetering zien.
Nederland gebruikt grondstoffen efficiënter
Nederland maakte in de afgelopen 15 jaar steeds efficiënter gebruik van grondstoffen. Het binnenlands gebruik van metalen, mineralen en water werd efficiënter en het Nederlandse afval wordt al jaren lang voor het overgrote deel gerecycled. Ten opzichte van andere EU landen scoort Nederland op deze onderwerpen positief. Nederland behoort tot de landen waar het minst afval wordt gestort, heeft een hoog recyclingpercentage van afval en een laag binnenlands metaal- en mineraalverbruik per inwoner.
Vergroening biedt economische kansen
De vergroening van de economie genereert nieuwe kansen voor het bedrijfsleven. Binnen het thema economische kansen zijn alle indicatoren verbeterd. De werkgelegenheid in de milieusector telde 126 duizend voltijdbanen in 2013 en is de afgelopen jaren aanzienlijk sneller toegenomen dan de werkgelegenheid in de economie als geheel. Bij de aanvragen van patenten steeg het aantal groene patenten zowel absoluut als relatief. Ook is het aandeel van de milieu gerelateerde investeringen in het totaal van de investeringen toegenomen.
Mede door het hoge aandeel milieubelastingen behoort Nederland tot de top landen in Europa op het gebied van groene beleidsinstrumenten. Ook zijn de overheidsuitgaven om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen gestegen.