ProRail zet een grote stap in de verduurzaming van de Nederlandse spoorinfrastructuur. Komend weekend vervangen we op de Zeeuwse lijn de bovenleiding door een exemplaar van 100% gerecycled koper, in samenwerking met Strukton Rail, Railtech BV en La Farga. Nederland is hiermee het eerste land ter wereld dat deze duurzame innovatie implementeert, mogelijk gemaakt door een nieuwe samenwerking met deze drie partijen.
Groene besparingen
Dit jaar wordt in totaal 36 kilometer dubbele bovenleiding vervangen door volledig gerecycled koper. Dit gebeurt op het spoor tussen Roosendaal en Vlissingen. Deze toepassing resulteert in een CO₂-reductie van maar liefst 92% ten opzichte van koper uit mijnen. Dankzij de innovatieve technologie van La Farga kan koper volledig worden gerecycled en hergebruikt, wat de milieu-impact aanzienlijk vermindert. Het vervangen van 75 strekkende kilometer volledig gerecyclede bovenleiding levert een besparing op die gelijkstaat aan de CO₂-opname van 20.000 bomen per jaar.
Het bespaart bovendien 99% op waterverbruik, 89% op fossiele brandstoffen en 99% op zwaveldioxide-uitstoot. De 100% gerecyclede bovenleiding, genaamd Genius, voldoet aan de Europese norm EN50149 en de strenge eisen van ProRail (SPC00069). Genius heeft dezelfde mechanische en elektrische eigenschappen als traditioneel geproduceerde bovenleiding. De duurzame bovenleiding wordt in Zeeland aangelegd omdat de bestaande bovenleiding daar aan vervanging toe is. Ook andere blanke koperen geleiders, zoals bovenleiding- en ophangdraden, kunnen op deze manier worden geproduceerd, wat leidt tot een nog grotere CO₂-besparing.
Internationale samenwerking
Deze innovatie is het resultaat van intensieve samenwerking tussen internationale en Nederlandse partners. Op de InnoTrans in Berlijn in 2024 gaven de vier partijen groen licht voor de toepassing van Genius-rijdraad op de Zeeuwse Lijn. Het Spaanse bedrijf La Farga, wereldwijd koploper in koperrecyclingtechnologie, ontwikkelde Genius. Railtech BV, leverancier van bovenleidingmaterialen en -systemen in Nederland, levert de draad. Aannemer Strukton Rail voert de vervanging uit in opdracht van ProRail.
“Als spoorbeheerder zijn we trots op deze innovatieve internationale samenwerking”, aldus Janneke Vogels, directeur Duurzaamheid bij ProRail. “Door koper te recyclen en koper uit een circulair proces te gebruiken voor het vernieuwen van rijdraad, zetten we serieuze stappen richting een klimaatneutrale en circulaire spoorinfrastructuur.”
Duurzame stappen
ProRail wil de structurele toepassing van 100% gerecyclede rijdraad in aanbestedingen en onderhoudscontracten bevorderen. Doel is om het aandeel duurzaam geproduceerde rijdraad in de spoorsector aanzienlijk te vergroten. Dit draagt bij aan de ambitie van ProRail om in 2030 minimaal 55% CO₂-reductie te behalen ten opzichte van 2015 en ondersteunt het behalen van de Europese klimaatdoelen.
Tjark de Vries, algemeen directeur van Strukton Rail Nederland, reageert trots: “Het is fantastisch dat we deze wereldprimeur in Zeeland met alle betrokkenen beleven. Ik roep iedereen in de spoorsector op om duurzame en circulaire werkwijzen verder te omarmen.”
Mijlpaal
Ook Dick van Harten, CEO van Railtech, is zeer enthousiast over deze mijlpaal: “Bij Railtech is het onze missie om samen met partners zoals ProRail, La Farga en de aannemers innovatieve, betrouwbare en duurzame spooroplossingen te ontwikkelen. Als verbindende schakel in de keten zijn we er trots op bij te dragen aan circulaire producten zoals deze rijdraad van 100% gerecycled koper. Duurzaamheid zit in ons DNA. Met deze ontwikkeling zetten we samen een inspirerende stap naar een toekomstbestendig en volledig circulair spoor.”
Bron: ProRail