De CSRD is in zicht. Toch worstelen veel organisaties nog met het zetten van de eerste stap op weg naar een duurzaamheidsrapportage. Reden voor honderden belangstellenden om informatie en inspiratie op te halen tijdens het Sdu-evenement De Waardefabriek in Utrecht.

Vanaf 2024 zijn grote organisaties wettelijk verplicht om te rapporteren hoe duurzaam ze zijn en hoe ze maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit staat in de CSRD. Deze Europese richtlijn geldt binnen een paar jaar ook voor kleinere organisaties.

“Ik zie veel aarzeling”, zegt Petrosjan Damen, een van de oprichters van het CSRD Collectief. “Organisaties weten niet waar te beginnen. Veel onderwerpen binnen de CSRD zijn ook nog niet helemaal duidelijk. Bedrijven grijpen dit aan om te wachten. Dat is zorgelijk. Je hebt namelijk minimaal één tot anderhalf jaar nodig om alles in de basis voor te bereiden.”

Damen kan het weten. Het CSRD Collectief is namelijk een collectief van circa 20 freelancers met een focus op het thema CSRD. Met experts in huis voor drie pijlers van de CRSD: Environment, Social en Governance (ESG). Zelf is de impactondernemer ook al 25 jaar bezig met transformatieprocessen binnen organisaties. Tijdens de Waardefabriek wil hij zichzelf ‘verder verdiepen in de materie. En uiteraard netwerken’.

“De Waardefabriek is voor mij echt van meerwaarde. Velen zien de CSRD als administratieve last. Een spreker hier benadrukte net dat de CSRD juist een kans is om een stap te zetten naar een duurzaam bedrijfsmodel. Zo zie ik het ook. Positioneer de CSRD vanuit je intrinsieke motivatie om duurzamer te gaan werken en zet zo je eerste stappen”, adviseert Damen.

Markt in paniek om deadline?

“Of de markt in paniek is om de aanstaande startdatum van de CSRD? Nee, in tegenstelling”, stelt Arjan Donatz, group manager HSSEQ en Sustainability bij Evos. “We zien bedrijven nog steeds afwachten. Ook omdat de CSRD nog niet verweven is in de Nederlandse wetgeving. Maar als ze daarop blijven wachten, zijn ze straks wel te laat. Dan moeten ze gaan versnelllen, in een krappe markt om hun rapportages aan alle eisen te laten voldoen. Als je nog niet bent begonnen, onderschat je mogelijk de omvang van de CSRD.”

Donatz waarschuwt ook voor de gevolgen. “Tekent een accountant je ESG-rapportage niet af, dan levert dat je organisatie reputatieschade op. Bij je stakeholders, je klanten, de wetgever en kredietverstrekkers.

Zelf heeft hij ter voorbereiding onder meer de certified ESG-opleiding van Sdu afgerond. “We zitten als organisatie nu in de fase om andere afdelingen aan te haken. Het is nog onduidelijk of we moeten opschalen om de CSRD te kunnen behappen. De echte discussie zal vermoedelijk ontstaan na de materialiteitsanalyse, die onderdeel uitmaakt van de CSRD. Als organisaties wijs je in deze toets alle materiele onderwerpen aan waarop je wilt rapporteren. Deze toets vormt voor ons het officiële begin van onze CSRD-rapportage.”

Zorgen om ESG-toetsing door accountants

Bij Carbongen Amics in Veenendaal is die materialiteitstoets al enige tijd ingebakken. Het farmaceutische bedrijf maakt volgens Jeroen de Jong al sinds 1995 chemische verslagen en sinds 2015 ook duurzaamheidsverslagen. “Alleen moeten we het nu in een CSRD-structuur gaan vastleggen. Onze rapportages worden daarmee uitgebreider. Nieuw is de pijler Social”, zegt de Risk & Compliance manager, die de data hierover bij andere collega’s ophaalt. “Even wennen natuurlijk. Voorheen verwerkte ik alleen milieucijfers, nu moeten ik ook rapporteren op HR en sales.”

Hij vindt zelf de gesprekken met stakeholders, klanten, maar ook overheden, de politiek en zelfs jongere collega’s uitdagend. “Iedereen heeft een mening over hoe je als bedrijf duurzaam en maatschappelijk verantwoord opereert. Laat staan als chemisch bedrijf in het centrum van een stad.”

Zorgen heeft De Jong ook nog. “Ik kom hier om de CSRD beter te doorgronden en kijken hoe accountants ermee omgaan. Ik maak me zorgen als zij straks ondernemers enerzijds gaan adviseren en anderzijds een assurance geven op hun rapportages. Dat kan verkeerde business geven. Ook denk ik dat accountant moeite gaan krijgen met de controle van bijvoorbeeld een CO2-emissie. CSRD vraagt scholing van alle betrokkenen.”

Inspiratie en reflectie

Op De Waardefabriek, waar de focus lag op de technische aspecten van duurzaamheid en innovatie, bracht spreker Rolf Schrama een verrassend menselijk element in. Zijn verhaal, een mix van persoonlijke worstelingen en overwinningen, zette een krachtige toon van inspiratie en reflectie. Hij deelde zijn reis van een bescheiden begin tot het bereiken van de Paralympische Spelen. Zijn ervaringen, gevuld met zowel humor als diepgang, daagden iedereen uit om voorbij de conventionele grenzen van succes en tegenslag te kijken.

Zijn boodschap was duidelijk: echte groei en succes liggen in het omarmen en overstijgen van beperkingen, zowel fysiek als mentaal. Rolf’s verhaal, een levendig voorbeeld van veerkracht en vastberadenheid, gaf de deelnemers van De Waardefabriek een diepere betekenis van ‘groots’ leven en werken. Zijn impact was een krachtige afsluiting van het evenement, waarbij hij een blijvende indruk achterliet van wat het echt betekent om uitdagingen om te zetten in kansen.