Op de dag dat Nederland naar de stembus trok, sprak Rinke Zonneveld (ceo Invest-NL) op het Future of Energy Event van iwell over de toekomst van onze (Europese) economie en de problemen rondom de energietransitie.

Nieuwe economische realiteit

De Europese economie staat voor grote uitdagingen. De afgelopen decennia is de industriële basis in veel Europese landen – Nederland voorop – kleiner geworden. Het vertrouwen in de vrije markt, globalisering en internationale handel als aanjagers van welvaart was lange tijd groot. Maar de geopolitieke en economische verhoudingen zijn veranderd. Volgens Zonneveld is het hierdoor noodzakelijk dat de manier waarop Europa zich tot de wereldhandel verhoudt, opnieuw tegen het licht wordt gehouden.

Energietransitie draait om onafhankelijkheid

Zonneveld: “Neem de energietransitie. Dat is niet langer puur een klimaatvraagstuk, maar een kwestie van strategische autonomie. We willen niet meer afhankelijk zijn van bepaalde regimes voor onze grondstoffen. Niet voor olie, niet voor gas, en ook niet voor andere grondstoffen.”

Nederland: sterke uitgangspositie, maar besluiteloos

In Nederland heerst volgens Zonneveld een negatief sentiment. “Ik deel veel zorgen over de positie van Nederland en Europa op het wereldtoneel, maar zie ook positieve kanten. We moeten niet vergeten wat we wél hebben. Nederland beschikt over kennis, ligging, infrastructuur, innovatiekracht. Maar de motor hapert. We kampen met ruimtegebrek, netcongestie en een tekort aan technisch talent. En bovenal: met politieke besluiteloosheid.”

Industriebeleid zonder ambitie

In vergelijking met andere landen is Nederland volgens Zonneveld te terughoudend in zijn economisch en industrieel beleid. “Waar een land als Frankrijk vol inzet op actieve industriepolitiek, kijkt Nederland nog te vaak toe. De Fransen ontvangen buitenlandse top-CEO’s op het Élysée, wij zijn al blij als een gedeputeerde van een provincie tijd heeft voor een klef broodje kaas bij de opening van een fabriek.”

De markt kan het niet alleen

Het idee dat de markt het wel oplost, is volgens Zonneveld een luxe die we niet langer hebben. Wie strategische autonomie wil, moet durven kiezen:

  • kiezen om industrieën te beschermen die essentieel zijn voor onze toekomst;
  • kiezen om handelspolitieke instrumenten assertiever in te zetten, ook als dat tijdelijk meer kost;
  • kiezen om industrie- en energiebeleid niet te zien als obstakel, maar als de ruggengraat van een duurzame economie.

Gezocht: politiek leiderschap

Linksom of rechtsom, Zonneveld vindt dat een nieuw kabinet nú besluiten moet nemen. “De politiek is te veel gericht op de waan van de dag, maar moet juist plannen maken voor de toekomst. Een stip op de horizon zetten en knopen doorhakken, ook al is dat voor de korte termijn af en toe pijnlijk.”

Zonneveld pleit voor een politiek die durft te investeren in het Nederland van morgen: in nieuwe maakindustrie, in groene energieonafhankelijkheid, in menselijk kapitaal.

Verandering vraagt om durf

De keuze is niet vrijblijvend. Wie gelooft in duurzaam ondernemen, moet ook geloven in een overheid die durft te ondernemen. Want alleen dan kunnen we zeggen: de luxe van vrijblijvendheid is voorbij, maar de kans om het verschil te maken is groter dan ooit.