Wat is er nodig om het evenwicht op onze planeet te herstellen zodat toekomstige generaties kunnen overleven? Kunnen we klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit omkeren? En welke rol is hierin weggelegd voor ‘regeneratief design’? Op maandagochtend 21 maart presenteerde regeneratief architect Michael Pawlyn zijn nieuwe boek ‘Flourish, waarin deze vragen aan bod komen. Op uitnodiging van vloerenfabrikant Interface ging hij in gesprek met duurzaamheidsmanager Janneke Leenaars en een select gezelschap in showroom ’t Broeinest in Amsterdam Noord.

Tijdens de interactieve ontbijtsessie vertelde hij over de innovatieve projecten die hij met zijn team heeft ontwikkeld. Daarnaast lichtte hij toe welke verschuiving er volgens hem nodig is voor echte verandering naar een toekomstbestendige gebouwde omgeving die bijdraagt aan een levende planeet. Het is volgens Pawlyn van groot belang om onze rol en plek als mensen op deze planeet te herzien, zodat we van een antroposcene houding (waarin de mens centraal staat en alleen neemt van de natuur) gaan naar een waar we onderdeel zijn van de natuur. Op deze manier kunnen we de natuurlijke ecosystemen -waarvan we als mens afhankelijk zijn- beter achterlaten voor volgende generaties.

Michael Pawlyn is regeneratief architect en environmental possiblist. Dit wil zeggen dat hij mogelijkheden ziet om een florerende toekomst voor al het leven op aarde te creëren, waarbij het van belang is om voor oplossingen te kiezen die beproefd en getoetst zijn om hun positieve impact. In 2007 richtte hij Exploration Architecture op, een ontwerp-, innovatie- en strategiebedrijf dat zich richt op biomimicry: innoveren en ontwerpen op basis van lessen van 3.8 miljard jaar aan natuurlijke evolutie. Pawlyn heeft een reputatie opgebouwd als voorloper in regeneratief ontwerp en de circulaire economie. Hij houdt zich bezig met vragen als: ‘Hoe kunnen we in het ontwerpproces samenwerken met, en vooral leren van, de natuur?’. Deze visie laat ons opnieuw naar onze ontwerpprincipes, gebouwen, steden en economie kijken, en sluit aan bij de Climate Take Back-missie van Interface om tegen 2040 een CO2-negatieve onderneming te zijn. Dit uit zich in een langdurige samenwerking in de vorm van kennisuitwisseling en de goed beluisterde podcast Flourish Systems Change.

Maar wat is regeneratief design eigenlijk precies? Regeneratief – herstellend – design is ontwerpen op een manier waarbij een gebouw meer teruggeeft aan de aarde dan neemt.  Daarbij kun je denken aan biodiversiteit, zuurstof, gezuiverd water en zorgen voor C02-opslag i.p.v. uitstoot. Deze vorm van design gaat daarmee nog een stap verder dan bouwen vanuit de huidige duurzaamheidslabels, die volgens Pawlyn gaan over ‘doing less bad’. Regeneratief design richt zich op het bijdragen van een positieve, herstellende impact. Pawlyn gaf onder andere als voorbeeld dat hij samen met zijn team een gedeelte van een woestijn met bebouwing op een manier heeft kunnen herontwerpen dat het uiteindelijk niet alleen insecten, maar zelfs binnen de kortste keren vlinders, vogels, en zoogdieren aan wist te trekken. “Als we de omgeving kunnen helpen, is het mogelijk om zelfs dit soort droge, hete plekken van biodiversiteit te voorzien, met alle voordelen die dat met zich meebrengt.”

Al sinds 2007 werkt Pawlyn aan allerlei innovatieprojecten. Helaas zijn deze (nog) niet allemaal gerealiseerd. Pawlyn vertelde dat hij bij project-afwijzingen vaak te horen kreeg dat zijn ideeën geweldig zijn, maar de markt is er nog niet klaar voor was. Hij vervolgde dat hij toen hij het IPCC-rapport van 2018 onder ogen kreeg dacht: “Dit is belachelijk. Hoe kan het dat de markt niet klaar is voor innovatieve projecten terwijl de wereld in brand staat?” Pawlyn hoopt dat het kantelpunt nabij is en dat steeds meer beslismakers zullen gaan inzien dat het tijd is voor een andere kijk. Om dit te realiseren stelt Pawlyn samen met co-auteur Sarah Ichioka vijf paradigmashifts voor: verschuivingen in de gedeelde waarden en ideeën die beslissingen in de gebouwde omgeving drijven. Hij voorziet deze paradigma’s van voorbeelden die de verschuivingen heel levend maken en ons laten zien hoe een regeneratieve gebouwde omgeving eruitziet. Met zijn boek, podcast, zijn kennisdeling en samenwerking met bedrijven als Interface, hoopt hij de transitie in de gebouwde omgeving te versnellen.

Pawlyn heeft internationaal vele lezingen gegeven en was in 2011 één van de weinige architecten met een toespraak op TED.com, die inmiddels meer dan 1.8 miljoen keer is bekeken.