“Gemaakt van 100% gerecycled plastic”, “100% recyclebaar” … Claims en milieuvriendelijke afbeeldingen zijn te vinden op alledaagse producten, met name plastic flessen. Dergelijke marketing misleidt consumenten en doet hen geloven dat het kopen van flessenwater geen impact heeft op het milieu. Toch duurt het eeuwen voordat plastic is afgebroken; het kan niet eindeloos worden gerecycled en een fles bevat altijd een deel nieuw plastic.
In november 2023 diende de Europese consumenten organisatie BEUC, met steun van milieuorganisaties ClientEarth en Ecos, een klacht in bij de EU waarin de nationale consumentenbeschermingsautoriteiten (het CPC-netwerk) werden verzocht dergelijke greenwashingpraktijken te onderzoeken. Twee jaar later is onze klacht nog steeds in behandeling. Hoewel er enkele welkome ontwikkelingen zijn, blijven recyclingclaims op plastic waterflessen gebruikelijk. Hier is een update.
Waarom zijn claims over plasticrecycling een probleem?
Volgens een onderzoek van Ipsos uit 2024 beschouwt tussen de 58% en 72% van de consumenten in Frankrijk, Polen, Duitsland en het VK plastic producten met claims als ‘volledig recyclebaar’ of ‘bevat gerecycled plastic’ op hun etiket als niet ‘schadelijk’ voor het milieu – niet eens ‘neutraal’ voor het milieu, maar als ‘milieuvriendelijk’.
Dit verhult de harde waarheid dat het meeste plastic op stortplaatsen terechtkomt, verbrand wordt of in de natuur belandt. De plasticproductie zal naar verwachting tegen 2060 verdrievoudigen en momenteel wordt slechts 9% van al het ooit geproduceerde plastic gerecycled.
Dit betekent niet dat recycling nutteloos is, maar wel dat bedrijven moeten stoppen met het overdrijven van recycling als oplossing voor plasticvervuiling.
Wat is er gebeurd sinds BEUC en partners claims over plasticrecycling hebben afgewezen?
In augustus 2024 kondigde de Hongaarse consumentenautoriteit Gazdasági Versenyhivatal een onderzoek aan naar milieuclaims op PET-flessen, zoals “van fles tot fles”, “100% recyclebaar” en “100% gerecyclede PET-fles”.
In mei 2025, naar aanleiding van onze klacht, heeft Coca-Cola zich vrijwillig verbonden aan de Europese Commissie en het CPC-netwerk om de communicatie naar consumenten te verbeteren. De groep belooft onder andere om claims zoals “Recycle me again” te vervangen door “Recycle me”, te verduidelijken dat het recyclingproces geen gesloten kringloop is en de associatie van claims met groene beelden te vermijden. Claims van andere handelaren, Danone en Nestlé, zijn nog in behandeling. Deze verklaring dient als uitgangspunt voor nationale toezichthouders, die nu toezicht moeten houden op de Europese markten om ervoor te zorgen dat consumenten niet langer worden misleid over de werkelijke impact van plastic verpakkingen op mens en milieu.
In september 2025 spande ClientEarth een rechtszaak aan tegen Nestlé Polen vanwege het gebruik van misleidende recyclingclaims op plastic waterflessen. In Polen staan op de etiketten van waterflessen van een van Nestlé’s watermerken recyclingclaims zoals ‘Ik ben gemaakt van een andere fles’, ‘Ik ben recyclebaar’ en ‘gemaakt van 100% gerecycled plastic PET’.
Greenwashing nog steeds een realiteit op plastic flessen
Ondanks deze verbeteringen bleek uit een snelle blik in supermarkten in België, Italië en Spanje dat er nog steeds vaak claims over plastic recycling op plastic flessen te vinden zijn, zoals hieronder te zien is. Consumentenorganisaties dringen er bij de autoriteiten op aan hun onderzoek te versnellen.
Bron: BEUC