Het gaat goed met de Nederlandse economie. De groei zet voor het vierde jaar op rij onafgebroken door en de werkeloosheid is gedaald tot het laagste niveau sinds 2001. Maar economische groei is niet vanzelfsprekend, ons land staat voor een aantal grote uitdagingen. Zo kunnen de Brexit en toenemend wereldwijd protectionisme grote gevolgen hebben voor onze economie. Toenemende digitalisering en krapte op de arbeidsmarkt zorgen daarnaast bij ondernemers voor nieuwe uitdagingen. In 2019 richt het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) zich daarom op het versterken van onze duurzame, innovatieve en internationale economie.

Versterking van het midden- en kleinbedrijf 

Het MKB is het fundament van de Nederlandse economie. Met het MKB-actieplan helpt het kabinet ondernemers in te spelen op de veranderende economie. Daarbij is komend jaar aandacht voor verschillende grote uitdagingen voor het MKB: voldoende geschikt personeel, klaar zijn voor de toenemende digitalisering en beschikbaarheid van financiering. Tot en met 2021 stelt het kabinet 200 miljoen euro beschikbaar voor deze aanpak. Daarnaast zorgt het kabinet de komende jaren voor een stevige lastenverlichting op winst en arbeid voor het MKB: Het MKB-tarief in de vennootschapsbelasting (winsten tot €200.000) wordt stapsgewijs verlaagd van 20% naar 16% in 2021; vanaf 2020 stelt het kabinet structureel 100 miljoen euro beschikbaar voor lastenverlichting op arbeid voor het MKB.

Om klaar te zijn voor de toekomst is digitale veiligheid voor ondernemers van groot belang. Het kabinet stelt daarom jaarlijks 5 miljoen euro extra beschikbaar om ondernemers te helpen met het verbeteren van hun eigen cyberweerbaarheid, veilige hard- en softwareproducten te bevorderen (waaronder Internet of Things apparaten) en cybersecurity-onderzoek te stimuleren.

Vorming van het Klimaatakkoord 

In 2019 start de uitvoering van het Klimaatakkoord. Het kabinet zal naar verwachting in september reageren op het zogenoemde voorstel voor hoofdlijnen van een Klimaatakkoord dat in juli is gepresenteerd. Daarna kunnen de verschillende sectortafels het voorstel uitwerken tot een definitief akkoord.

Met het oog op de klimaatambities heeft het kabinet besloten elektriciteitsproductie met kolen als brandstof te verbieden. Vanaf 2025 moeten de twee oudste centrales gesloten zijn, of een brandstof gevonden hebben die minder belastend is voor het klimaat. Uiterlijk in 2030 mag er helemaal geen elektriciteit meer geproduceerd worden met kolen. Om de energietransitie blijvend te stimuleren wordt in het najaar de regeling Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+) opnieuw opengesteld. Hiermee stelt het kabinet 6 miljard euro beschikbaar voor energieproductie uit bronnen als wind, zon, biomassa, geothermie en water. Door innovatie en concurrentie zijn de kosten zo sterk gedaald, dat dit jaar voor het eerst een vergunning is gegeven om zonder subsidie een windpark op zee te bouwen.

Innovatie gericht op maatschappelijke uitdagingen

Om ons land vernieuwend en economisch succesvol te houden heeft het kabinet de innovatie- en topsectorenaanpak gericht op maatschappelijke uitdagingen. Hierin staan economische kansen van bijvoorbeeld voldoende duurzaam geproduceerd voedsel en betaalbare en toegankelijke gezondheidzorg centraal. Technologieën als fotonica, ICT en kunstmatige intelligentie krijgen een centrale rol. Innovatieve mkb’ers en startups worden steeds actief betrokken. Om dit beleid tot een succes te maken investeert het kabinet in toegepast onderzoek, publiek-private samenwerking en de innovatiekracht van het MKB. Vanaf komend jaar wordt de envelop voor toegepast onderzoek daarom overgeheveld naar de EZK-begroting. In 2019 is hiervoor 112 miljoen euro beschikbaar, vanaf 2020 wordt dit 150 miljoen euro per jaar.

Rijk en regio werken samen aan toekomstperspectief Groningen

De gaswinning uit het Groningenveld wordt volledig beëindigd. Alleen door het wegnemen van de oorzaak van het aardbevingsrisico kunnen de veiligheid en de veiligheidsbeleving in Groningen op afzienbare termijn worden gegarandeerd. Uiterlijk per oktober 2022, maar mogelijk al een jaar eerder, daalt de gaswinning tot onder het niveau van 12 miljard Nm3. In de jaren daarna wordt de gaswinning helemaal afgebouwd tot nul. Door dit besluit is ook de versterkingsoperatie in een nieuw daglicht komen te staan. Op basis van het advies van de Mijnraad zijn rijk en regio in gesprek over een nieuwe aanpak waarbij de hoogste prioriteit wordt gegeven aan de huizen met het meeste risico.

De afhandeling van schade is begin dit jaar weer hervat. Bewoners kunnen sinds april terecht bij de onafhankelijke Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen. Tegelijkertijd werkt het kabinet samen met de regio aan een nieuw toekomstperspectief voor Groningen. Hiervoor is een bedrag van minimaal 1 miljard euro beschikbaar.