In het kielzog van het Omnibus-pakket: alles lijkt anders, maar weinig verandert echt

 “Eenvoud beloofd eenvoud geleverd!”

Dat zei voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen bij de aankondiging van het omnibuspakket aan ESG-rapportagevoorstellen eind februari. Maar voor bedrijven die nog in de beginfase zitten van duurzaamheidsrapportage en ESG-regelgeving zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), voelt het wellicht allesbehalve als een vereenvoudiging.

Het klopt dat de tijdlijnen zijn opgeschoven en de drempels voor CSRD-rapportageverplichtingen zijn opgehoogd. Maar voor bedrijven die hun ESG-rapportage net beginnen te structureren, voelt het als een herverdeling van de kaarten – en roept het vooral de vraag op: wat nu?

Alles is anders…

Hoe ingrijpend zijn de veranderingen eigenlijk? En zullen ze er überhaupt komen? Belangrijk om te weten is dat het vooralsnog slechts voorstellen zijn. De Commissie heeft wijzigingen voorgesteld aan onder meer de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), de CSRD en de EU-taxonomie.

De grootste koppen werden gehaald door het voorstel om zo’n 80% van de bedrijven buiten de reikwijdte van de CSRD te halen, waardoor alleen de grootste bedrijven overblijven. Daarnaast wordt de rapportageverplichting voor de bedrijven die wél onder de CSRD vallen en moesten starten in 2026 en 2027 met twee jaar uitgesteld.

Dit is een radicale beperking van de CSRD-reikwijdte en betekent dat veel bedrijven die zich aan het voorbereiden waren op naleving, dat mogelijk niet meer hoeven te doen.

Tenminste, als de voorstellen volledig worden aangenomen. Ze moeten nu eerst worden besproken in zowel het Europees Parlement als de Raad van de EU (wat 6 tot 9 maanden kan duren), gevolgd door triloogonderhandelingen tussen de drie instellingen. Een definitieve tekst wordt niet verwacht vóór 2026 – hoewel het ‘stop de klok’-voorstel (uitstel van rapportage met twee jaar) mogelijk al dit jaar wordt goedgekeurd.

…In de kern blijft alles hetzelfde

Wat moet een CFO nu doen? Kort gezegd: doorgaan met wat ze toch al van plan waren. Want zelfs als de voorstellen volledig worden aangenomen, verandert dat de kern van ESG-rapportage niet veel. Compliance was immers nooit de primaire drijfveer.

Natuurlijk zorgen wettelijke deadlines en boetes voor urgentie, maar bedrijven die uitsluitend gefocust waren op minimale naleving liepen het risico op dure fouten – zoals het investeren in onsamenhangende, tijdelijke oplossingen – en liepen waardecreatie mis.

De werkelijke waarde van ESG-rapportage

De echte reden om te investeren in ESG- of duurzaamheidsrapportage is dat het – mits goed uitgevoerd – enorme waarde kan opleveren. ESG-rapportage kan op meerdere manieren waarde creëren:

1) Aantrekken van investeringen

ESG blijft een kernfocus voor investeerders, vooral in private equity en schuldfinanciering. Ze wijzen op de vraag vanuit hun eigen beleggers, bewezen risicobeheersing op lange termijn en hogere exit-waarderingen als redenen om ESG-prestaties te blijven eisen.

2) Verlagen van de kapitaalkosten

Bedrijven met hogere ESG-scores krijgen vaak een lagere kostprijs van kapitaal dan hun peers met lage scores. Er is een negatieve correlatie aangetoond tussen ESG-prestaties (zoals gemeten door MSCI) en alle onderzochte kapitaalkosten.

3) Concurrentievoordeel

Niet alleen investeerders letten op ESG, ook klanten doen dat – zowel eindgebruikers als in de supply chain.

Voorbeeld: Patagonia (ESG-leider) vraagt een hogere prijs voor jassen dan concurrent The North Face ($69 versus $60 in 2022).
In de B2B-wereld blijkt uit onderzoek van Deloitte US dat 69% van de technologie-, media- en telecombedrijven aangeeft dat klanten rapportage over broeikasgasemissies eisen om te kunnen meedingen naar een RFP.

4) Talent aantrekken en behouden

Ook medewerkers letten op ESG-prestaties. Uit PwC’s Global Workforce ESG Study 2024 blijkt dat 19% van de werknemers ESG even belangrijk of belangrijker vindt dan salaris, en 38% het zwaar laat meewegen.
Goede ESG-rapportage kan dus doorslaggevend zijn bij het aantrekken en behouden van talent.

5) Operationele optimalisatie

Duurzaamheidsmetingen brengen vaak kansen aan het licht voor efficiënter gebruik van grondstoffen. Duurzaam = efficiënt.
Voorbeeld: het Pollution Prevention Pays-programma van 3M (sinds 1975) voorkwam meer dan 2,1 miljoen ton vervuiling en bespaarde meer dan 2 miljard dollar.

De waarde van VSME-rapportage

Veel bedrijven die voorlopig buiten de CSRD vallen, onderzoeken nu het vrijwillige duurzaamheidsrapportagekader voor KMO’s (VSME) om toch te profiteren van de bredere voordelen van ESG-rapportage.

VSME is vrijwillig, maar waardevol – het biedt toegang tot duurzame financiering, sluit aan bij het SME Relief Package van de EU en vormt een prima voorbereiding op toekomstige CSRD-naleving. Zoals je geen marathon loopt zonder training, is CSRD-naleving eenvoudiger voor bedrijven die al aan VSME doen.

Belangrijke overwegingen bij het kiezen van ESG-rapportagetools

De markt voor ESG-rapportagesoftware is geëxplodeerd, maar niet alle aanbieders zijn bestand tegen een veranderende regelgeving.

Let bij het kiezen van software op:

  • een bewezen staat van dienst,
  • financiële stabiliteit,
  • een duidelijke productroadmap,
  • en naleving van regelgeving.

ESG-rapportage is geen eenmalige taak, maar een strategisch proces. Kies voor een betrouwbare partner op lange termijn.

Lucanet ondersteunt CFO’s al meer dan 25 jaar en werkt met meer dan 6.000 bedrijven wereldwijd. Hun CFO Solution Platform koppelt moeiteloos alle bedrijfssystemen (zoals ERP en financiële tools) om ESG-gegevens te automatiseren, handmatig werk te verminderen en actuele rapportages te garanderen.

Volg het geld, niet de politiek

Regelgeving verandert mee met politieke winden. Strategisch sturen op regelgeving alleen is risicovol.

De waardegedreven businesscase is daarentegen stabieler. Investeerders, klanten en talent hebben weliswaar ook hun eigen invloeden, maar kijken vaak verder vooruit – soms bijna een decennium.

CFO’s doen er dus goed aan om het “komt het wel of niet?” van het omnibuspakket als bijzaak te zien. Door de focus te houden op de waardecreërende aspecten van ESG, kunnen zij hun bedrijf op korte, middellange én lange termijn sterker positioneren – en zijn ze voorbereid wanneer regelgeving uiteindelijk in werking treedt.

Peter Croeze, VP Product bij Lucanet