Your way home. Er is geen arbeidsmarktprobleem
Er is een beroemde zin uit het eveneens beroemde gedicht van Konstantínos Kaváfis, over het andere beroemde verhaal van de beroemde held Odysseus: ‘Als je op ‘weg gaat naar Ithaka hoop dan dat die weg lang is vol met avonturen en ontdekkingen.’ Het is het verhaal van de held, van de dichter en tegelijk van ons allemaal dat we een plek vinden op deze wereld waar we van betekenis kunnen zijn. Een plek voor onszelf, voor onze familie, voor onze buurt en samenleving. Werk is in dat vinden van die plek belangrijk. Niet alleen financieel-economisch, maar het geeft ons een identiteit en een ‘purpose for meaning’, we doen ertoe.
Wat er nu te doen is
In een net verschenen ‘Net Positive Employee Barometer’ van voormalig CEO Paul Polman van Unilever schrijft hij: ‘The question for business leaders is actually simple: employees – the people who make or break the company – care about its values and impact more than most people realise, and young and future employees care most deeply of all. How are we going to show them that we care too?’
Werk is van waarde voor werknemers, maar diezelfde werknemers zijn tegelijk van grote waarde voor het bedrijf. ‘For me, the best insight we uncover is that employees not only want their companies to step up, they also want to actively contribute’, schrijft Paul Polman.
Een van de uitkomsten van het onderzoek dat de Net Positive Employee Barometer aangeeft is: het tonen van meer ambitie op waarden en impact van bedrijven zelf. Zet een stap naar voren als het gaat om de grote issues van deze tijd in de samenleving op te lossen. Of het nu gaat om klimaat, diversiteit, kansengelijkheid, etc., het vraagt juist van het bedrijfsleven verder te kijken dan hun eigen bedrijfsdeuren.
Wees dus niet bang is zo’n andere beroemde zin uit dat gedicht over de reis van Odysseus op weg naar zijn eiland Ithaka waar hij vandaan kwam: ‘Er zullen reuzen zijn, sommigen met maar één oog en Poseidon, de woeste god van de zee; maar wees niet bang hen zul je niet ontmoeten op die lange weg, als je in je denken los van hen blijft.’
Er is genoeg werk
In Nederland doen 1 miljoen mensen niet mee aan de arbeidsmarkt, het zogenaamde onbenutte arbeidspotentieel. En we hebben ongeveer 450.000 vacatures. Dat is raar. Er is werk dat waardevol is, er zijn in principe voldoende mensen die aan het werk willen, er zijn zelfs voldoende vacatures, maar toch wil het niet vlotten. Hoe kan dat?
Eenvoudig: er is een matching probleem. Het werk van de Ithaka Academie houdt zich bezig met statushouders naar werk brengen. Er zijn nu ruim 36.000 statushouders, waarvan 15.000 in een AZC wonen, en die wachten op huisvesting. 58% van hen vindt na 5 jaar géén werk. 64% van hen is middelbaar of hoger opgeleid. Statushouders hebben dezelfde rechten en plichten als iedere andere werkende Nederlander.
Hoe brengen we dan deze statushouders naar die plek in hun leven met het werk dat betekenis geeft aan hun leven én ook nog eens meehelpt de krapte op de arbeidsmarkt te helpen oplossen?
Laten we nog eens verder kijken. Van die 450.000 vacatures zijn er 60.000 vacatures in de techniek, 45.000 in de IT en 67.000 in de zorg. Gemiddeld staat een vacature 63 dagen open en op basis van een globale berekening kost een vacante plek € 350,- per dag productieverlies, een bedrag dat al snel kan oplopen bedrag tot € 22.000,- voor een organisatie. Uit onderzoek blijkt ook dat personeelsverloop 21% van een jaarsalaris kost en dat is voor een gemiddelde IT-er al snel € 9000,-, voor een medewerker in de techniek € 7800.- en voor een medewerker in de zorg € 7500,- Kosten die bijvoorbeeld gemaakt worden in het – soms hopeloze – werven van nieuw personeel via advertenties, uitzendbureaus en social media.
Hoe krijgen we vraag en aanbod bij elkaar op een duurzame manier?
De Ithaka Academie
We hebben onze naam niet voor niets vernoemd naar die beroemde reis van de Griekse held Odysseus. De weg terugvinden, ook door de woeste golven van het bestaan. Een plaats van bestemming creëren voor al die statushouders die nu zijn aangekomen in Nederland. Dat betekent in veel gevallen naast het wonen ook werk vinden. Om weer menswaardig mee te kunnen doen in deze samenleving. Statushouders willen ook graag weer werken en zijn daarmee ook loyaal zijn aan de werkgever bij wie ze de eerste kans krijgen. En het mooie is: ze zijn nu beschikbaar, zijn vaak middelbaar of hoger opgeleid, veelal ook meertalig en erg gemotiveerd. Waar werkgevers nu nog alle moeite doen om werknemers uit het buitenland te halen – met gevolgen van wankele huisvesting, onvoldoende voorbereiding op de Nederlandse samenleving – zijn statushouders veel beter in staat in te stromen op de lege werkplekken.
Het matching probleem is dus oplosbaar. Vacatures kunnen snel worden opgevuld.
De Ithaka Academie levert trainingen door statushouders welbewust te maken over de Nederlandse arbeidsmarkt. Ook introduceren we hen bij werkgevers bijvoorbeeld met het concept ‘startersbanen’, waardoor statushouders snel een eerste stap op de arbeidsmarkt kunnen zetten, en regelen wij de begeleiding voor werkgever en statushouder op de werkvloer in de vorm van ‘peer-to-peer’.
Maatschappelijke verantwoordelijkheid
In de Net Positive Employee Barometer van Paul Polman gaat het over het binden van werknemers aan je bedrijf of organisatie. ‘Above all, it’s a question of leadership. Companies who seize this opportunity will unlock motivation, innovation and loyalty throughout the business, putting purpose at its core and building companies in which every member can feel proud.’ Heel simpel gezegd: werknemers verlangen van hun CEO’s hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen en verder te kijken dan de dagelijkse productie te draaien en het goed functioneren van de omzet.
Die verantwoordelijk betaald zich uiteindelijk uit. ‘Leaders who take up this offer of partnership in a meaningful way can transform and accelerate their efforts to build a more sustainable, more responsible and more profitable business. What we call a “net positive” company, which thrives and delivers long-term value by giving more than it takes.
Het gapende gat tussen de lege plekken op de werkvloer en het aanbod van goede werkers die vanuit hun positie van statushouder aan de bak willen kan dus én opgelost worden én draagt bij aan de oproep om onze verantwoordelijkheid voor elkaar in Nederland serieus te nemen.
Slot
Wij komen graag in gesprek met werkgevers om meer te vertellen over ons werk, de successen, de Ithaka Academie methode en om het probleem van matching samen te gaan verhelpen. En om dan maar met de woorden van Paul Polman te eindigen: ‘I hope that the many executives who are serious about understanding the future of work, and about positioning their company for success in our fastchanging world, will draw on these findings.’
Patrick Groenewegen, directeur Ithaka Academie (foto) en Ron van Es, lid Raad van Advies
Paul Polman is keynote speaker op Purpose Day XL op 18 april in Spant! in Bussum.