Vandaag heeft het Europees Parlement nieuwe maatregelen aangenomen om verpakkingen duurzamer te maken en verpakkingsafval in de EU te verminderen. De verordening, die bedoeld is om het voortdurend toenemende afval aan te pakken, de regels van de interne markt te harmoniseren en de circulaire economie te stimuleren, werd goedgekeurd met 476 stemmen voor, 129 tegen en 24 onthoudingen.

Verpakkingen verminderen en bepaalde soorten beperken

De regels, waarover voorlopig overeenstemming is bereikt met de Raad, omvatten doelstellingen om de hoeveelheid verpakkingsmateriaal te verminderen (5% tegen 2030, 10% tegen 2035 en 15% tegen 2040) en verplichten de EU-landen om met name de hoeveelheid plastic verpakkingsafval te verminderen. Om onnodige verpakkingen te verminderen, wordt een maximale lege ruimte ratio van 50% vastgesteld voor gegroepeerde, transport- en e-commerceverpakkingen; fabrikanten en importeurs zullen er ook voor moeten zorgen dat het gewicht en het volume van de verpakking tot een minimum worden beperkt.

Bepaalde soorten plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik worden vanaf 1 januari 2030 verboden. Hieronder vallen verpakkingen voor onbewerkt vers fruit en verse groenten, verpakkingen voor voedingsmiddelen en dranken die in cafés en restaurants worden gevuld en genuttigd, individuele porties (voor bijvoorbeeld specerijen, sauzen, room, suiker), miniatuurverpakkingen voor toiletartikelen en zeer lichte plastic draagtassen (onder 15 micron).

Om schadelijke gezondheidseffecten te voorkomen, bevat de tekst een verbod op het gebruik van zogenaamde “voor altijd chemische stoffen” (per- en polyfluoralkylstoffen of PFAS’s) boven bepaalde drempelwaarden in verpakkingen die met levensmiddelen in contact komen.

Hergebruik en hervulopties voor consumenten aanmoedigen

Er zijn specifieke 2030-doelstellingen voor hergebruik voorzien voor verpakkingen van alcoholische en niet-alcoholische dranken (met uitzondering van bv. melk, wijn, gearomatiseerde wijn, gedistilleerde dranken), transport- en verkoopverpakkingen en gegroepeerde verpakkingen. Lidstaten kunnen onder bepaalde voorwaarden een vijfjarige afwijking van deze vereisten toestaan.

Einddistributeurs van dranken en meeneemmaaltijden moeten consumenten de mogelijkheid bieden hun eigen verpakking mee te nemen. Ze zullen er ook naar moeten streven om tegen 2030 10% van de producten in een herbruikbare verpakking aan te bieden.

Recyclebare verpakkingen, betere afvalinzameling en recycling

Volgens de nieuwe regels moeten alle verpakkingen (behalve lichtgewicht hout, kurk, textiel, rubber, keramiek, porselein en was) recyclebaar zijn door aan strenge criteria te voldoen.

De maatregelen omvatten ook minimumdoelen voor gerecyclede inhoud voor kunststofverpakkingen en minimumdoelen voor recycling naar gewicht van verpakkingsafval.

Tegen 2029 moet 90% van de plastic en metalen drankverpakkingen voor eenmalig gebruik (tot drie liter) apart worden ingezameld (via statiegeldsystemen of andere oplossingen die ervoor zorgen dat de inzamelingsdoelstelling wordt gehaald).

Rapporteur Frédérique Ries (Renew, BE) zei: “Voor het eerst stelt de EU in een milieuwet doelstellingen vast om het verpakkingsmateriaal te verminderen, ongeacht het gebruikte materiaal. De nieuwe regels stimuleren innovatie en bevatten vrijstellingen voor micro-ondernemingen. Het verbod op voor altijd chemische stoffen in voedselverpakkingen is een grote overwinning voor de gezondheid van de Europese consument. We roepen nu alle industriële sectoren, EU-landen en consumenten op om hun steentje bij te dragen in de strijd tegen overtollige verpakkingen.”

Volgende stappen

De Raad moet de overeenkomst ook formeel goedkeuren voordat deze in werking kan treden.