In 2017 hebben 150 organisaties samen met Vlaanderen Circulair, de OVAM, The Shift, VVSG en Bond Beter Leefmilieu de Green Deal Circulair Aankopen ondertekend. Twee jaar verder kunnen we meer dan 100 aankoopexperimenten tonen, wat een primeur is voor Europa! De 150 deelnemende bedrijven en overheden hebben gedurende twee jaar een opleidingstraject gevolgd en zijn al na een paar maanden gestart met het effectief omzetten van de leerlessen in de praktijk. Vandaag, 21 november, wordt de Green Deal Circulair Aankopen afgesloten met het Buyer Meets Supplier event in Brussels Expo met een overzicht van de vele voorbeelden en een blik op de vervolgstappen in Vlaanderen én Europa.

Ambitie

De start voor iedere privé- of publieke organisatie die op een circulaire manier wil aankopen is om haar ambitie te bepalen. Er zijn 5 grote ambities waar je kunt op inzetten met telkens andere criteria en samenwerkingsvormen met de leverancier.
Dialoog

In een circulair aankoopproces is de dialoog met de partners in de keten cruciaal. Het gaat dus veel verder dan een prijs vragen aan 3 leveranciers. Leveranciers en hun eigen aanbieders worden een partner in het circulair ontwerpen van de producten, het onderhouden en herstellen van wat je nodig hebt en eindigt bij het organiseren van nieuwe loops voor gebruikte producten en materialen.

Monitoring

De meest circulaire aankoop, is niets kopen. Binnen de eerste ambitie is het inventariseren van wat er reeds aanwezig is in de organisatie een heel belangrijke strategie. Verschillende aankopers hebben aangetoond dat hun huidig materiaal nog perfect in staat was om –met enige herstellingen of refurbishment- opnieuw vele jaren gebruikt te worden. Maar ook het meten van de gebruiksnoden kan inzichten opleveren die toekomstige aankopen veel gerichter en efficiënter maakt.

Integreren van circulaire eisen in de prijsvraag én het contract

Het probleem met ‘duurzaamheid’ is dat dit zo algemeen is dat iedere leverancier hiernaar verwijst maar dat het toekennen van een opdracht op die basis te vaag is. Daarom hebben de deelnemers van de Green Deal Circulair Aankopen veel duidelijkere eisen gespecifieerd zoals contractuele afspraken over bv. levensduurverlenging. Dit kan door een langere garantieperiode af te spreken, of door van bij de start een prijs af te spreken voor de opbrengst bij terugname en refurbishment in een volgend gebruik van de producten. Maar even belangrijk is om tijdens het gebruik de afspraken naar onderhoud of optimaal gebruik op te volgen.

Kies voor prijs/kwaliteit, rekening houdend met de hele levensduur

Gebruik kostcalculatietechnieken die verder gaan dan prijs en die zicht geven op de kost over één of meerdere gebruiksfases. Wanneer de onderhouds, herstel of de kosten om de producten na gebruik als afval te verwerken worden meegeteld, kan het ene toestel een veel gunstigere totaalprijs krijgen dan het op eerste zicht goedkopere. Bovendien geven sommige circulaire aanbieders ook een deel van de investering terug wanneer zij de producten na gebruik terugkrijgen.

Circulair aankopen is de inzet van koopkracht om maximale positieve ecologische, sociale en economische impact doorheen de levensduur van producten, diensten en werken te bereiken.
Het is een proces waarbij je verandering koopt: je zoekt oplossingen voor de steeds wijzigende en vaak tijdelijke behoeften van gebruikers binnen de organisatie. In plaats van steeds weg te werpen en te vervangen, probeer je dynamische en aanpasbare producten en oplossingen uit. Maximaal behoud van waarde van de aan te kopen producten, componenten en materialen staat daarbij centraal.

Circulair aankopen kan de volgende voordelen opleveren:

  • Kostenbesparingen door de totale kost doorheen de levensduur van een product in rekening te brengen en een hogere restwaarde te realiseren;
  • Zekerheid en comfort door te experimenteren met prestatiecontracten, waarbij je een bepaalde dienst huurt in plaats van een product. De leverancier blijft zo verantwoordelijk voor het functioneren van een product, er zijn voor de aankoper geen verrassingen en de investeringsbudgetten worden ontlast.
  • Mens en planeet: circulair aankopen geeft concreet invulling aan de duurzaamheidsambities van jouw organisatie. Je bevordert hergebruik, de markt voor duurzame producten en reduceert afval en het vermijdt toxische stoffen.

Deelnemers

Federaties:
Agoria, Creamoda, Essenscia, Febelauto, Federatie van de Belgische Textielverzorging, FEDUSTRIA, FEVIA Vlaanderen, Go4Circle, IFMA Belgium, INDUFED, Katholiek Onderwijs Vlaanderen, PAPER CHAIN FORUM vzw, The Ppress, VIB – Vereniging voor Inkoop en Logistiek, Vlaamse Confederatie Bouw, Voka Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen, WOOD.BE

Opleiding & onderzoek:
Centexbel, COBOT VZW, CSR CAMPUS, GoodPlanet Belgium, Hogent, IVOC vzw, Universiteit Antwerpen – Departement Productontwikkeling, Universiteit Gent

Consultants:
21 SOLUTIONS, APeXPRO GCV, Bopro, C2C ExpoLAB, Circular IQ, CO2logic, Ecofest, Econocom, Factor4, Group Casier Risk & Insurance cvba, Invensus, Rendemint B.V., Securitas ICT Solutions, StrinnLab vof, The Global Picture

Overheid:
Departement Economie, Wetenschap en Innovatie – Programma Innovatieve Overheidsopdrachten, Departement Omgeving, Departement Werk en Sociale Economie – MVO Vlaanderen, Dubolimburg, IGEMO, POM West-Vlaanderen

Label & keurmerk:
Cradle to Cradle Platform, FSC Belgium, PEFC Belgium

Andere:
ACR+, Arbeid en Milieu vzw, Belfius groep bestaande uit Belfius Bank en Verzekeringen, Belfius Auto Lease en Belfius Lease, KOMOSIE, Responsible Office, Transitie Limburg, Vlaams Energiebedrijf, vzw DOEK