Een marktverkenning stelt dat overheden en organisaties, naast doelen voor het verminderen van CO2-uitstoot, ook doelstellingen dienen te formuleren voor het verwijderen van CO2 uit de atmosfeer en dit vastleggen in o.a. bodem, gewassen en grondstoffen. Om inzicht te krijgen in de potentie van de verschillende vastleggingsmethoden publiceert New Economy nu de marktverkenning, ondersteund door een Kansenkaart en Koolstofvastlegging Huis.
De belangrijkste uitkomst van het onderzoek is dat natuurlijke (groene) koolstofvastlegging vrijwel altijd herhaalbaar is, duurzame verdienmodellen voor boeren en bouwers ondersteunt en positieve effecten heeft op meerdere urgente beleidsopgaven, waaronder stikstof, biodiversiteit en waterkwaliteit. Daarmee biedt het onderzoek beleidsmakers een groen perspectief op de verwachte routekaart voor koolstofverwijdering die het ministerie van Groene Groei en Klimaat zal publiceren in het kader van de Klimaatplan 2025-2035. De marktverkenning is uitgevoerd in opdracht van de Provincie Gelderland in samenwerking met de Provincie Utrecht, Provincie Noord-Holland en Provincie Zuid-Holland.
Beleidsmakers maken kennis met circa 30 praktijkvoorbeelden van koolstofvastlegging in Nederland, verspreid over verschillende sectoren zoals landbouw, bosbeheer, waterbeheer en bouw. Het overzicht biedt inzicht in hoe koolstofvastlegging op dit moment al concreet wordt toegepast en economische waarde genereert. In Nederland kunnen vastleggingsmethoden zoals herbebossing, regeneratieve landbouw en biobased bouwen gezamenlijk bijdragen aan een jaarlijkse vastlegging van 36 Mton CO2
per jaar(1), met een geschatte jaarlijkse maatschappelijke waarde(2) van €31 miljard, wat optelt tot €429 miljard tot 2050. Verder wordt vastgesteld dat elke in groene vastlegging geïnvesteerde Euro een rendement oplevert van 7 tot 30 keer de investering.(3)
Kansenkaart
(Klik op de afbeelding om te vergroten)
Pepijn Duijvestein van New Economy benadrukt: “Investeren in natuurlijke koolstofvastlegging biedt naast ecologische voordelen aanzienlijke economische winst. Het draagt bovendien bij aan groene werkgelegenheid en een gezonde leefomgeving. Om die reden pleit het onderzoek voor natuurlijke (groene) vastlegging als eerste optie voor koolstofverwijdering. Technologische (grijze) vastlegging kan in de toekomst, wanneer dit rendabel, schaalbaar en betaalbaar blijkt, aanvullend worden ingezet.
Intussen blijft van groot belang dat overheden en andere organisaties blijven inzetten op emissiereductie, aangezien koolstofvastlegging, in welke vorm dan ook, alleen effect heeft wanneer Nederland ook structureel minder CO2 gaat uitstoten.”
Om beleidsmakers te ondersteunen bij het opstellen van een afwegingskader voor strategische keuzes, formuleert de marktverkenning twee ‘fundamenten voor beleid’ en acht concrete actiepunten. Beleidsmaker kunnen verder aan de slag met twee strategie-instrumenten: de Koolstofkansenkaart die inzicht geeft in de ruimtelijke aspecten van koolstofvastlegging en het Koolstofvastlegging Huis dat inzicht biedt in de positieve effecten van groene vastlegging op andere kritieke beleidsopgaven zoals
stikstof. Met deze praktische insteek vormt de marktverkenning een praktische aanvulling op de routekaart voor koolstofvastlegging die het ministerie van Groene Groei en Klimaat binnenkort zal publiceren in het kader van het Klimaatplan 2025-2035.
Duijvestein stelt verder dat actief beleid op koolstofvastlegging noodzakelijk is gezien de financiële risico’s van verder biodiversiteitsverlies. “De Nederlandse Bank heeft in 2020 al benadrukt dat Nederlandse financiële instellingen wereldwijd circa €510 miljard hebben uitstaan bij bedrijven die sterk afhankelijk zijn van ecosysteemdiensten(4) . Een goede vastleggingsstrategie voor regio’s en bedrijven kan helpen deze financiële risico’s te reduceren.”
Koolstofvastlegging Huis
(Klik op de afbeelding om te vergroten)
Noten:
[1] Optelling van de het technisch potentieel onderbouwd in 1.8 De potentie en waarde van koolstofvastlegging per methode
[2] Maatschappelijke CO2 prijs €875 per ton zie 0.1.7 Koolstofprijs: kostprijs, marktprijs, ETS-prijs, maatschappelijke prijs
[3] World Economic Forum, ‘Tackling land degradation: A business priority’ [online] (2024).