Minister Kuipers heeft aangegeven dat duurzaamheid onderdeel wordt van het zorgbeleid. Klinkt goed, maar we zien er concreet nog niet veel van terug. Zo zijn de afspraken in de Green Deal niet bindend. En in de begroting van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport voor 2023 staat slechts één zin over verduurzaming. En dat is ongelofelijk als je bedenkt dat er op duurzaamheid enorme winst te behalen valt.
Kijk eerst eens naar wegwerpmateriaal. Een gemiddelde hartoperatie levert maar liefst 27 kilo afval op. En ja, zorgmedewerkers wordt vaak nog ingeprent dat wegwerp hygiënischer is. En ja, de overheid geeft de markt vrije ruimte waardoor wegwerp als goedkoopste optie in stand blijft. Maar het kan ook anders.
Bij MVO Nederland zien we volop lovenswaardige initiatieven van binnenuit die de sector willen verduurzamen. Neem nou herbruikbare OK-jassen: na 25 keer gebruik zijn ze al klimaatvriendelijker dan wegwerpjassen. Dan moet de keten wel anders ingericht: andere producenten, wasserijen en logistieke diensten. Op dit moment komen dit soort initiatieven niet verder dan pilotprojecten, omdat er te weinig zorginstellingen zijn die hier al mee bezig zijn. En hergebruik is nu nog vaak duurder dan wegwerp.
Met het debat op de agenda is het aan minister Kuipers om zijn belofte concreter te maken dan één zin. Ik zie dat als een drie-eenheid: stimuleren, beprijzen en verplichten. Maak producenten van medisch materiaal allereerst verantwoordelijk voor de afvalverwerking van hun producten, verhoog de belasting op het gebruik van fossiele grondstoffen, én verplicht hergebruik.
En practice what you preach : maak duurzaamheid integraal onderdeel van het eigen beleid, en voer het door in alle zorgakkoorden. De zorgsector heeft de handen vol aan de problemen van het heden – voor de lange-termijn-verduurzaming moet de overheid (mede) zorgdragen.
Maria van der Heijden, Directeur-bestuurder MVO Nederland