Onderzoek door SOMO wijst op ernstige mensenrechtenschendingen en milieuvervuiling bij de winning van kobalt in de Democratische Republiek Congo. Het gaat hierbij om problemen als drinkwatervervuiling en gedwongen verhuizingen. Het SOMO-onderzoek laat zien dat het niet om incidenten gaat. Kobalt wordt verwerkt in oplaadbare batterijen voor onder meer smartphones en laptops. SOMO roept elektronicabedrijven op hun verantwoordelijkheid te nemen.
Dinsdag 19 april bespreken maatschappelijke organisaties, elektronicabedrijven en beleidsmakers de problemen rond de winning van mineralen zoals kobalt op een bijeenkomst op het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
Kobalt
Ongeveer de helft van al het gemijnde kobalt komt uit Congo, vooral uit de Katanga regio. De winning vindt veelal plaats in de nabijheid van steden en dorpen. SOMO werkte samen met drie Congolese organisaties die ter plekke onderzoek uitvoerden naar de schadelijke effecten van mijnbouwactiviteiten van zeven Congolese en buitenlandse bedrijven.
Landrechten en regels
Lokale gemeenschappen in de buurt van de mijnen zijn regelmatig afgesloten van hun landbouwgronden en waterbronnen, zonder dat ze hierover inspraak gehad hebben. Er zijn verscheidene voorbeelden van gedwongen verhuizingen van hele dorpen. De inwoners van het dorp Kishiba bijvoorbeeld, moesten plaats maken voor de Frontier kobalt-en-koper-mijn, en werden gedwongen te verhuizen. In hun nieuwe woonplek Kimfumpa zijn geen schoon drinkwater, vruchtbare landbouwgrond, scholen en gezondheidszorg aanwezig.
Vieze lucht en vervuild water
Steden zoals Lubumbashi en Likasi kampen met ernstige luchtverontreiniging door de duizenden vrachtwagens die dag en nacht op en neer rijden naar de mijnen. Van dergelijke luchtvervuiling is bekend dat deze bij langdurige blootstelling ernstige longaandoeningen kan veroorzaken. Door de lozing van vervuild afvalwater is het water ongeschikt als drinkwater en is de bodem te vervuild voor landbouw.
Niemand beschermt de Congolese bevolking
De Congolese mijnbouwwetgeving verplicht mijnbouwbedrijven om lokale gemeenschappen te consulteren en een constructieve dialoog te voeren met deze gemeenschappen. Dit wordt vrijwel nooit goed gedaan. De Congolese overheid neemt haar burgers onvoldoende in bescherming tegen dergelijke wanpraktijken.
Betrokkenheid elektronicasector is nodig
Ongeveer veertig procent van het wereldwijd gewonnen kobalt komt terecht in oplaadbare batterijen. De elektronica-industrie is een belangrijke afnemer van dergelijke batterijen en zal verantwoordelijkheid moeten nemen voor het (gezamenlijk) oplossen van de problemen die spelen bij de winning van kobalt.
Op 19 april organiseert het GoodElectronics Network in samenwerking met SOMO, Milieudefensie en Stop Kinderarbeid de rondetafel-bijeenkomst ‘Responsible Mining for Electronics’ met vertegenwoordigers van de elektronica-industrie, maatschappelijke organisaties, experts en beleidsmakers. De problemen bij de kobaltwinning in Congo komen uitgebreid aan de orde. Twee van Congolese partners die het onderzoek mede uitvoerden zijn hierbij aanwezig.