Een groep vooraanstaande Europese juridische wetenschappers, waaronder meerdere Nederlandse academici, slaat alarm over een voorgestelde wijziging van artikel 22 van de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (“CSDDD”). In een open brief, ondertekend door tientallen rechtsgeleerden, uiten zij hun zorgen over het schrappen van de verplichting voor bedrijven om klimaattransitieplannen ‘daadwerkelijk uit te voeren’. Deze wijziging is opgenomen in het zogenoemde Omnibuspakket van de Europese Commissie.
De brief stelt dat de voorgestelde aanpassing niet alleen strijdig is met bestaande juridische verplichtingen van EU-lidstaten, maar ook het risico op rechtszaken voor bedrijven vergroot en leidt tot een ongelijk speelveld binnen de interne markt.
“Zonder een expliciete verplichting om klimaattransitieplannen ook echt uit te voeren, valt de basis onder deze klimaatregels weg en worden ze een papieren tijger“, stelt Dr. Thom Wetzer, Associate Professor aan de Universiteit van Oxford en de coördinator van de brief. “Het Omnibuspakket ondermijn bovendien de rechtszekerheid, vergroot het risico op rechtszaken en draagt bij aan de fragmentatie van de Europese markt. Dit voorstel is op alle fronten maatschappelijk onverantwoord.”
Ook Maikel van Wissen, oprichter van juridische NGO Advocates for the Future, sluit zich hierbij aan: “Met deze plannen ondermijnt de EU haar eigen klimaatambities en zadelt ze bedrijven op met juridische onzekerheid. Juist door uniforme Europese regels ontstaat er een eerlijk en gelijk speelveld. Het Nederlandse bedrijfsleven zou zich dan ook juist hard moeten maken voor deze regels in plaats van zich ertegen te verzetten. Verzwakking is enkel goed voor de vervuilende, van fossiele grondstoffen afhankelijke industrie die moeite heeft met de transitie mee te komen.”
Dr. Laura Burgers, universitair docent aan de Universiteit van Amsterdam en expert op het gebied van klimaat- en privaatrecht, benadrukt de noodzaak van effectieve wetgeving: “De gevolgen van de klimaatcrisis brengen mensenrechtenschendingen met zich mee: het recht op leven komt in gevaar. Aan papieren plannen die niet werkelijk uitgevoerd hoeven te worden zetten geen zoden aan de dijk. Symboolwetgeving ondermijnt het vertrouwen van burgers in het rechtssysteem.”
De ondertekenaars wijzen erop dat recente jurisprudentie, zoals het Shell-vonnis van het Gerechtshof Den Haag en de KlimaSeniorinnen-uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, bevestigt dat staten en bedrijven juridisch verplicht zijn om doeltreffende klimaatmaatregelen te nemen. Het afzwakken van de verplichtingen in artikel 22 CSDDD leiden enkel tot meer juridische onzekerheid.
De juridische experts roepen het Europees Parlement en de lidstaten op om de voorgestelde wijziging in het Omnibuspakket niet te accepteren.
