We leven in een onzekere tijd. De onheilspellende onderzoeksrapporten over de opwarming én uitputting van de aarde buitelen over elkaar heen. Pal na de angstige periode van de corona-epidemie, brak de oorlog in de Oekraïne uit en zijn er grote zorgen over de geopolitieke instabiliteit. Democratie en vrijheid liggen onder vuur. Alles bij elkaar omstandigheden waar je wakker van ligt.

Zoek naar wat je bindt

Zo’n tijd kun je uitsluitend doorkomen als er iets goeds is dat mensen samenbindt; een toekomstbeeld dat je met vereende krachten realiteit wilt maken. Dat is er! Zo bleek tijdens de jaarlijks terugkerende Bilderbergconferentie van VNO-NCW in Oosterbeek, dit jaar op 13 en 14 mei, waar ondernemers samenkomen om zich te bezinnen op maatschappelijke vraagstukken en hun rol daarbij. Het geloof is gestoeld op de zeventien Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties, die een gemeenschappelijke agenda bieden voor een eerlijke, duurzame en inclusieve wereld.

Bedrijfsleven wil snel aan de slag met de SDG’s

De zeventien doelen, zoals geen honger, gender gelijkheid, klimaatactie en vrede en rechtvaardigheid, zijn in 2015 ondertekend door bijna alle landen van de wereld. Het Nederlandse bedrijfsleven, van groot tot klein, wil aan de doelen bijdragen. Tot zover goed nieuws.

Maar er moet meer gebeuren

Maar de ceo’s, ondernemers, politici en andere stakeholders op de Bilderbergconferentie zijn er niet gerust op. Zij geven aan dat onze inspanningen voor de SDG’s op korte termijn verveelvoudigd moeten worden als je de instabiliteit in de wereld de baas wilt blijven. Er moet veel, heel veel veranderen. Om te beginnen moeten we de energietransitie versnellen, circulair gaan handelen en onze eetgewoonten veranderen. Dat betekent dat gehele waardenketens compleet anders ingericht moeten worden.

SDG’s moeten kern regeringsbeleid worden

Over hoe dat te bereiken hebben ondernemers concrete voorstellen. Zo moeten de SDG’s opgenomen worden in de kern van het regeringsbeleid. Ze wegmoffelen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking, zoals nu het geval is, werkt niet. Ook moeten de bijdragen aan de SDG’s toetsbaar worden aan de hand van een uniform Europees instrumentarium en over die meetbare resultaten moet elke partij – bedrijf, overheid, ngo – openbaar verslag doen. In de educatie en communicatie zijn eveneens nog grote stappen te zetten: kennis uitwisselen, best practices ophalen, jongeren scholen bijvoorbeeld. En er vooral voor zorgen dat iedereen intrinsiek gemotiveerd raakt om zich in te zetten voor de SDG’s. Want hoewel betere incentives, zoals beloning, bij de implementatie van nieuwe systemen nodig zijn, blijft compliance (naleven van wet- en regelgeving) second best.

SDG’s verdrijven angst

De SDG’s bieden perspectief. Perspectief geeft hoop en energie en verdrijft de angst. Dat hebben we bij de huidige toestand van de wereld hard nodig. Nederland kan en moet wereldwijd koploper worden op de weg naar de realisatie van de VN-ontwikkelingsdoelen, inclusief de economische doelen. In onderlinge verwevenheid zorgen zij alle voor brede welvaart.

Gebruik de innovatiekracht van bedrijven

Het Nederlandse bedrijfsleven is innovatief, creatief en daadkrachtig en kan zijn kennis en kunde exporteren naar landen waar het niet goed gaat. Nederland is een rijk land, er is ruimte om breder te kijken dan winst, omzet en kostenbesparingen. Internationale samenwerking tussen landen is daarbij onontbeerlijk, evenals de betrokkenheid van de jonge generatie.

Ondernemers op de Bilderbergconferentie stellen zichzelf niet langer de vraag ‘hoe kan ik aan de SDG’s bijdragen’, maar ‘hoe kan ik mijn bijdrage snel vergroten’. Dat geeft hoop voor de toekomst.

Jan Peter Balkenende, Voorzitter Dutch Sustainable Growth Coalition 

Deze column is eerder gepubliceerd op de website van VNO-NCW