Nederlandse supermarkten spreken de ambitie uit om per 2025 enkel soja in de fysieke keten te gebruiken die aantoonbaar ontbossings- en conversievrij is. Om ontbossing en landconversie een halt toe te roepen is het volgens de branche noodzakelijk dat de markt voor niet-duurzame soja in zijn geheel verdwijnt. IUCN NL steunt deze ambitie als een stap vooruit, maar onderstreept daarbij het belang om verantwoorde productie en natuurbescherming in risicolandschappen extra te blijven ondersteunen.

Er kan nog steeds soja ons land binnenkomen waarvoor op andere plekken illegaal of legaal natuur in landbouwgrond wordt omgezet. Er is een combinatie aan maatregelen nodig om tot verantwoord landgebruik voor soja te komen. Het doel dat de Nederlandse supermarktbranche stelt is een stap vooruit en het is in lijn met de aankomende nieuwe EU-wetgeving over ontbossing. Maar Nederland steunt al jaren verantwoorde productie die meer dan conversievrije productie inhoudt, en we willen geen stap terug vanuit dat duurzaamheidscommitment. Een essentieel extra middel voor een verantwoorde inkoop is dus het rechtstreeks steunen van conversievrije, verantwoorde productie. Juist in risicolandschappen in Latijns-Amerika.

Verantwoorde soja-inkoop is al jaren de standaard binnen de Nederlandse supermarktbranche, door het afdekken van de sojavoetafdruk met RTRS-credits of credits van een vergelijkbare standaard. De branche verwacht nu door een combinatie van certificering en aanvullende monitoring- en validatiemechanismen de gestelde doelstelling van een conversievrije fysieke keten te gaan behalen. Dat wil zeggen dat de soja die ons land binnenkomt ook daadwerkelijk aantoonbaar vrij van ontbossing en conversie van ecosystemen is.

RTRS (de Roundtable on Responsible Soy) en andere standaarden, zoals ProTerra, kunnen daarin een rol spelen door de basiscontrole op ontbossing en conversie in de fysieke keten. Maar ook door het toevoegen van aanvullende duurzaamheidseisen via certificering, zoals op gebied van arbeids- en mensenrechten en verantwoorde teeltmethoden.

Juist ook in landschapsprogramma’s in risicozones, zoals in Cerrado en Chaco, kunnen zij een belangrijke rol spelen door het aanmoedigen en controleren van conversievrije verantwoorde soja, in combinatie met additionele natuurbeschermingsmaatregelen. De combinatie van fysieke conversievrije inkoop en het steunen van verantwoorde productie en natuurbescherming, met name in deze zones, zou een echte stap vooruit zijn voor de hele branche.

Heleen van den Hombergh, adviseur agrohandelsgewassen, IUCN NL