Vanaf 18 april is bij alle Zeeman winkels in Nederland een hammamdoek te koop met een uniek verhaal. Dit is het eerste circulaire product dat voortkomt uit Van Afval tot Zeeman, een consortium van Nederlandse textiel partijen, aangejaagd door CirkelWaarde. Niet alleen het product zelf, maar ook het proces is circulair aangepakt – dit is nog nooit eerder gedaan.

Circulair samenwerken als sleutel

Een circulair systeem werkt anders dan een traditioneel inkoopsysteem. In plaats van een hiërarchisch vraag-aanbod model, hebben de belangrijkste ketenpartners zich verenigd in een gelijkwaardige organisatievorm – te vergelijken met een community – waarin iedereen beslissingsbevoegdheid heeft. Deze samenwerking bestaat uit Frankenhuis Textielrecycling, Spinning Jenny, Enschede Textielstad en Zeeman, met CirkelWaarde als aanjager en verbindende factor.

Marielle van Dillen, inkoper Re-Use en Circulariteit bij Zeeman: “Voor mij persoonlijk was dit de eerste keer dat ik circulair inkocht in plaats van lineair. Het is een totaal ander proces waar je bij iedere stap in de keten betrokken bent en zo het hele proces leert kennen. Bovendien laten we zien dat het mogelijk is om binnen Nederland een circulair product te produceren.”

Hammamdoek van oude jeans van Zeeman-personeel

Als eerste circulaire product heeft het consortium een hammamdoek geproduceerd van versleten denim werkkleding van Zeeman-personeel. Door daar virgin lyocell aan toe te voegen is er een sterke nieuwe draad gecreëerd. De samenstelling van lyocell en katoen zorgt bovendien voor een doek van 100% cellulose.

“Bij deze samenwerking zijn we betrokken in het gehele proces en mogen we meedenken in wat we gaan doen en hoe”, aldus Linde Kampman, Business Development & Commercial Office bij Frankenhuis. “Dat is voor ons vrij uniek, omdat we als vervezelaar heel vroeg in de keten zitten. Het voordeel van co-creatie is dat je niet alleen samen kunt kijken naar wat er mogelijk is, maar ook gezamenlijk oplossingen kan bedenken als er problemen ontstaan. De creativiteit en flexibiliteit die er dan ontstaat, is heel waardevol. Dit was geen project zonder risico’s, maar iedereen bleef.”

Unieke businesscase voor circulaire innovatie

Projectbegeleiders Marjolein Mann (CirkelWaarde, ROVA) en Rosa Scholtens, projectcoördinator bij CirkelWaarde, zagen in Van Afval tot Zeeman de mogelijkheid om niet alleen op productgebied te innoveren en te onderzoeken op circulariteit, maar ook op procesgebied. Scholtens: “Er waren geen vastomlijnde kaders, alleen wederzijds vertrouwen omdat we in co-creatie werken.” Met de hammamdoek ligt er nu een levensvatbare businesscase van een circulair product dat in een circulair proces tot stand is gekomen. Het proces heeft in totaal vijf jaar geduurd.

De kracht van circulaire samenwerking

“Het was een experiment. Door vallen en opstaan zijn we wijzer geworden. We kunnen niet zeggen dat we “de oplossing” hebben, maar wel dat we weten wat de voorwaarden zijn voor een circulair co-creatie proces. De dankbaarheid naar onze consortiumpartners voor de lange adem en soms hobbelige route is dan ook groot. Dit was geen project zonder risico’s, maar iedereen bleef.”

Volgens Scholtens toont dit ook meteen de kracht van circulair samenwerken: “Wanneer je samen verantwoordelijkheid draagt, is iedereen gelijkwaardig geïnvesteerd in succes. We hopen hiermee andere bedrijven in de sector te inspireren en de transitie naar een circulaire economie te versnellen.”

De hammamdoek ligt vanaf 18 april in alle Zeeman winkels voor 25 euro. Ondertussen werkt het consortium ook aan een verslag van deze samenwerking waar ook anderen in de sector van kunnen leren.

Over Van Afval tot Zeeman

Van Afval tot Zeeman is een circulaire samenwerking op co-creatiebasis, geleid door CirkelWaarde. CirkelWaarde is een samenwerkingsverband van drie afvalinzamelaars – ROVA, AVU en Circulus – die duurzaam grondstoffenbeheer en een circulaire transitie willen bespoedigen. Het consortium Van Afval tot Zeeman verbindt Frankenhuis Textielrecycling, Spinning Jenny, Enschede Textielstad en Zeeman, en werkt voor de confectie samen met Remake society.