Op 1 oktober, Wereld Koffiedag, staat koffie centraal: een product dat dagelijks door miljoenen mensen ter wereld wordt gedronken. Toch dreigt de toekomst van koffie onzeker te worden doordat koffieboeren, de belangrijkste schakel in de koffieketen, sluitpost zijn. Fairtrade roept, samen met 14 belangrijke koffiepartners, op om hier verandering in te brengen.
De schijn van hoge prijzen
De afgelopen twee jaar is de wereldmarktprijs voor koffie bijna verdubbeld. In de supermarkt merken consumenten dat aan hun kassabon. Maar voor de meeste boeren die de koffie verbouwen, verandert er weinig. Sterker nog: de uitdagingen voor koffieboeren stapelen zich op. Klimaatverandering tast oogsten aan, productiekosten stijgen en de handelsketen blijft oneerlijk. Als gevolg hiervan zien steeds minder jongeren toekomst in het overnemen van de familieplantage.
Geen zekerheid voor boeren
Hoewel consumenten merken dat koffie duurder wordt, vertaalt zich dat nauwelijks naar meer inkomen voor boeren. Hogere prijzen voor meststoffen, arbeid, energie en transport slokken hun marges op. Bovendien kunnen ze door lagere productie vanwege klimaatverandering, zoals extreme regenval en droogte, minder verkopen. Dus ook al is de prijs hoger, ze verdienen nog steeds niet heel veel meer, vaak zelfs minder dan de kostprijs. Zonder stabiel inkomen kunnen boeren niet investeren in vernieuwing of duurzaamheid, laat staan hun bedrijf doorgeven aan een volgende generatie.
Vincent Gahutu, koffieboer bij koffiecoöperatie Sholi in Rwanda: “Het weer speelt ons steeds meer parten. Soms hebben we zon terwijl we juist regen nodig hebben, en dan weer regen wanneer zon beter zou zijn. Ook is het moeilijk om aan organische mest te komen. En zonder genoeg schaduwbomen hebben onze koffiestruiken het extra zwaar.”
Koffie als luxeproduct
Deze zorgelijke ontwikkelingen zetten de koffieteelt wereldwijd onder druk. Als deze ontwikkelingen doorzetten, kan koffie veranderen van een dagelijks gebruiksproduct in een luxeartikel, bereikbaar voor slechts een kleine groep consumenten. Minder productie door minder boeren zal zich vertalen in peperdure koffie in de toekomst.
Fairtrade: verbeter de positie van de koffieboer
Fairtrade waarschuwt dat de kloof tussen consumentenprijs en boereninkomen alleen met structurele verandering kan worden verkleind. Samen met 14 koffiepartners, roept zij op tot het betalen van een betere prijs, meer ruimte voor investeringen en ondersteuning bij het omgaan met klimaatverandering. Deze zijn noodzakelijk om boeren perspectief te bieden en om koffie betaalbaar en beschikbaar te houden.
Marloes Groenewegen, directeur Fairtrade Nederland: “Goedkoop omgaan met koffieboeren maakt koffie uiteindelijk schaars en peperduur. De prijsstijgingen die wij in Nederland zien, komen nauwelijks terecht bij de boer. Terwijl wij meer betalen, blijft hun onzekerheid bestaan. Zonder structurele verandering wordt koffie langzaam een luxeproduct. En dat raakt uiteindelijk iedereen die koffie drinkt. We zijn blij dat onze Fairtrade koffiepartners ons steunen bij deze boodschap. Want alleen samen kunnen we ons hard maken voor een eerlijke koffiewereld.”
Campagne ‘Goedkoop omgaan met boeren, maakt koffie straks peperduur.’
Met de Wereld Koffiedag campagne ‘Goedkoop omgaan met boeren, maakt koffie straks peperduur.’ vraagt Fairtrade, samen met haar partners, aandacht voor een betere prijs en de juiste ondersteuning voor koffieboeren. Centraal staat de speciale ‘Último Café’ (de laatste koffie): een symbolische koffieverpakking met een extreem hoge prijs, die laat zien hoe onbetaalbaar koffie kan worden als boeren geen betere prijs krijgen. Met deze campagne wil Fairtrade mensen wakker schudden én handelingsperspectief bieden: kiezen voor Fairtrade maakt een verschil.
De campagne wordt onderschreven door 14 Fairtrade koffiepartners:
