ESG staat voor Environmental, Social en Governance. Deze wereldwijde ontwikkeling geeft organisaties een impuls voor het vergroten van hun positieve impact op maatschappij, milieu en bestuur. Het biedt een kader om de meest relevante thema’s voor de eigen organisatie te bepalen en vervolgens hierop te sturen en te verantwoorden. Veel organisaties vallen onder de verplichte EU-regelgeving voor ESG-verantwoording (zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive – CSRD, 2023) echter dit geldt niet voor woningcorporaties. Wel worden corporaties steeds meer bevraagd door bijvoorbeeld ketenpartners en financiers die als gevolg van ESG-verantwoording een extra informatiebehoefte hebben. Hoe zorgen corporaties er nu voor dat ze de aansluiting bij andere sectoren niet verliezen? Om hier meer zicht op te krijgen vroeg KPMG een aantal woningcorporaties naar de bekendheid met ESG en mate waarin ze hier rekening mee houden in hun organisatie.

Corporaties zijn positief over het integreren van ESG in de eigen organisatie

Van de corporaties die hebben meegedaan aan het onderzoek (60 corporaties benaderd; 26 respondenten) staat het merendeel positief tegen over het integreren van ESG in de sturing en verantwoording in de eigen organisatie. Tegelijkertijd klinkt er de waarschuwing voor de ‘verblauwing’ van dit belangrijke onderwerp ofwel men hoopt dat het ‘vinken en verantwoorden’ niet de overhand neemt en dat het maken van impact voorop blijft staan. Ook is er vrees voor extra administratieve lastendruk in de toekomst als gevolg van aanvullende verantwoordingseisen.

ESG zit in het DNA van corporaties

Corporaties geven zichzelf een 8 daar waar het gaat om de aandacht die ze momenteel hebben voor voor ESG. Daarbij wordt vermeld dat ESG reeds onderdeel uitmaakt van hun maatschappelijk taak en dus het DNA van corporaties. Wel mag het bewustzijn over de actuele ESG-ontwikkelingen groter volgens de deelnemers. Het management is enigszins op de hoogte maar bij medewerkers speelt dit onderwerp nog zeer beperkt.

Corporaties hebben nog niet alle onderwerpen in beeld binnen de thema’s E, S en G

Hoewel de corporaties naar eigen zeggen al behoorlijk actief zijn op de ESG-thema’s zijn er binnen die drie thema’s bepaalde onderwerpen die nog maar beperkt of helemaal geen aandacht krijgen. Ook zijn er bepaalde uitdagingen te overwinnen om meer impact te kunnen maken op de afzonderlijke thema’s. Op het thema Environmental geven de corporaties aan dat de opgave tot 2030 redelijk in beeld is. De periode daarna lijkt een grote onbekende. Daarbij is men somber over de financierbaarheid van de opgaven voor de lange termijn. Corporaties hebben momenteel vooral aandacht voor reductie van CO2 en klimaatverandering. Andere E-onderwerpen zijn minder in beeld zoals bijvoorbeeld biodiversiteit, hulpbronnen als water en vervuiling. Hier is meer aandacht voor nodig.

Op het thema Social hebben corporaties ruim aandacht voor eigen werknemers, klanten en gemeenschappen. Een S-onderwerp dat eigenlijk niet in beeld is betreft de werknemers van partijen in de waardeketen. Ook op het gebied van de S wordt financieerbaarheid gezien één van de grootste uitdagingen.
Op het thema Governance wordt volgens de corporaties momenteel het meest volledig gestuurd en verantwoord. Denk daarbij aan risicobeheer en compliance, stakeholderbetrokkenheid en transparantie en verantwoording. Het blijvend creëren van bewustzijn in de organisatie voor deze onderwerpen wordt gezien als de grootste uitdaging.

ESG-verantwoording staat bij corporaties nog in de kinderschoenen

ESG-verantwoording is bij corporaties nog sterk in ontwikkeling. Veelal wordt er op deze thema’s met een beperkt aantal KPI’s gerapporteerd via het vertrouwde jaarverslag of worden er enkele casestudies of voorbeelden toegevoegd.

De EU-standaard voor ESG-verantwoording (CSRD) is ook voor corporaties van belang

Hoewel corporaties waarschuwen voor teveel administratieve lasten druk is driekwart van de respondenten positief over de mogelijke toepassing van CSRD als standaard voor de corporatiesector. Door aan te sluiten bij de EU-regelgeving en de standaard van andere sectoren spreekt men dezelfde taal en wordt dubbelwerk voorkomen. Ook verwacht men dat financiering in de toekomst een probleem wordt wanneer corporaties niet voldoende mee kunnen op het vlak van ESG-verantwoording. Hierin als een sector gezamenlijk optrekken met de keuze voor één standaard wordt gezien als een belangrijke stap. Volgens de deelnemers kan brancheorganisatie Aedes hier een rol in vervullen.