Ondanks dat bedrijven steeds meer hun verantwoordelijkheid nemen om mensenrechten te respecteren, vinden velen het moeilijk te bepalen waar te starten met het implementeren van mensenrechten binnen hun bedrijfsvoering. ‘Mensenrechten’ wordt gezien als een complex onderwerp; er zijn immers verwarrend veel rapporten en guidelines beschikbaar. Daarnaast wordt het onderwerp als zwaarbeladen ervaren, één die veel emotie oproept. Hoe kun je er dan toch voor zorgen dat goede bedoelingen worden omgezet in effectieve acties?

Laten we eerst even een klein kijkje nemen in de geschiedenis. Op de Internationale Dag voor de Rechten van de Mens vieren we dat in 1948 de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens werd aangenomen door de Verenigde Naties. De viering van de Dag voor de Rechten van de Mens herinnert ons eraan dat mensenrechten universeel en alomvattend zijn. Maar vandaag de dag worden ze binnen bedrijven nog steeds veelal genegeerd.

Het heeft even geduurd voordat er duidelijkheid kwam over wat de rol van bedrijven is met betrekking tot mensenrechten. Pas in 2011 is er een framework geïntroduceerd, de UN Guiding Principles on Business and Human Rights (ook wel bekend als de UNGPs of het Ruggie Framework). De UNGPs zijn vervolgens ook opgenomen in de OESO-richtlijnen. Beide richtlijnen verzoeken bedrijven om gepaste zorgvuldigheid toe te passen, wat betekent: risico’s op het gebied van mensenrechten, arbeidsrechten en milieu in kaart brengen en deze vervolgens weg te nemen, te voorkomen of te beperken. Kortom; bedrijven moeten laten zien dat ze zich bewust zijn van waar in hun keten mensenrechten issues kunnen voorkomen en laten zien dat ze hier actie op ondernemen.

Ondanks dat er een framework bestaat, vinden bedrijven het vaak nog lastig om deze praktisch toe te passen binnen de governance, de managementmiddelen en de doelen van het bedrijf. De grote hoeveelheid rapporten, guidelines en initiatieven helpen er helaas niet altijd bij om dit makkelijker te maken en hebben soms zelfs het tegengestelde effect. Vanuit onze eigen ervaring kunnen we inmiddels stellen dat er geen heilige graal bestaat. Het integreren van mensenrechten is een moeilijk proces en kan het beste worden aangepakt met kleine stappen. Lees verder.

Nathalie Vennik & Pieter van ’t Hoff, consultants adviesbureau Sustainalize