Chris Dutilh (54) begon een jaar of twaalf geleden bij Unilever in de nieuwe functie van Coördinator Veiligheid & Milieu. Hij had als hoofd van een ontwikkelingsafdeling al veel praktische ervaring opgebouwd. In die begindagen bestond zijn werk voornamelijk uit meten. ‘Alleen als je actief gaat meten, kun je de oorzaken van de gevolgen bestrijden. Ik zaagde plastic buizen doormidden om te kijken wat daarin achterbleef. Toen bleek dat er binnen het bedrijf mensen waren die daar al jarenlang mee bezig waren. Er waren al veel feiten en cijfers, waar niets mee werd gedaan. Het mag geen losstaande informatie blijven.’
Zijn werk is meegegroeid met de tijd. De grenzen tussen milieu en veiligheid zijn soms verdwenen. Dutilh fungeert als een luisterend oor voor Unilever. ‘De bedoeling van mijn werk is ook om buiten het eigen bedrijf bij maatschappelijke organisaties en overheden te kijken welke gedachten er leven.’
Inmiddels is het gebied waarmee hij te maken heeft veel breder geworden. ‘Ik heb ook de zorg over de manier waarop onze producten totstandkomen. Wat gebeurt er met het afvalwater? Ik kijk of we onze grondstoffen voor 100% gebruiken, want als je dat niet doet, is het een kostenfactor.’ De producten van Unilever gaan van professionele reiniging en wasmiddelen tot persoonlijke verzorging en voedingsmiddelen als ijs, dranken en diepvriesproducten.
Het begrip ‘milieu’ is voor sommige mensen volstrekt duidelijk en stuurt hun handelen, voor anderen blijft het vaag. Dat maakt het lastig om nieuwe regels door te voeren, ook binnen het eigen bedrijf. Dutilh: ‘In onze bedrijven moeten we steeds weer de vraag stellen: wat betekent het voor de milieudruk? Daarnaast willen we de medewerkers informeren wat duurzaamheid voor hun eigen werkzaamheden betekent. Pas dan krijg je het tussen de oren.’
Onlangs wilde een bedrijfsonderdeel de telefoons vervangen. Gezegd werd dat het een normale vervanging was, dus er hoefde niet speciaal naar milieueffecten gekeken te worden. Dutilh: ‘Toen heb ik gevraagd of er misschien iets te regelen viel over terugname van de oude apparaten. Dat is een nieuwe manier van denken binnen Unilever en dat is tevens mijn rol: aanzetten tot anders kijken voor alle mensen.’
Unilever heeft ongeveer 295.000 medewerkers over de hele wereld en Chris Dutilh is er slechts één van. Maar hij krijgt binnen Unilever wel alle medewerking. ‘Ik doe natuurlijk niet de onderhandelingen, maar ik krijg zeer veel medewerking. Ik heb carte blanche in de zin dat wij de ontwikkelingen genereren. Ik geef aan wat de mogelijkheden zijn en welke elementen inkopers bijvoorbeeld kunnen meenemen.’
Het belang van veiligheid, milieu en kwaliteit is evident voor het bedrijfsleven, maar het proces gaat langzaam, zegt Dutilh. ‘Hoewel dat niet helemaal waar is. Er is in korte tijd een groot besef gekomen om binnen de ketens goede afspraken te maken. Het ‘supply chain management’ is de laatste jaren ontstaan en inmiddels een fundamenteel onderdeel geworden.’
Voor Dutilh is de uitdaging van zijn werk mensen naast zaken als geld en status te wijzen op de onderliggende stroom die met duurzaamheid te maken heeft. ‘Ik benoem het steeds vaker als aandacht vragen voor de meer vrouwelijke elementen van ons waardenpatroon, naast de mannelijke elementen die wel heel sterk op de voorgrond zijn getreden in onze samenleving.’
Onderzoek naar wat de consument in Nederland wil, doet Dutilh ook. De keus van de consument voor producten wordt in de eerste plaats geleid door veiligheid en gezondheid. Uit onderzoek onder consumenten blijkt dat maatschappelijke verantwoordelijkheid van de producent wel een rol speelt, maar slechts op de achtergrond. Toch wil Unilever hier ook aandacht aan be-steden. Dutilh: ‘Maatschappelijk gezien wil je als bedrijf een goede naam hebben, want dat heeft invloed op rekrutering en financiering. De gedachten die leven in de maatschappij spelen een rol voorzover wij koper of leverancier zijn. Op het niveau van onze eindproducten speelt dat echter op bescheiden schaal mee.’
‘Mijn overtuiging is dat mensen niet apart dingen aanschaffen omdat het goed voor het milieu is. Maar ze willen wél betalen voor zekerheid. Ook voor merkartikelen willen ze meer betalen als ze de garantie hebben dat het een goed product is. Wij geven de consument ook een zekere geruststelling door geen onverwachte of ongewenste elementen in de samenstelling van onze producten te brengen.’ Vorig jaar heeft Unilever een fabriek in Engeland gekocht die met biologische producten onder de naam Go Organic op de markt komt.
Na zijn studie scheikunde en zijn promotie over vetsplitsing bij enzymen ging Dutilh bij Unilever fundamenteel onderzoek doen over vetten in de bloedstolling. Hij is een van die vele medewerkers die nooit meer weg gaan omdat ze telkens op een andere, aantrekkelijke plek kunnen werken. Zo kwam hij ook terecht op het hoofdkantoor in Londen, waar hij beleidsmatig de research en engineering aanstuurde. ‘Er is op enig moment besloten door Unilever dat elk bedrijf een milieucoördinator moest hebben. Toen was nog volstrekt onduidelijk wat dat inhield.’
Duurzaamheid is ook een belangrijk aspect in de bedrijfsvoering, maar ligt niet helemaal op hetzelfde urgentieniveau als veiligheid of milieu, zegt Dutilh. ‘Hier zijn de criteria nog niet zo helder geformuleerd. Wat zijn bijvoorbeeld de belangrijke parameters voor milieubelasting of milieumanagement? Die verschuiven steeds. Tien jaar geleden was afval sterk in de aandacht, na het verdrag van Kyoto energieverbruik. Nu staat het waterverbruik in de belangstelling. Het is een zoektocht.’
Wel besloot Unilever om duurzame landbouw tot specifiek aandachtsgebied te maken en werd er vijf jaar geleden een groot onderzoek gedaan naar de milieudruk die Unilever veroorzaakte. Dutilh: ‘Het was om te beginnen al heel lastig om een indruk te krijgen van wat we ei-genlijk voor grondstoffen kopen, maar dat hebben we inmiddels beter georganiseerd. Je veroorzaakt nu eenmaal veel milieudruk als je groot bent. We hebben ons afgevraagd of dat erg is. Je moet tenslotte de milieudruk relateren aan onze economische bijdrage in de wereld.’
Unilever besloot alleen voor de grondstoffen waar de multinational iets in de melk heeft te brokkelen criteria te formuleren: grondstoffen zoals thee, tomaten, witvis, palmolie, spinazie en doperwtjes. Maar al spoedig bleek het lastig voor de hele wereld één criterium te formuleren. ‘In Australië redeneert men anders dan in Brazilië. Duurzaamheid is een vluchtig begrip. Internationaal moet je dus vooral naar het proces kijken en met je omgeving afstemmen wat belangrijk is.’ Je kunt ook besluiten het begrip te introduceren aan de basis, namelijk de schoolkinderen. Dutilh: ‘Het kan een keus zijn voor Unilever bereid te zijn iets te doen aan onderwijs of de lokale economie in het land waar wij grondstoffen afnemen. Dat is ook een vorm van duurzaamheid .’
Wat grondstoffen of omzet betreft, heeft Unilever echter weinig met Nederland te maken. ‘Grenzen hebben geen betekenis voor ons. Slechts 3% van onze omzet wordt in Nederland behaald.’
Artikelen in de pers over het leegvissen van de wereldzeeën heeft Unilever zich aangetrokken. In de visketen speelt Unilever een belangrijke rol, want het is de grootste inkoper ter wereld wat witvis betreft, de grondstof van vissticks. Dutilh: ‘Wij hebben in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds een aanzet gegeven tot duurzame visvangst door de oprichting van de onafhankelijke Marine Stewardship Council. Het logo van MSC staat op de visproducten waar duurzaam gevangen vis in zit.’
Unilever is trots op wat er tot nu toe bereikt is, zegt Dutilh. ‘2005 als streefdatum voor duurzaam gevangen vis voor al onze visproducten is heel ambitieus, want er zijn zeer veel landen en culturen bij betrokken en de visserijwereld is heel ongeorganiseerd. Wij hebben ons dat tot doel gesteld, maar we zien dat het heel lastig is dit doel te halen. Als er even iets misgaat, houd je er een litteken aan over.’ Aan zijn toon is te horen dat hij zich dat ook persoonlijk aantrekt.
catrien seite