De implementatie van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is in volle gang, hoewel de definitieve uitwerking van de wetgeving deels nog wordt vastgesteld. Deze regelgeving eist van zowel beursgenoteerde als grote MKB-bedrijven dat zij duurzaamheidsrapportages opstellen, en deze laten beoordelen (limited assurance) door accountants. In de toekomst zal het mogelijk controleren en goedkeuren worden (reasonable assurance). Maar wat gebeurt er als bedrijven zich niet aan deze regels houden?

Toezicht op duurzaamheidsrapportage

Het toezicht op de naleving van de CSRD wordt uitgevoerd door verschillende instanties, afhankelijk van het type onderneming. Beursgenoteerde bedrijven en andere organisaties van openbaar belang vallen onder het toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM), die ook toezicht houdt op alle accountants die wettelijke controles uitvoeren. Niet-beursgenoteerde bedrijven die kwalificeren als groot of middelgroot moeten hun jaarverslag laten controleren door een accountant, en vervolgens deponeren bij de Kamer van Koophandel. De Nederlandse Beroepsorganisatie voor Accountants (NBA) speelt een cruciale rol in het waarborgen van de kwaliteit van accountants, door onder meer richtlijnen en opleidingsvereisten vast te stellen.

Handhaving en sancties

Een gebrekkig of ontbrekend CSRD-verslag kan verschillende gevolgen hebben voor een onderneming. De beursgenoteerde ondernemingen die onder toezicht van de AFM vallen, kunnen een handhavingsmaatregel opgelegd krijgen. Dat kan een mededeling, aanbeveling of in het zwaarste geval de gang naar de ondernemerskamer zijn. Bij een aanbeveling zal de onderneming met een persbericht naar buiten moeten komen waarin de onvolkomenheid gemeld dient te worden. Dit kan leiden tot negatieve publiciteit met (negatieve) impact op de beurskoers en beurswaarde. Daarnaast kunnen NGO’s dit aangrijpen voor het starten van gerechtelijke procedures.

Voor de overige ondernemingen die niet onder toezicht van de AFM vallen kan het niet hebben van een CSRD-verslag kwalificeren als een economisch delict, waarvoor een boete opgelegd kan worden aan het bedrijf of een gevangenisstraf voor de bestuurders van het bedrijf. Op dit moment zijn er verder nog geen regels over handhaving door de overheid van de CSRD vastgesteld, maar de discussie hierover is nog gaande.

Maatschappelijke impact

De CSRD heeft als doel het creëren van transparantie over duurzaamheid van bedrijven, en heeft als gevolg daarvan ook maatschappelijke impact. Organisaties zoals de Plastic Soup Foundation, Milieudefensie en Client Earth houden de duurzaamheidsrapportages kritisch in de gaten en dienen klachten in als rapportages tekortschieten, zoals recent bij Ahold over de impact van plastic verpakkingen. Steeds vaker spannen zulke organisaties ook juridische procedures aan. Voor beursgenoteerde bedrijven geldt dat een slechte klimaatrapportage een negatieve impact kan hebben op de aandelenkoers. Deze maatschappelijke druk kan bedrijven motiveren om hun duurzaamheidsdoelen serieus te nemen en adequaat te rapporteren.

Samen verder

Deze blogserie verkent de praktische uitvoering en toekomstige uitdagingen van de CSRD en de impact die deze wetgeving heeft op bedrijven en hun rapportageverplichtingen. We nodigen lezers uit om hun ideeën te delen in de reacties. Jouw inzichten zijn waardevol om samen de implementatie en handhaving van deze belangrijke wetgeving te verkennen.

Auteurs:

Maaike Kamps is M&A advocaat bij Van Benthem & Keulen en heeft een bijzondere focus op ESG.

Mohamed El Harchaoui is een onafhankelijk adviseur op het gebied van duurzaamheidsrapportage, audit en finance met o.a. ervaring als toezichthouder bij de AFM, accountant bij BDO en group controller bij USG People.

Paul van Ruiten is onafhankelijk adviseur en trainer en o.a. voormalig directielid van TNO en de DCMR Milieudienst Rijnmond.