Met de groeiende bewustwording rondom uitputting van schaarse materialen en klimaatverandering wordt de roep om een circulaire samenleving steeds urgenter. Een circulair ambachtscentrum omvat een breed scala aan activiteiten gericht op het verlengen van de levensduur van producten en materialen, waardoor onnodig storten en verbranden wordt voorkomen. Daarnaast bieden de centra werkgelegenheid en ontwikkelkansen binnen het sociaal domein. Deze combinatie maakt een circulair ambachtscentrum van sterke maatschappelijke waarde en bouwsteen van de circulaire economie. Om deze waarde in beeld te brengen deed Impact Institute een impactmeting op één onderdeel van de circulaire activiteiten die een circulair ambachtscentrum doet: het proces van houtbewerking. Hierbij is gekeken naar twee initiatieven, waarbij afgedankte meubelen worden hergebruikt voor de productie van nieuwe houten producten en waarbij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt meewerken.
La Poubelle & Circulaire Werkplaats Utrecht
Het Tilburgse kringloopbedrijf La Poubelle en de Circulaire Werkplaats Utrecht hebben als cases meegedraaid in de impactmeting. De grootste impact is zichtbaar in de toename in het welzijn van de werknemers, mede door het mogelijk maken van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zo draagt het hebben van werk bij aan welzijn, door nieuwe sociale relaties en een groter gevoel van eigenwaarde. De impactmeting laat zien dat de ‘baten’ in welzijn voor werknemers vele malen groter zijn dan de financiële ‘kosten’ in de vorm van loonkostensubsidie.
Ook op het gebied van circulariteit bewijzen de houtbewerkingsactiviteiten waarde. Zo laat de impactmeting zien dat de vermeden milieukosten van afvalverwerking van oude producten en de productie van nieuwe producten ruimschoots hoger zijn dan de milieukosten van upcycling, zoals energie- en materiaalverbruik bij houtbewerking.
De uitkomsten van de impactmeting laten zien dat waarde breder is dan financieel. De impact is ook sociaal en ecologisch. De cases laten zien dat deze impacts ook te meten zijn – en waar de grootste impacts zitten.
Inzichten en vervolg
Deze impactmeting richtte zich alleen op de houtbewerkingsactiviteiten van de beide bedrijven. Uiteraard werken circulaire ambachtscentra met veel meer type materialen dan alleen hout. Houtbewerking is relatief arbeidsintensief en de milieuvoetafdruk van het materiaal is relatief laag ten opzichte van materialen als kunststoffen, metalen en textiel. Zo heeft elke grondstoffenstroom ieder een andere en eigen impact – die met dezelfde gestructureerde meting doorgelicht kan worden. Daarom wordt er eind 2022 een impactmeting gedaan bij een volledig circulair ambachtscentrum. Met deze inzichten kan steeds meer stuurinformatie worden verzameld voor de impact van Circulaire Ambacht. Om de positieve impact verder te vergroten en negatieve impacts te verkleinen.
