In de agrarische wereld is tot nu toe sceptisch gereageerd op de intenties van het publiek meer te willen besteden aan voedingsproducten. Die bereidheid zou alleen met de mond worden beleden. In de praktijk valt de keuze toch op laaggeprijsde artikelen, zo wordt in boerenkring gezegd. Maar volgens Brinkhorst is sprake van een kentering die al langer blijkt uit de prijsvorming van bewerkte producten.
Hij wijst erop dat driekwart van de Nederlanders bereid is om 30% meer te betalen voor eieren als daarmee het welzijn van legkippen is gediend. Dit vertaalt zich in het koopgedrag. Scharreleieren vinden gretig aftrek, die overigens maar 10% duurder zijn dan gewone eieren. Ruim een derde van de consument wil ook meer neertellen voor dier-, milieu- en landschapsvriendelijke zuivel. Daarvoor mag de prijs van een liter melk met negen eurocent omhoog en de prijs van een kilo kaas met 45 eurocent. Hoewel zuivel na eieren het meest gekochte duurzame voedselproduct is, wordt die marge nog niet benut, constateert Brinkhorst. Bij vlees telt vooral de veiligheid: 86% wil daarvoor een halve euro per kilo meer betalen.
Volgens de minister staat de sector voor de uitdaging om zulke opties te verzilveren en de gesignaleerde trends te versterken, daarbij inspelend op de mogelijkheden van een vrijere wereldmarkt. De economische kracht wordt primair bepaald door de marktpositie, niet door marktbescherming en EU-steun, aldus Brinkhorst. Groter wordende markten, een toenemende mondiale eiwitbehoefte en stijgende kwaliteitseisen in de Nederland omringende landen bieden kansen aan de internationaal georiënteerd veehouderij.
De verdere schaalvergroting moet gepaard gaan met een kwaliteitssprong, in plaats van een ontwikkeling naar ‘meer van hetzelfde’ of zelfs een ‘ouderwetse’ intensivering van de bedrijfsvoering. Aanleiding voor de bepleite omslag is de mkz-crisis van vorig jaar die aan het licht bracht dat de veehouderij te ver is doorgeschoten. Een ingrijpende aanpassing acht Brinkhorst een ‘must’. Een discussie in EU-verband over herinvoering van vaccinatie hoort daar volgens hem bij.