Jaarlijks geeft het Berenschot Strategie Trendsonderzoek inzicht in de onderwerpen die op de strategische agenda van het Nederlandse bedrijfsleven staan. De focus van het onderzoek ligt op de agenda van de CEO. Het vinden, binden en boeien van medewerkers is nog steeds cruciaal voor vrijwel alle organisaties in Nederland. In 2024 geeft 45% van de deelnemers aan dat de krappe arbeidsmarkt grote impact heeft op de strategische koers van de eigen organisatie. Daarnaast worden digitalisering (25%),  innovatie/disruptie (24%) en duurzaamheid (23%) als belangrijke onderwerpen genoemd. 

Digitalisering en innovatie zijn geen luxe, maar noodzaak voor organisaties die streven naar groei, concurrentievoordeel en veerkracht in een steeds veranderende wereld. Ook duurzaamheid heeft een grote strategische impact; dit is in lijn met maatschappelijke verwachtingen en wetgeving. Daarnaast biedt duurzaamheid ook strategische voordelen. Het integreren van duurzaamheidsprincipes in de bedrijfsstrategie wordt naar verwachting essentieel voor langetermijnsucces en een goede concurrentiepositie.

Duurzaamheid: een papieren exercitie

Duurzaamheid/MVO verscheen vorig jaar in de top-5 van onderwerpen die de bedrijfsvoering in grote mate beïnvloeden. Ook dit jaar blijft het thema Duurzaamheid/MVO belangrijk en schuift het op naar de vierde plek. Als we echter één laagje dieper gaan, naar de invulling van het onderwerp, blijkt het voornamelijk een papieren exercitie. Van alle bedrijven die aangeven invulling te geven aan duurzaamheid, meldt 71% beleid en/of doelstellingen te hebben op dit gebied. Slechts de helft ervan weet dit door te zetten naar duurzamere producten, diensten of productiemethodes.

Manieren van concurreren

Het onderzoek laat zien dat organisaties sterk focussen op innovatie (35%) en duurzaamheid (27%) om zich te onderscheiden van concurrenten. De belangrijkste onderscheidende factor blijft echter, evenals in voorgaande jaren, de kwaliteit van geleverde producten en diensten (45%). Dit komt doordat kwaliteit een intrinsieke waarde vertegenwoordigt die direct van invloed is op zowel klanttevredenheid als klantloyaliteit.

Sterke stijger in 2024 is services (16%, was 10%). Deze stijging weerspiegelt een groeiend besef bij bestuurders dat services doorslaggevend kunnen zijn voor het aantrekken en behouden van klanten.

Nieuwe verdienmodellen

Het belang van nieuwe verdienmodellen komt vaak terug als bedrijven een duurzaamheidsstrategie formuleren. Zo’n strategie is vaak gericht op het verlengen van productlevenscycli, meer hergebruik van producten en gesloten waardeketens. Nieuwe businessmodellen helpen om deze doelen op een economisch verantwoorde manier te behalen. Diensten als voorspellend onderhoud, remote monitoring en Product-as-a-Service helpen daarbij. Daarmee krijgen bedrijven meer controle en invloed op hun producten, van design tot ontmanteling.

Opvallend is dat slechts 10 tot 13% van de bedrijven die hebben aangegeven digitalisering of duurzaamheid als strategisch focuspunt te zien, deze onderwerpen combineert met een strategische focus op nieuwe business- en verdienmodellen.

Besef dat duurzaamheid breder is dan uitstoot en energieverbruik

Er bestaan verschillende kapstokken om duurzaamheid te duiden, zoals PPP (People, Planet, Profit) of ESG (Environment, Social, Governance), dat veel in wet- en regelgeving wordt gebruikt. Inmiddels is in alle lagen van organisaties het besef doorgedrongen dat duurzaamheid niet alleen gaat over uitstoot en energieverbruik, maar dat ook gelijke behandeling van werknemers en de bedrijfscultuur relevante onderdelen zijn.

In de top-5 staan net zo veel sociale duurzaamheidsthema’s dan thema’s gerelateerd aan milieu. Een krappe arbeidsmarkt leidt bij bedrijven ook tot extra aandacht voor deze sociale thema’s.

Voorbereiding op CSRD-wetgeving

85% van de bedrijven geeft aan hulp nodig te hebben bij de implementatie van CSRD-wetgeving. Hoewel het optrekken met de branche of bedrijven uit de sector een effectieve methode is om dit te doen, lenen maar enkele stappen in het CSRD-proces zich voor een collectieve aanpak. Het opstellen van doelstellingen, het verzamelen van data en het voorbereiden op de audit moeten bedrijven echt zelf uitvoeren. Met of zonder externe hulp.