Vandaag is het precies tien jaar geleden dat het Klimaatakkoord van Parijs werd gesloten. Nieuwe analyses van de Energy & Climate Intelligence Unit (ECIU) tonen aan dat een groeiend deel van de wereldeconomie de CO2-uitstoot vermindert terwijl de economie blijft groeien – wat betekent dat ontkoppeling op grote schaal begint plaats te vinden. De studie, ’10 Years Post-Paris: How emissions decoupling has progressed globally ‘, maakt gebruik van de meest recente op consumptie gebaseerde Global Carbon Budget-gegevens van 113 landen die meer dan 97% van het wereldwijde bbp en 93% van de wereldwijde emissies vertegenwoordigen.
Absolute ontkoppeling vindt plaats wanneer de emissies dalen, zelfs terwijl de economie groeit. Relatieve ontkoppeling betekent dat de emissies nog steeds toenemen, maar in een langzamer tempo dan de economische groei.
De studie concludeert dat:
- Over het geheel genomen bevindt 92% van het wereldwijde bbp en 89% van de wereldwijde emissies zich in economieën die, relatief of absoluut, ontkoppeld zijn, een stijging ten opzichte van 77% voor beide in het decennium vóór het Akkoord van Parijs (2006-2015).
- Tussen 2015 en 2023 hebben landen die meer dan 46% van het wereldwijde bbp vertegenwoordigen, een absolute ontkoppeling gerealiseerd – hun economieën laten groeien terwijl ze tegelijkertijd hun CO2-uitstoot in absolute termen hebben verminderd. Dat aandeel is gestegen van iets meer dan 38% in de periode vóór Parijs (2006-2015).
- Het aantal landen dat een absolute ontkoppeling bereikte, steeg van 32 vóór Parijs naar 43 erna, terwijl het aantal landen dat een relatieve ontkoppeling bereikte, steeg van 35 naar 40.
- Absolute ontkoppeling is wijdverspreid in geavanceerde economieën, zelfs wanneer rekening wordt gehouden met de emissies die besloten liggen in import.
John Lang, een van de auteurs van het rapport en hoofd van het Net Zero Tracker-programma bij ECIU, gaf commentaar op de bevindingen: “Er wordt ons soms verteld dat de wereld de uitstoot niet kan verminderen zonder de economische groei te beperken. Het tegenovergestelde gebeurt. Ontkoppeling is nu de norm, niet de uitzondering – en het aandeel van de wereldeconomie dat de uitstoot in absolute zin ontkoppelt, neemt gestaag toe.
“Natuurlijk zijn de wereldwijde totalen het belangrijkst en de CO₂-uitstoot blijft stijgen, zij het in een veel trager tempo dan 10 jaar geleden. Onder de motorkap is de structurele verschuiving onmiskenbaar. Meer landen buigen hun curve af en, cruciaal, de CO₂-uitstoot van China is al 18 maanden stabiel en heeft mogelijk zijn piek bereikt.”
Gareth Redmond-King, hoofd Internationale Zaken bij ECIU, gaf commentaar op de bevindingen: “Het momentum dat is opgebouwd door het Akkoord van Parijs is niet te stoppen – de economische realiteit maakt dat zo.” Oplossingen zoals zonne-energie hebben de voorspellingen van vóór Parijs vele malen overtroffen, doordat de kosten sterk zijn gedaald en investeringen in schone energie die in fossiele brandstoffen met een factor twee overtreffen. Wereldwijd werken er meer mensen in de schone energiesector dan in de fossiele brandstoffensector, terwijl de CO2-neutrale industrieën in eigen land drie keer sneller groeien dan de economie als geheel.
“CO2-neutraliteit blijft de enige oplossing om de steeds kostbaardere en gevaarlijkere gevolgen van klimaatverandering een halt toe te roepen. Dat het ook betere gezondheid, groei, werkgelegenheid en voedselzekerheid biedt, kan het momentum dat in het eerste decennium van het Akkoord van Parijs is bereikt alleen maar verder versterken.”
Momentum voorbij de krantenkoppen
Het rapport toont een wijdverspreide ontkoppeling in Europa en Noord-Amerika, en in belangrijke Zuid-Amerikaanse en Zuid-Afrikaanse economieën. De VS en de EU vertonen absolute ontkoppeling, terwijl India en China relatieve ontkoppeling laten zien, waarbij de Chinese emissies in de periode 2015-2023 veel langzamer groeiden dan het bbp.
Enkele van de grootste procentuele emissiereducties werden geregistreerd in West-Europa, waaronder Noorwegen, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. Deze landen behoren tot een groep van meer dan 20 wereldeconomieën die de afgelopen twee decennia consequent een absolute ontkoppeling hebben laten zien.
Het rapport concludeert ook dat veel opkomende economieën een aanzienlijke ommekeer hebben gemaakt – van een situatie waarin de emissies sneller stegen dan het bbp naar een situatie van absolute ontkoppeling, waarbij de emissies nu dalen naarmate hun economieën groeien. Dit geldt onder andere voor Brazilië, Colombia, Egypte, Jordanië en Mozambique.
Gevoeligheidstest
Om de robuustheid van deze bevindingen te testen, herhaalt het rapport de analyse met verschoven steekproefvensters. In alle scenario’s varieert het aandeel van de wereldwijde emissies in economieën met absolute ontkoppeling slechts met een paar procentpunten – wat duidelijk aantoont dat de trend geen artefact is van de gekozen eindpunten.
Meld je aan voor de wekelijkse nieuwsbrief Klimaat & Energie om op de hoogte te blijven!
