De SER bepleit dat sectoren en bedrijven het initiatief nemen convenanten over internationaal MVO te sluiten met de overheid en maatschappelijke organisaties. Daarmee ontstaat een nieuw instrument om risico’s op schendingen van mensenrechten en schade aan milieu in de keten substantieel aan te pakken. Voor werknemers en lokale gemeenschappen leidt dit tot betere bescherming tegen nadelige effecten. En bedrijven worden geholpen bij problemen die zij alleen niet kunnen oplossen.
Partijen binnen de SER hebben de ambitie dat in 2016 een 10-tal convenanten over internationaal MVO gesloten zijn, voortbouwend op bestaande initiatieven. Dit zijn enkele aanbevelingen uit het advies over IMVO-convenanten dat de SER aan ministers Ploumen en Kamp uitbrengt.

Complexe situaties
Internationaal zaken doen brengt risico’s met zich mee. Veel bedrijven en bedrijfstakken spannen zich daarom in voor internationaal MVO en duurzaam ketenbeheer. De maatschappij verwacht dit ook van hen. Desondanks is er wereldwijd regelmatig sprake van schendingen van fundamentele rechten of verontreiniging van het milieu. Het gaat vaak om complexe situaties in opkomende markten en ontwikkelingslanden waar overheden tekortschieten in het beschermen van rechten en waarin bedrijven hooguit een deel van de oplossing van een probleem kunnen bieden.

Gezamenlijke kracht
Ieder bedrijf heeft zelf een aantal mogelijkheden eventuele negatieve effecten van zijn handelen aan te pakken. Waar de problemen complexer en verder in de keten en de maatschappij liggen biedt samenwerking in sectorverband met de overheid, vakbonden en maatschappelijke organisaties meer en betere mogelijkheden de problemen gestructureerd aan te pakken. Daarom bieden convenanten over internationaal MVO een nieuwe mogelijkheid de gezamenlijke inspanningen te organiseren. Partijen verbinden zich om concrete resultaten te bereiken. Deze convenanten hebben een tweeledig doel:

  • substantiële verbetering realiseren van specifieke risico’s binnen een ambitieuze en realistische termijn van 3 tot 5 jaar voor groepen die negatieve effecten ervaren;
  • vinden van gezamenlijke oplossing voor problemen die bedrijven zelf niet op kunnen lossen.

Eigen initiatief
Bedrijven en sectoren nemen in principe zelf het initiatief samen met de overheid en maatschappelijke organisaties tot convenanten over internationaal MVO te komen. De ambitie is dat in 2016 een 10-tal convenanten gesloten zijn. De SER-commissie Internationaal MVO zal deze voortgang monitoren en zal samen met anderen een platform bieden voor de uitwisseling van best practices in en tussen sectoren.
De convenanten bieden ook kansen om duurzame groei en innovatie te stimuleren door bijvoorbeeld een link te leggen naar het beleid voor de topsectoren, green deals, circulaire economie en de post-2015-doelstellingen.

Maatwerk 
Elke sector heeft zijn eigen kenmerken. Daarom bieden convenanten over internationaal MVO ruimte voor maatwerk ten aanzien van de inhoud en de vorm van de afspraken, de partijen en de geschillenbeslechting.
Een gedegen risicoanalyse van de sector vormt de basis voor een convenant. De sectorspecifieke prioriteiten bepalen wie de afspraken maken, wie wat bijdraagt, wat de doelen en de prestatie-indicatoren zijn en in welke de vorm de afspraken worden vastgelegd. Gedacht kan worden aan publiek-private partnerschappen, duurzaamheidstandaarden, gezamenlijke programma’s om de keten te verduurzamen of een juridisch bindend convenant.

Kenmerken effectieve convenanten
De SER adviseert de overheid een aantal belangrijke kenmerken, aansluitend bij de OESO-richtlijnen en de Guiding Principles on Business and Human Rights van de Verenigde Naties, als referentiekader te hanteren in het proces om tot deze convenanten te komen en hieraan deel te nemen.
Tot deze kenmerken behoren: een goede stakeholderdialoog, een structurele in plaats van een incidentgebonden aanpak, goede toegang tot herstel en verhaal, concreet geformuleerde doelstellingen en afspraken over de governance structuur, monitoring en hoe om te gaan met eventuele geschillen.

Rol overheid
De overheid kan bijdragen aan de effectieve werking van deze convenanten door:

  1. een consistent beleid te voeren ten aanzien van o.a. internationaal MVO, duurzame ontwikkeling, handel en ontwikkelingssamenwerking en duurzaam inkopen;
  2. gericht het proces te steunen om convenanten over internationaal MVO tot stand te brengen;
  3. als partij te participeren in deze convenanten waarbij de inzet van de overheid zich o.a. zou moeten richten op het oplossen van belemmeringen in de overheidssfeer, capaciteitsopbouw, het bevorderen van toegang tot herstel of verhaal, het ‘OESO- en UNGP-proof’ maken van bestaande initiatieven en het opschalen van relevante afspraken naar een internationaal niveau.

Nederland voor in internationale MVO-ontwikkelingen
De SER heeft het advies ‘IMVO-convenanten’ vastgesteld op 25 april 2014.
Met dit advies reageert de SER op de adviesaanvraag van de ministers Ploumen en Kamp over MVO-afspraken met bedrijfssectoren van november 2013. Het advies is voorbereid door de SER-commissie Internationaal MVO mede op basis van consultatie van experts, branches en maatschappelijke organisaties.
Dit advies is een volgende stap in de agenda van internationale MVO-verantwoordelijkheid. Nederland loopt met dit initiatief voor in de internationale MVO-ontwikkelingen.

Download:Volledig ontwerpadvies (686 kB)