FNV is positief over het feit dat het Europarlement en de EU-landen vanochtend een akkoord hebben bereikt over de wet die maatschappelijk verantwoord ondernemen verplicht stelt. De vakbond pleit al jaren voor wetgeving, zorgplicht en een afdwingbare verantwoordelijkheid van Nederlandse en Europese bedrijven voor hun toeleveringsketens.
‘Grote bedrijven kunnen straks niet langer wegkijken van de uitbuiting, dwangarbeid, vakbondsonderdrukking of milieuschade die plaatsvindt bij hun zakenrelaties en dieper in de keten. De tijd van vrijblijvend aanmodderen is voorbij. Waar een kleine groep bedrijven nu het goede voorbeeld geeft, door het veranderen van productieprocessen en een ander inkoopbeleid, moet een grote groep achterblijvers nu een inhaalslag gaan maken’, benadrukt Petra Bolster-Damen, internationaal secretaris en dagelijks bestuurslid van FNV.
Twee jaar geleden kwam de Sociaal-Economische Raad met een advies over Europese wetgeving voor duurzame ketens. De inzet van het Europees Parlement leek het meest op dit advies. EU-landen toonden helaas minder ambitie en hebben het resultaat afgezwakt. Zo adviseerden sociale partners in de SER een verplichting in te stellen voor alle bedrijven met meer dan 250 medewerkers en zelfs al vanaf 50 medewerkers in sectoren met extra hoge risico’s. De EU houdt het bij bedrijven met meer dan 500 medewerkers of 250 in risicosectoren. Bolster-Damen: ‘Dat de wet alleen gaat gelden voor echt grote bedrijven is doodzonde. Het grootste deel van bijvoorbeeld de kledingbedrijven in Nederland blijft hiermee buiten schot en we weten allemaal dat de kledingindustrie barst van de misstanden. De financiële sector blijft zelfs grotendeels uitgezonderd! Voor ons onbegrijpelijk.’
Zorgplicht
Toch zal de Europese wet, formeel The Directive on corporate sustainability due diligence, een aantal goede elementen voor werkende mensen bevatten waar het Europees Parlement hard voor heeft gevochten. Bedrijven moeten werknemers, vakbonden en maatschappelijke organisaties consulteren bij het voldoen aan de zorgplicht. Ook kunnen slachtoffers en vakbonden naar de rechter stappen als de schending van rechten niet wordt voorkomen of aangepakt. In de wet is ook vastgelegd dat bedrijven, ook in de financiële sector, een klimaatplan moeten opstellen waarin zij duidelijk maken hoe ze hun CO2-uitstoot gaan terugbrengen. Dat is belangrijk, want ook klimaatschade is een vorm van vervuiling die de levens van vele miljoenen mensen bedreigt.
Handhaving
FNV zal het vervolg nauwlettend in de gaten houden, zeker wat de rol van Nederland betreft. Als de richtlijn wordt aangenomen is het zaak dat onze regering die omzet in effectieve Nederlandse wetgeving. Bolster-Damen: ‘Naleving valt of staat bovendien met handhaving. Dit vraagt om een toezichthouder met tanden en menskracht. De FNV zal zich blijven inzetten voor beleid dat arbeids- en mensenrechten beschermt. Dit geldt in het bijzonder voor vrijheid van vakvereniging en het voeren van collectieve onderhandelingen. Deze rechten zijn de voorwaarden om duurzame verbetering in arbeidsomstandigheden mogelijk te maken.’
De FNV is al jaren actief op het terrein van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Naast de adviezen van de SER nam en neemt de FNV deel aan convenanten waarin per sector wordt gewerkt aan due diligence.