Gemeente Amsterdam heeft juridisch advies ingewonnen over haar verplichtingen bij bijvoorbeeld schone lucht, bescherming tegen klimaatverandering, natuurkwaliteit en circulariteit. Advocatenkantoor Nauta Dutilh heeft in opdracht van de gemeente een juridische analyse opgesteld. Volgens de onderzoek is Amsterdam kwetsbaar voor klimaatrechtszaken.

Van een gemeente kan worden verlangd dat zij:

  • Een duidelijk tijdpad opstelt en vastlegt waarin wordt beschreven hoe zij haar bijdrage levert aan het bereiken van nationale klimaatneutraliteit, inclusief een kwantificering van toekomstige emissies (bijvoorbeeld via een carbon budget).
  • Concreet tussentijdse doelen formuleert en reductietrajecten uitwerkt die bijdragen aan de nationale klimaatdoelstellingen.
  • Aantoont dat zij deze (tussen)doelen behaalt of aantoonbaar op koers ligt om ze te realiseren.
  • Haar reductiedoelstellingen regelmatig actualiseert op basis van de meest recente en betrouwbare gegevens.
  • Tijdig, passend en consistent optreedt bij het opstellen en uitvoeren van regelgeving en maatregelen die nodig zijn om klimaatneutraliteit te realiseren.

Klimaatbeleid is geen optie: zorgplicht en juridische verantwoordelijkheid

“Het rapport bevestigt wat we als gemeente al wisten en waar we als college ook vol op inzetten: een ambitieus klimaatbeleid is noodzakelijk. Allereerst omdat de huidige klimaatcrisis ons geen andere keuze laat. Maar ook vanwege de zorgplicht van de gemeente voor haar inwoners, en de daaruit voortvloeiende juridische verantwoordelijkheid. Vanwege het vigerend klimaatbeleid van de gemeente acht de Directie Juridische Zaken de kans op succesvolle afdwinging van verdergaande klimaatmaatregelen beperkt.”

De analyse onderstreept dat de gemeente juridisch gebonden is aan zowel nationale als internationale verplichtingen. Hoewel veel van deze verplichtingen als inspanningsverplichtingen gelden, betekent dit niet dat vrijblijvendheid bestaat. Het vereist aantoonbaar en actief beleid, continuïteit in uitvoering én actualisering waar nodig. De gemeente Amsterdam draagt de zorg voor veel verschillende belangen, die ook regelmatig tegenstrijdig kunnen zijn. Van de gemeente wordt gevergd dat zij bij de afweging van verschillende belangen veel waarde hecht aan het belang van afwending van gevaarlijke klimaatverandering en zich daarbij niet laat afleiden door kortetermijnbelangen. Dit vergt van de gemeente Amsterdam dat ze moeilijke keuzes maakt, waarbij het belang om gevaarlijke klimaatverandering af te wenden zwaar zal moeten wegen.