ESG is niet dood, het is springlevend. Logisch, als we iets willen bereiken is het duurzaam, blijvend, iets waar we langer profijt van hebben. Het is mooi om te zien dat ook bedrijven dit onderkennen. Na de presentatie van de Omnibuspakketten werden veel cursussen op het gebied van duurzaamheid geannuleerd. De verplichting was er immers vanaf voor veel bedrijven. Momenteel zie je dat de interesse weer toeneemt. Veel bedrijven vinden het logisch om duurzaam te opereren. Ze zoeken hoe ze dat op een pragmatische wijze toe kunnen passen.

CSRD biedt met de ESRS mooie handvatten. De versie van november 2025 is significant verbeterd ten opzichte van versie uit 2023. Waardoor de richtlijnen niet alleen compacter, maar ook duidelijker geformuleerd zijn. Voor elk Disclosure Requirement (DR) van de ESRS wordt eerst aangegeven wat het doel is, gevolgd door de vereisten zelf.  De Application Requirements (AR) bevatten voorbeelden, toelichtingen, definities, formules, tabellen e.d. zodat duidelijk is aan de DR’s kan worden voldaan. Doordat ze in de nieuwe versie bij de DR staan, i.p.v. in bijlage A, wordt onnodig zoekwerk voorkomen.

Ik ben dolblij dat de toegankelijkheid veel beter is, want in het kader van mijn nieuwe boek ESG toepassen met CSRD heb ik de belangrijkste richtlijnen de afgelopen maanden 2 keer integraal doorgelopen. Eerst die van juli 2025 om de aanpassingen van de ESRS alvast in de tekst van mijn boek te verwerken. Daarna de op 3/12’25 gepubliceerde versie van november 2025. De inhoud van het boek is m.b.t. de regelgeving dus superactueel.

Dat geldt ook voor de praktijkervaringen. Naast mijn eigen ervaringen met CSRD implementaties, bevat het boek ook ervaringen die zijn gedeeld tijdens seminars, conferenties en de opleidingen die ik heb verzorgd. Tijdens het VRC Jaarcongres van 12/11’2025 zijn bijvoorbeeld de resultaten van het onderzoek van Karen Maas, Roland Speklé en Frank Verbeeten gepresenteerd. De titel was ‘Duurzaamheid in Control: De Rol van de Finance Professional’. 167 VRC leden hebben hieraan bijgedragen. De presentatie verschaft verfrissende inzichten en actuele ervaringen.

Daarnaast is een hoofdstuk gewijd aan uitdagingen bij het implementeren van CSRD. De inhoud is gebaseerd op de input van 130 controllers tijdens een bijeenkomst op de VU op 7/11’2024. Deze uitdagingen gecompleteerd met ervaringen van deelnemers van opleidingen. In de opleiding die ik 18 december voor het NiVE heb mogen verzorgen zijn we in groepjes aan de slag gegaan met deze uitdagingen. Op deze wijze wordt het heel concreet en tastbaar. Dat is ook de relevantie van het boek. Op basis  van ervaringen van andere organisatie en voorbeelden uit de dagelijkse praktijk doe je inspiratie op. Je gaat kijken hoe je dat in jouw eigen organisatie op een pragmatische wijze in kan zetten.

Dat is het mooie van de fase waarin CSRD nu verkeerd. Het verplichte karakter is er vanaf voor veel organisaties. Ze gaan nu kijken in hoeverre de ESRS handvatten biedt, zodat ze niet zelf het wiel hoeven uit te vinden.

Fred Conijn, Managing consultant DynamicControl.NL