De energie-intensieve industrie buiten de grote industriële clusters krijgt extra hulp bij de verduurzaming. Minister Hermans (Klimaat en Groene Groei) maakte in een brief aan de Tweede Kamer bekend dat er ruim 17 miljoen euro extra subsidie beschikbaar komt voor Actieplan 2.0.  

Actieplan 2.0 versterkt de ondersteuning bij de verduurzaming van cluster 6-bedrijven. Met nieuwe aanpakken en oplossingen helpen we de industrie klaar te maken voor 2030. Wat betekent dit voor jouw bedrijf? En welke voordelen heeft het? 

De verduurzaming van de Nederlandse industrie is in volle gang. Bedrijven in cluster 6 zitten verspreid over het land. Omdat ze niet bij de 5 grote industriële clusters zitten, zitten ze vaak te ver van de benodigde infrastructuur en dat maakt verduurzaming moeilijker. Daarom maakten we in 2023 het Actieplan Cluster 6 met als doel deze bedrijven te helpen duurzamer te produceren. Het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) ontwikkelde in nauwe samenwerking met Stichting Cluster 6 en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een Actieplan 2.0. We hebben de aanpak aangescherpt en uitgebreid om bedrijven nog beter te ondersteunen bij hun verduurzaming richting 2030. KGG stelt in totaal ruim 17 miljoen extra euro subsidie beschikbaar. Het plan is begin september aangeboden aan de Tweede Kamer.

Waarom een apart actieplan?

Als cluster 6-bedrijf heb je te maken met unieke uitdagingen. Net als andere industriële bedrijven moet je verduurzamingsmaatregelen nemen. Daarbij loop je als cluster 6-bedrijf tegen eigen problemen aan. Bijvoorbeeld omdat je bedrijf ver van bestaande energie-infrastructuur ligt. Ook kun je te maken krijgen met financieringsvraagstukken en netcongestie. Daardoor kunnen investeringsplannen op de plank blijven liggen. Dat zorgt op lange termijn voor economische en milieutechnische risico’s.

Vele onzekerheden en zaken zoals hoge energietarieven, hoge aansluitingskosten zorgen voor extra druk. Verduurzaam je niet op tijd, dan kunnen de kosten voor CO2-emissies hoger worden. Dit zorgt niet alleen voor een concurrentienadeel, maar kan ook leiden tot verschuiving van productie naar het buitenland. Daarom is een gerichte aanpak hard nodig.

Wat biedt Actieplan 2.0?

Het eerste Actieplan uit september 2023 leverde al belangrijke inzichten op. Op basis hiervan maakten we het Actieplan 2.0. Hierin staan een aantal concrete acties waarmee de we de komende jaren aan de slag kunnen zoals:

  • Casusaanpak: Je kunt als ETS-bedrijf met concrete knelpunten aankloppen voor hulp. De lessen uit de eerste casussen hebben we gebruikt om de aanpak effectiever te maken, nieuwe bedrijven te helpen en beleid aan te scherpen.
  • Regioaanpak: Duurzame oplossingen bekijken we niet alleen per bedrijf, maar ook op lokaal niveau. Samenwerking tussen bedrijven kan knelpunten wegnemen die bedrijven niet alleen kunnen oplossen. Bijvoorbeeld door samen infrastructuur en verduurzaming efficiënter te regelen. Ook zijn er lokaal andere oplossingen mogelijk zoals onderlinge warmte-uitwisseling.
  • Pilots energie-infrastructuur: In 2026 willen we 1 of 2 pilots starten om knelpunten in energievoorziening aan te pakken. Dit moet ons nieuwe inzichten geven in de toepassing van waterstof, lokale energieopwekking en netcapaciteit.
  • Stimuleren van kennisnetwerken: Door bedrijven actief te verbinden met kennispartners versnellen we innovatie. Ook kunnen we verduurzamingsoplossingen breder toepassen.
  • Energiebesparing stimuleren: We willen kennis en best practices delen zodat meer bedrijven energiebesparende maatregelen en technieken gaan gebruiken.
  • Financieel instrumentarium: Via de casus- en regioaanpak kijken we ook naar financieringsbehoeften en knelpunten in het bestaande instrumentarium. Oplossingen ontwikkelen we in samenwerking met partijen zoals RVO en InvestNL.
  • Maatwerkaanpak: we blijven werken aan de maatwerkaanpak met enkele cluster 6-bedrijven.

Minister Hermans (Klimaat en Groene Groei): “De bedrijven die wij met dit actieprogramma ondersteunen vormen de ruggengraat van onze economie en zijn een regionale banenmotor. Als bedrijven worden verplicht om te verduurzamen maar tegen knelpunten aanlopen, voel ik de verplichting om deze bedrijven te helpen en obstakels weg te nemen. Dit ondersteuningsprogramma is meer dan logisch.”

Wat betekent dit voor jouw bedrijf?

De aanpak in Actieplan 2.0 biedt verschillende concrete handvatten om knelpunten bij de verduurzaming aan te pakken. Ze zijn gericht zijn op het bieden van meer perspectief.

Dankzij kennisdeling binnen cluster 6 hoef je het wiel niet opnieuw uit te vinden. En door betere monitoring en beleidsaanpassing kan de overheid sneller reageren op knelpunten.

Praktijkvoorbeelden uit cluster 6

De toekomst van de Nederlandse industrie ligt in verduurzaming. Actieplan 2.0 zorgt ervoor dat je als cluster 6-bedrijf hierin niet achterblijft. Verduurzaming is ook voor cluster 6-bedrijven haalbaar. Zet de volgende stap naar een toekomstbestendig bedrijf. Bekijk bijvoorbeeld deze praktijkvoorbeelden:

Koninklijke Coöperatie Cosun is een agrarische coöperatie die met de maatwerkaanpak stappen zet om zijn CO2- en stikstofuitstoot te verminderen. Bijvoorbeeld door het gebruik van industriële warmtepompen, elektrificatie van processen, meer biogas- en groengasproductie en op termijn het verminderen van emissies van kalkovens.

Vreugdenhil Dairy Foods, melkpoederproducent, zag dankzij de casusaanpak de kans om in goed overleg stroom slim te verdelen met biotechbedrijf Corbion. Beide bedrijven konden hierdoor toch verduurzamingsstappen zetten, ondanks netcongestie.

Saint-Gobain Isover, producent van isolatiematerialen, kreeg door goed overleg met overheden, netbeheerders, provincie op tijd de voldoende netcapaciteit voor hun hybride oven.

Sleutelrol cluster 6-bedrijven

Cluster 6-bedrijven spelen als regionale industrie een sleutelrol in regionale werkgelegenheid, in de energie- en grondstoffentransitie én de verduurzamingsambities.

Cluster 6:

  • Maakt onder andere producten die we dagelijks gebruiken, zoals voedingsmiddelen, papier, baksteen en glas, maar denk ook aan afvalverwerkers en datacentra. Tot het cluster behoren 10 sectoren en ruim 400 energie-intensieve bedrijven. De producenten zijn onderdeel van een hele keten (toeleveranciers, vervoerders én afnemers als verwerkers, groothandels en winkels).
  • Is de motor van de regionale economie in Nederland.  Er werken zo’n 210.000 fte bij deze bedrijven. De bedrijven zorgen gezamenlijk voor een omzet van 125 miljard euro.
  • Is het vliegwiel voor maatschappelijke transities: grondstoffen- en eiwittransitie, verduurzaming gebouwde omgeving, duurzame ketens: scope 3-emissies bij afnemers.
  • Is gezamenlijk goed voor ongeveer 6 Mton CO2 (13%) van de industriële uitstoot van Nederland.
Bron: Nationaal Platform Verduurzaming Industrie (NPVI).