Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) werkt in bouwteamverband samen met vier aannemers, vier jaar lang, aan het renoveren van gemalen en stuwen. Het toepassen van duurzaam materiaalgebruik en circulair en modulair bouwen krijgt daarin een belangrijke plek. Samen met bouwteampartner GMB en leverancier New Horizon, werd voor de renovatie van Gemaal Vilsteren daarom gekozen voor circulair beton. En dat is een primeur voor alle partijen.

Circulair beton

Beton is het meest toegepaste materiaal in de bouw. Wereldwijd is de beton- en cementindustrie verantwoordelijk voor maar liefst 9% van de CO2-uitstoot, evenveel als de helft van de wereldwijde uitstoot door mobiliteit! Voor de renovatie van Gemaal Vilsteren schakelde het bouwteam GMB-WDOD daarom New Horizon in, dat met behulp van oogsttechnieken een tweede kans geeft aan beton, dat vrijkomt bij de sloop van gebouwen.

‘Wij slopen niet, wij oogsten‘

Onder het motto ‘Wij slopen niet, wij oogsten!’, brengt New Horizon, samen met de Rutte Groep circulair beton op de markt. Boaz Wasser, Circular Supply Specialist bij New Horizon: “We noemen dat beton Urban Mining Concrete. We maken hierbij gebruik van de Smart Liberator; een innovatieve betonverwerkingstechniek die bij de ontmanteling van gebouwen de oorspronkelijke, zuivere primaire bestanddelen uit geoogst beton (zand, grind en cement) herwint. Van deze herwonnen grondstoffen produceren we vervolgens nieuw circulair stortbeton.”

Roel van der Horst (ontwerpleider van WDODelta): ”Dit is het eerste gemaal dat in Nederland met deze circulaire betontoepassing wordt gerealiseerd, en we zijn erg trots op die primeur! Hergebruik van grondstoffen is natuurlijk zeer duurzaam, in principe is dat de basis van circulariteit. Het is even omdenken in projecten. We moeten het primair gebruik van grondstoffen reduceren en daar draagt dit project aan bij.”

Nieuwe oplossingen

Ook bij GMB worden duurzaamheid en circulariteit steeds belangrijker, vertelt projectleider Herbert Grolleman: “Wij hebben de ambitie om in 2030 volledig circulair te ondernemen. In ons nieuwe strategisch ondernemingsplan is circulariteit ook een van de hoofdthema’s. Daarom zijn we ook continu op zoek naar nieuwe, circulaire oplossingen voor onze projecten.”

Samenwerken met de markt

Dit circulaire beton voldoet volgens New Horizon aan alle specificaties en is leverbaar in alle gangbare sterkte-, milieu- en consistentieklassen. Een uitstekende en duurzame oplossing dus, waar zowel GMB als WDODelta enthousiast over zijn. Marion Wichard, bestuurslid en portefeuillehouder Duurzaamheid bij WDODelta: “De klimaatverandering stelt de samenleving voor nieuwe uitdagingen en heeft ook grote invloed op het waterschapswerk. We zetten nieuwe manieren in om milieuvriendelijk en duurzaam onze taken uit te voeren. Door inzet van zonne- en windenergie én energie uit (riool)water werken we aan onze ambitie om in 2025 energieneutraal te zijn. Daarnaast willen we meer en meer een bijdrage leveren aan de circulaire economie. Dat kan alleen als we samenwerken met de markt. De toepassing van dit circulaire beton past dus uitstekend bij onze aanpak en ambities.”

Anders denken en anders doen

Ook Boaz Wasser is blij met deze primeur: “Op weg naar een duurzame en circulaire maatschappij moeten we anders denken én anders gaan doen. Hergebruik van materialen kan daarbij een belangrijke rol spelen en dit eerste gemaal met Urban Mining Concrete is een mooi voorbeeld van wat er al mogelijk is.”

Samen innoveren

Voor het renoveren van 60 Gemalen en Stuwen heeft WDODelta een raamovereenkomst gesloten met vier bouwteams voor vier jaar. Volgens de aannemers en het waterschap is het grote voordeel van het bouwteam om gezamenlijk te innoveren. Roel van der Horst: “In plaats van een eenmalig project met een korte leercurve voor opdrachtgever en -nemer, heeft het team nu de kans om experimenten en alle lessen daaruit toe te passen gedurende vier jaar. Deze constructie maakt het ook mogelijk om een leverancier erbij te betrekken. Bij de gerealiseerde objecten worden samen met de vier bouwteams mooie ontwikkelingen gemaakt bij het toepassen van diverse duurzaamheidsdoelstellingen op het gebied van circulariteit.”

Als marktpartij kunnen we het niet alleen

Ook GMB zoekt actief de samenwerking op met opdrachtgevers, leveranciers en partners. Herbert Grolleman: “Wij willen graag een kartrekker zijn op het gebied van circulair werken, maar dat kunnen wij als marktpartij uiteraard niet alleen. Daarom zoeken we op allerlei vlakken samenwerking. Zo zijn we medeoprichter van het Emissieloos Netwerk Infra (ENI), waarin we met andere marktpartijen een versnelling willen realiseren in emissieloos materieel. En we werken in een pilot voor duurzame lokale brandstofketens. Zo willen we continu ons werk en onze projecten verduurzamen. Daarom is het ook zo mooi om samen met WDODelta en New Horizon dit gemaal te realiseren op basis van circulair beton.”

Gemalen en stuwen

Gemalen en stuwen zijn belangrijke schakels voor het verdelen van water. Ze brengen of houden water in een gebied op peil en zorgen voor de juiste balans tussen te veel en te weinig water. Het gewenste waterpeil hangt af van de functie van het gebied, bijvoorbeeld landbouw, natuur of stad. In totaal beheert het waterschap 363 gemalen en 1.972 stuwen, die gemiddeld eens in de 25 jaar worden gerenoveerd of vervangen. Gemaal Vilsteren voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd en wordt daarom gerenoveerd.

Foto: Vanaf links: Herbert Grolleman, Roel van der Horst en Boaz Wasser