CSRD.org doet in een open brief een oproep ter verdediging van ‘Dubbele Materialiteit’ als een weerwoord op de kritiek van Emmanuel Faber, President van het International Sustainability Standards Board (ISSB), op de Europese duurzame rapportage richtlijn CSRD.

In de wereld van bedrijven wordt steeds vaker gezocht naar een balans tussen de financiële prestaties en sociale, natuurlijke en governance prestaties. Emmanuel Faber, president van het International Sustainability Standards Board (ISSB), heeft recentelijk kritiek geuit op de duurzaamheidsrapportage wetgeving Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en het basisconcept van “dubbele materialiteit”. We zetten graag uiteen hoe hij de kracht van CSRD en dubbele materialiteit over het hoofd ziet.

Dubbele materialiteit gaat over de vraag welke sociale, natuurlijke en governance onderwerpen belangrijk genoeg zijn om over gerapporteerd te worden. Een onderwerp is materieel als het de kracht heeft een beslissing te beïnvloeden. Materialiteit is dubbel als twee vragen gesteld worden. De eerste is hoe het bedrijf en zijn investeerders zelf geraakt kunnen worden. De tweede is wat de impact is op de natuur en samenleving.

Het gebruik van dubbele materialiteit in CSRD is vernieuwend. “Oude” boekhoudregels nemen alleen financiële materialiteit mee – met het idee dat alle belangrijke beslissingen door (of voor) aandeelhouders genomen worden. Als bijvoorbeeld klimaatprestaties de winst drukken, moet je het rapporteren, anders is het niet van belang. Als je beseft dat ook andere stakeholders  – bijvoorbeeld potentiële klanten en werknemers, overheden, NGO’s, – beslissingen kunnen nemen op basis van duurzaamheidsinformatie, lijkt een bredere blik onvermijdelijk.

Faber ziet toch drie problemen. Ten eerste dat de ‘andere stakeholders’ allemaal andere belangen hebben. Bij waterverontreiniging denkt een lokale overheid bijvoorbeeld aan kosten voor waterzuivering en een NGO kan zich zorgen maken over beschermde soorten. Maar dit toont juist de noodzaak van een systeem dat alle soorten impacts meet en deelt, zodat de belangen van alle belanghebbenden worden meegewogen in besluitvorming. Een onderwerp is materieel als het ten minste één stakeholder duidelijk raakt.

Ten tweede stelt Faber dat er voor de impact op de samenleving geen financiële transacties plaatsvinden. Maar dat is geen relevant criterium om informatie uit rapportage te houden; zaken als merkwaarde of goodwill worden immers ook gerapporteerd. Bovendien kan impactinformatie wel degelijk indirect transacties beïnvloeden. Een klant die iets wel of niet koopt op basis van duurzaamheidsinformatie bijvoorbeeld. Dit is anders dan een investeerder die een aandeel koopt, maar niet minder belangrijk.

Faber beweert ten derde dat het een te grote taak is om alle impact van een bedrijf accuraat te meten. De laatste jaren zijn er breed geaccepteerde methodes en databases beschikbaar gekomen voor milieu-impacts. Het Greenhousegas protocol om maar meteen het duidelijkste voorbeeld te geven, maar ook bijvoorbeeld de biodiversiteitmethodes die ABN AMRO, ASN Bank en Triodos Bank hebben toegepast. Aan de sociale kant kan er voortgebouwd worden op verschillende open source methodes en data, bijvoorbeeld van de True Price Foundation. Natuurlijk moet voor de duurzaamheidsverslaglegging budget en mankracht vrijgemaakt worden, maar dat is niet anders dan voor de financiële verslaglegging. En natuurlijk hoeft niet elke vlinder geteld te worden, net als de boekhouder ook niet elke eurocent natelt.

Kans voor het bedrijfsleven

We zien dat investeerders, klanten en regelgevers bedrijven met een positievere impact willen kunnen belonen, normeren en beprijzen. Dit is nu nog niet mogelijk, waardoor vervuilen en uitbuiten goedkoper is. CSRD verandert dit juist dankzij de focus op dubbele materialiteit. We zien dat het tonen van alle effecten van een bedrijf, goed én slecht, helpt om betere keuzes te maken. Wat tenslotte sterk is, is dat bedrijven wordt gevraagd om niet alleen cijfers te rapporteren, maar ook hoe beleid wordt aangepast, doelen worden gesteld en voortgang wordt geboekt. 

In heel Europa zijn reeds duizenden bedrijven en financiële instellingen enthousiast bezig met de voorbereiding op en implementatie van CSRD. Eindelijk krijgen belanghebbenden, natuur en samenleving een stem in de bestuurskamer. CSRD is een prachtige aanvulling op de financiële rapportageregels. Juist voor ondernemingen zelf, nu zij zien dat het draagvlak voor hun bedrijf onder druk staat en ze tegelijkertijd voelen dat verduurzamen urgenter is dan ooit. Emmanuel Faber, maak je klaar voor CSRD!

Sluit je aan bij CSRD.org, de beweging om verwatering van CSRD te voorkomen!

Michel Scholte, CSRD ACADEMY, Impact Institute

Werner Schouten, Impact Economy Foundation

Hajar Yagkoubi, cofounder Eenentwintighonderd

Volkert Engelsman, Robin Food Coalition

Teresa Fogelberg, ex co-CEO GRI

Herman Mulder, voorzitter SDG Nederland

Reinier de Adelhart Toorop, Erasmus University of Management

Carlota Paula de Coelho, B-Corp