Nederlandse en internationaal opererende scheepsvaartmaatschappijen die onder Nederlands toezicht vallen, waren verplicht onlangs hun CO₂-uitstoot over het jaar 2024 te rapporteren via een emissieverslag. Op basis van deze gegevens moeten zij uiterlijk eind september 2025 voor het eerst emissierechten inleveren binnen het Europese emissiehandelssysteem (EU ETS).
Deze verplichting stimuleert de maritieme sector om te investeren in schonere technologieën en alternatieve brandstoffen, met als doel het terugdringen van het gebruik van fossiele energiebronnen en de daarmee gepaard gaande uitstoot van CO₂.
Naleving
Van de in totaal 378 scheepvaartmaatschappijen die door de Europese Commissie aan Nederland zijn toegewezen, heeft circa 60% voldaan aan de rapportageverplichtingen. Zij hebben uiterlijk 31 maart een geverifieerd emissieverslag bij de NEa ingediend. De totale groep van 378 maatschappijen vertegenwoordigt in totaal meer dan 1.400 schepen, waarvan circa 75% van de maatschappijen is geregistreerd in Nederland en 25% buiten de EU (zie figuur voor uitsplitsing compliancecijfers en nationaliteit scheepvaartmaatschappij). Inmiddels heeft hiernaast 14% van de maatschappijen na de deadline van 31 maart alsnog een emissieverslag ingediend. Daarmee heeft nu in totaal 74% van de maatschappijen aan de rapportageplicht voldaan (peildatum: 17 april). Verder zit een groot deel van de ontbrekende verslagen nog in de pijplijn. Scheepvaartmaatschappijen die nog geen verslag hebben ingediend, zijn al — of worden binnenkort — benaderd door de NEa om dit alsnog te doen.
Beeld: ©NEa
Compliance van emissieverslagen van scheepsvaartmaatschappijen per 1 april 2025, over uitstoot van kalenderjaar 2024.
De twee soorten compliance (wel of geen emissieverslag ingediend) zijn verder uitgesplitst naar ‘Nederlands’ of ‘buiten de EU’.
Doorkijk
De komende maanden zet de NEa in op het zoveel mogelijk verkrijgen van ontbrekende emissieverslagen. Komend najaar (uiterlijk 30 september 2025) moeten de scheepvaartmaatschappijen, ook die nog geen emissieverslag hebben ingediend, voor het eerst hun emissierechten inleveren bij de NEa. Als een maatschappij niet voldoet aan de inleverplicht voor het indienen van emissierechten, legt de NEa een boete op.
De Europese Commissie hanteert een ‘ingroeipad’ voor deze ETS-verplichtingen: voor het jaar 2024 hoeven scheepvaartmaatschappijen maar voor 40% van hun uitgestoten CO2-emissies rechten in te leveren. In 2025 loopt dit percentage op tot 70% en in 2026 moeten deze bedrijven alle CO2-emissies met ingekochte rechten compenseren. Tevens moeten er vanaf 2026 rechten worden ingeleverd voor twee andere broeikasgassen: methaan (CH4) en lachgas (N2O).
Foto: NEA
